Banen terug naar de VS; Trump staat niet alleen

Washington

Wat is Nafta?

Een vrijhandelsakkoord tussen de Verenigde Staten, Canada en Mexico. Het kwam tot stand tijdens het presidentschap van de Republikeinse George Bush sr. Vrijhandel werd gezien als dé middelen tot meer welvaart: het ene land meer banen, het andere goedkopere producten.

Wat heeft president Trump tegen Nafta?

Volgens de Amerikaanse president heeft Nafta miljoenen banen in de VS vernietigd. De internationale Organisatie voor Economische Ontwikkeling en Samenwerking (OESO) bevestigt dat het vrijhandelsakkoord de VS veel banen heeft gekost, onder meer in de auto- en textielindustrie. Bedrijven zijn vooral verhuisd naar Mexico, waar de loonkosten lager zijn. Maar de medaille heeft ook een keerzijde, aldus de OESO: talloze bedrijven konden door Nafta meer exporteren naar Mexico en Canada; zij namen extra personeel aan.

Wat wil Trump?

Trump wil dat Amerikaanse bedrijven hun fabrieken en dus banen naar de VS terughalen, ook wel reshoring genoemd. Hij zet in op het vergroten van de kosten die bedrijven in Mexico maken, bijvoorbeeld door het verhogen van invoerrechten en het verplicht gebruiken van onderdelen die in de VS zijn geproduceerd. Trump verslechtert dus de concurrentiepositie van bedrijven die vanuit Mexico naar de VS exporteren.

Is Trump de grote aanjager van reshoring?

Nee. In 2010 werd het zogenoemde Reshoring Initiative gelanceerd door de gepensioneerde ondernemer Harry Moser. Deze organisatie bestaat nog steeds en adviseert Amerikaanse bedrijven die productie vanuit lagelonenlanden naar de VS willen terughalen. In 2012 richtte president Barack Obama het White House Insourcing Forum op. Dit initiatief om reshoring verder aan te wakkeren, werd in 2014 gevolgd door de Bring Jobs Home Act; deze wet geeft belastingvoordelen aan bedrijven die werkgelegenheid naar de VS terughalen.

Willen Amerikaanse bedrijven wel productie terughalen?

Al een jaar of tien zijn er berichten over ondernemingen die de fabricage van hun spullen zouden willen terughalen. Volgens AME, een Amerikaanse koepelorganisatie van industriële producenten, komt sinds een jaar of vier reshoring steeds vaker voor. AME wijst erop dat in een lagelonenland als China de salariskosten stijgen. Tegelijk lopen bedrijven aan tegen de grote afstand tussen een fabriek in een ontwikkelingsland en het management in eigen land. Ook klagen ondernemingen over cultuurverschillen en groeiende vervoerskosten. De voordelen om elders te produceren, worden kleiner, concludeert AME.