Sporen in Essequebo

Zeeuwen en Hollanders hebben overal in de wereld sporen achtergelaten. Niet alleen in het verre oosten, waar de verbondenheid met voormalig Nederlandsch Indië nog bij veel Nederlandse families aanwezig is. Ook in Japan, Ceylon, Formosa, of de Filipijnen hebben we Portugezen verjaagd om onze handelsbelangen veilig te stellen. Het zal me niet verbazen als de Portugezen ons als erfvijanden zien.

Onze historische aanwezigheid in de West is minder bekend, met uitzondering van Suriname en de Boven- en Beneden Windse eilanden, van Curaçao tot Sint Maarten, terwijl in Brazilië al sinds mensenheugenis nog steeds een Hollandse colonie bestaat.

Waterfront van voormalig Nieuw Amsterdam in Guyana

De "Wilde Kust" met Demerary en Essequebo waren Zeeuwse kolonies in een gebied noordelijk van Suriname. Lange tijd hebben de Zeeuwen de kolonies kunnen handhaven, totdat de overheersing van de Engelsen zo groot werd, dat uiteindelijk in de 19de eeuw Brits Guyana ontstond.

Planterswoning in Essequebo rond 1850

Hier liggen ook sporen van de familie van Eeden en Borloz. Willem Klercq was getrouwd met Anna Elisabeth Lucretia van Eeden, de dochter van Pieter van Eeden, ze was geboren in Saint John's Island, een eilandje op een splitsing in de rivier Rio Essequebo, vlakbij Battica en Saint Edwards Mission. Haar vader bezat belangen, en naar het laat aanzien zelfs grote belangen, in plantages en suikerraffinaderijen. En hij niet alleen.
Ook zijn schoonvader Isaac Borloz en zijn dochter Judith Elizabeth Borloz-Kok, bezaten plantages. In 1851 worden delen van deze plantages, waaronder de Plantage De Otter, verkocht aan Pieter van Eeden en aan zijn vrouw Petronella Jaquelina Christina van Eeden-Borloz 

Slaven aan het werk bij de suikermolen

Doordat Willem Klercq trouwt met Anna E.L. van Eeden moet hij waarschijnlijk een aanzienlijk vermogen hebben geërfd, tenzij vader van Eeden berooid is terug gekeerd naar Sambeek in Nederland. Maar dat valt te betwijfelen, want Pieter van Eeden koopt van Samuel Louis Ries de villa Rosalia Rust in Sambeek. De villa is vernoemd naar de dochter van Samuel Ries. Bij de verkoop wordt bedongen dat de grafkelder van Rosalia in tact wordt gehouden tot ten minste juli 1847.

Een merkwaardig feit doet zich voor rond deze tijd, want op 12 april 1847 wordt Rosalia van Eeden in Sambeek geboren, wat valt af te leiding uit de volkstelling van dat jaar. Vader Pieter van Eeden vult het formulier nauwkeurig in, wie op dat moment in de villa woonachtig is. Wat de beweegreden van vader en moeder van Eeden is om hun pasgeboren dochter Rosalia te noemen is niet duidelijk. Tot nu is weinig bekend van deze Rosalia, vermoedelijk is ze helaas ook jong gestorven. In Huize Rosalia Rust overlijd Pieter van Eeden op 09 januari 1873. 

Slaven aan het werk in het kookhuis

Er doet zich nog een vreemd voorval voor bij de familie van Eeden. In de New York Times wordt op 3 oktober 1933 melding gemaakt van het overlijden van Sophie van Eeden, weduwe van Pieter van Eeden. Mrs. Sophie Van Eeden woonde de laatste dertien jaar in Boonton N.J. en overleed, na twee maanden lijden, op 88-jarige leeftijd in een tehuis voor ongeneeslijk zieken. Sophie was geboren op 15 mei 1845 in Brits Guyana. Haar echtgenoot, die grote belangen bezat in suikerplantages, was 30 jaar geleden in 1902 overleden, op 56-jarige leeftijd.

Het raadsel is; wie is Sophie en wie is Pieter van Eeden, want deze Pieter is tot nu toe niet bekend als zoon van Pieter van Eeden, die in Sambeek is overleden. De puzzle moet nog worden opgelost.

De Rio Essequebo

Van de familie Borloz is veel bekend. Deze familie is zeer omvangrijk en heeft zich verspreid over de hele wereld. Voornamelijk komt de naam voor in Frankrijk en Zwitserland en dat is niet verwonderlijk, want van oorsprong is het een Zwitserse familie, die haar wortels heeft in het plaatsje Borloz.

Serviepoint;

VIDEO GALLERY

Videoclip; Impressions of Gyana and river Essequebo (7.14 min) http://youtu.be/OPjjVQruR0E

Bijlagen:
%6-Saint Johns Isl.jpg (157.5 KB)   
MapEssequeboLrg.jpg (573.2 KB)   

De eenzame dood van August Adolf Klercq

De geheimzinnigheid die lange tijd aan het leven van August Adolf Klercq kleeft wordt langzamerhand ontrafelt. Tot volledige helderheid zal het waarschijnlijk nooit komen. Maar toch, zijn raadselachtige dood in 1914 ergens in Chicago, daar zijn nu de feiten van bekend.

August Adolf, zoon van Willem Frederik Karel Klercq en Johanna Adriana van Gendt is op 19 januari 1873 in Bergen op Zoom geboren. Zijn loopbaan stond van begin af aan min of meer vast. Hij zou net als zijn vader in militaire dienst treden, wat tot een lange familietraditie behoort. Zijn grootvader was luitenant-kolonel, van hem is moedig optreden bekend tijdens de strijd rond het Citadel van Antwerpen gedurende de Belgische Opstand in 1830. Zijn vader diende volk en vaderland als majoor bij de infanterie. En zijn oom Franciscus Gijsberthus vertrok als KNIL-militair naar het toenmalige Nederlands Indië, waar hij in 1915 op jonge leeftijd is overleden aan een gevreesde ziekte. Oom Arnoldus Petrus was plaatselijk commandant van Amsterdam.

Adelborsten in opleiding bij de KMA	Vader W.F.K Klercq	Gala en ordinaire tenue's van cadetten KMA

Binnen de familie stond de ambitie voor maatschappelijke dienstbaarheid hoog aangeschreven. Ook aangetrouwde familieleden waren van onkreukbare reputatie die op belangrijke posities in de samenleving hun stempel hebben gedrukt. Een tante was getrouwd met Cornelis Droogleever Fortuin, die gezagvoerder was bij de Nederlandse Stoomvaartmaatschappij. Hun zoon Willem Droogleever Fortuin was op zijn beurt ook militair die gelegerd was in Maastricht. Hij woonde in een chique herenhuis met vrouw en twee kinderen op het Keizer Karelplein. 

Als vanzelfsprekend heeft August Adolf zijn opleiding gevolgd aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Een krantbericht meldt op 1 augustus 1889, August is dan 25 jaar; Dat tengevolge van den uitslag van het onlangs gehouden vergelijkend examen der aspiranten voor eene plaatsing als cadet aan de Koninklijke Militaire Academie te Breda, komen voor eene plaatsing bij die inrichting tegen 1 September e.k. in aanmerking;

Infanterie hier ten lande; J.M. Sluys, H.K. Hardenberg, C.C. de Gelder, H. van Maaren, A.A. Klercq, jhr. A.G. van Nispen, jhr. J.A. Tulleken, J.H.L. le Cocq d' Armandville, jhr. M.C.F.J. de Rotte, jhr. E.W. van Holthe. W.O.T. van Oudheusden en 14 andere toegelaten candidaten. Het adelijke gehalte lag destijds ruimschoots boven het gemiddelde. Met J.N.A. Baron Taets van Amerongen als gouverneur van de Academie zal vooraf een ballotage zijn ingevoerd. Ook was de baron aangetrouwd binnen de familie van Gendt, dus dat zal ook wel van invloed zijn geweest.

Koninklijke Militaire Academie te Breda	Kasteel Breda met bijgebouwen KMA

Wat nu niet meer in de krant verschijnt, was het vroeger wel gebruikelijk om melding te publiceren van overplaatsingen van militairen. Onder het kopje MARINE EN LEGER werd aangekondigd wie van standplaats veranderde. Het Nieuws van de Dag weet op 6 februari 1902 te melden dat; De 1ste luit. A. A. Klercq van het 1ste Reg. Inf. te Leeuwarden is overgeplaatst bij het 8ste Reg. van dat wapen te Doesburg. August Adolf is dan 29 jaar. Even later in datzelfde jaar meldt dezelfde krant dat; De 1ste luit. A.A. Klercq van het 1ste bat. 8ste Reg.Inf te Doesburg wordt 1 October a.s. gedetacheerd bij de Normaal-schietschool te 's-Gravenhage. 

Prins Frederik Kazerne Leeuwarden en RK kerk	Prins Maurits Kazerne Doesburg

Toch blijft August Adolf voor verwarring zorgen in zijn geschiedenis. Hij trouwt met een tot nu toe onbekende dame. Het is zelfs niet eens bekend of kinderen uit dit huwelijk zijn voortgekomen. De ambitie voor zijn militaire carrière blijkt ook al af te nemen.

De laatste melding over zijn militaria verschijnt bij koninklijk besluit No.50 van 28 januari 1907. Dan wordt gemeld dat; bij het leger in Nederland en wel bij het 41ste Regiment Infanterie, de eerste luitenant G.W. van Ginkel, van het leger in Nederlandsch-Indië, en zulks met bepaling, dat zijn ouderdom in rang bij het leger hier ten lande zal rekenen van 12 Augustus 1901 en dat hij in de ranglijst van de eerste-luitenant der infanterie van dat leger zal worden gerangschikt onmiddelijk onder den eersten luitenant A.A. Klercq.

Infanterie op veldtocht	Kampement infanterie

Enkele dagen na zijn aanstelling in Den Haag blijkt August Adolf op 2 februari eervol ontslag te hebben genomen in zijn legerplaats Haarlem. Twee weken later op 16 februari 1907 scheept hij in op de ss Rijndam. Hij vertrekt vanuit Rotterdam naar New York. Met slechts $30,-- op zak passeert hij 11 dagen later op 27 februari de douane op Ellis Island. Volgens de Immigration Records is August een ongehuwde (wat niet waar is) forse jongeman van bijna 1,90 m, met bruine ogen en donker haar. Zijn bestemming blijkt voorlopig St.Paul, Minnesota te zijn, maar niet voor lang. Wat heeft hij in hemelsnaam daar te zoeken?

Wat is hieraan vooraf gegaan?? Waarom brak August zijn militaire carrière zo schielijk af, waarom zo hals over kop het land verlaten? Is zijn huwelijk stukgelopen? Heeft hij grote schulden gemaakt?? Of ontvlucht hij Nederland om een heel andere reden, misschien lokken de grote kansen in de Nieuwe Wereld hem wel? August is nog maar 34 jaar, dat is veel te jong om het leger met pensioen te verlaten. Niemand van de familie kan daar iets van vertellen, zijn familietak is uitgestorven. Een diepgravend onderzoek zou opheldering kunnen brengen, maar dat laten we voorlopig rusten. Zijn leven eindigt al tragisch genoeg.

 Zijn reisdoel is in 1909 uiteindelijk Chicago, de meest roerige en beruchte stad in die tijd. Hij neemt na wat omzwervingen in 1913 zijn intrek downtown op 603 N. Clarkstreet, midden in het bedrijvige stadscentrum dat gestaag dichtgroeit met wolkenkrabbers. Hij moet aan de kost zien te komen. August gooit het roer volledig om, aan zijn bekwaamheden als militair heeft hij hier niets. Hij wordt klerk!! August Adolf Klercq, klerk van beroep, wonende in  N. Clarkstreet. Als dit geen drievoudige toevalligheid is?  

Gesloopt Plaza Hotel Chicago 603 N Clarkstreet-W.Ohio str.	Om en nabij N. Clarkstreet en N Dearbornstreet

Hoe vergaat het August Adolf in Chicago? Kan hij wel wennen aan de anonimiteit van deze nooit rustende wereldstad, ver weg van huis, van familie, vrienden, zijn vrouw misschien? Stijgt het heimwee hem naar de keel, vervalt hij in depressies? Is zijn werk bij Mandel & Klein Department Store of het Plaza Hotel deprimerend, of heeft hij elders werk gevonden? Het zijn allemaal speculatieve veronderstellingen.

Vast staat dat hij zijn leven niet meer in de hand heeft. Ruim zeven jaar na zijn aankomst in Amerika overlijd August op dramatische wijze. Eenzaam en alleen, goed en wel bijna één jaar op zijn nieuw woonadres op de 7de verdieping Ward 21. Ver weg van zijn vrouw en familie. Het Certificate and Record of Death van de lijkschouwer is er duidelijk over; Verstikking door gas, zelfmoord!! Althans dat is de aangenomen conclusie.  

Overlijdensverklaring August Adolf Klercq

Na meer dan 97 jaar is nu de toedracht bekend geworden. August is overleden op 10 januari 1914, negen dagen voor zijn verjaardag om ongeveer 4 uur in de morgen. Anderhalve dag later is hij gevonden door Ben Lauxlois, waarschijnlijk een bevriende kennis uit 887 N. LaSallestreet, een bloc verwijderd van zijn appartement.

Hoe eenzaam en tragisch August moet zijn geweest blijkt wel uit de kille registratie van de autopsie arts Peter Em. Hoffmann die er geen twijfel over laat bestaan, dat een aantal zaken niet duidelijk zijn. Voor de dokter is niet bekend of de overledene gehuwd is, hoelang hij in Amerika verblijft of hoe oud hij werkelijk is. Zelfs de geboorteplaats van August is fout genoteerd. Germany is geen woonplaats, dus de identiteitskaart zorgt ook al voor verwarring. Wel werd een schamele $16,-- in zijn colbert gevonden. Een afscheidsbriefje is niet bekend.

Begraafplaats Elmwood River Grove Chicago	Familie annonce overlijden August A. Klercq

Drie dagen na het overlijden wordt August Adolf Klercq ten grave gedragen, zonder familie. Misschien was een vriend, collega of huisgenoot uit piëteit aanwezig, we weten het niet. Het moet een korte plechtigheid zijn geweest in de bittere winterkou, op Cementry Elmwood aan River Grove op 13 januari 1914 om 10 uur 's morgens. In Nederland weet op dat moment van de familie nog niemand wat August is overkomen. Want ongeveer een maand later dringt het droeve bericht in Den Haag door dat Zoon, Broer en Behuwdbroer August Adolf is overleden.

Een onverklaarbaar deja vú overviel me, toen ik in de winter van 1971 Chicago bezocht en in de Observatory op de 94ste verdieping van het John Hancock Building stond. Een vreemde gedachte bekroop me, bij het overzien van het imponerend panorama over deze stad, waar ik van het opkomend gevoel op dat moment geen beeld kon vormen. 

Rainforest Café op 603 N Clarkstreet Chicago	Huidige situatie oud woonadres August A Klercq

De plek waar August Adolf heeft gewoond is onherkenbaar veranderd. Er is niets meer terug te vinden van het gebouw waar hij zijn leven heeft gelaten. Het hele bloc is afgebroken, inclusief het oude Plaza Hotel en de kantoor-woontoren op de hoek van W. Ohio en N. Clarkstreet. In 1968 is alles met de grond gelijk gemaakt.

Disneyficatie heeft hier genadeloos toegeslagen. De straat is verlegd, zelfs breder geworden, 603 N Clarkstreet wordt nu ergens halverwege de straat, op de hoek van W. Ohiostreet, aangemerkt door Google Map. Uitbundig thema amusement in American style kun je er nu vinden in een Hard Rock Café en het Rainforest Café, naast een enorm McDonald restaurant en de bekende Excaliber Club. Het verkeer raast je hier in alle richtingen voorbij. Niemand heeft hier gehoord van August Adolf Klercq. "Who the hell is Aoguost Klurck??"

Text © 2011 Albert Prins

Servicepoint;

VIDEO GALLERY

Chicago Today Photoclip; Sights of Chicago (5,09 min) http://youtu.be/h_SWCQIkPzo Videoclip; Chicago Downtown (5,60 min) http://youtu.be/oryZS3Zrqak Videoclip; HardRock Café (3.09 min) http://youtu.be/_p-pIhP35xM Restored Historic Films Videoclip; San Francisco 1906 (8,49 min) http://youtu.be/pnDjmNNC9So Videoclip; To Live in the US of A 1920's (6,00 min) http://youtu.be/684n8FO68LU History of Chicago Videoclip; Chicago History Epos. 1 (10,09 min) http://youtu.be/07KUQWcvv7U Videoclip; Great Chicago Fire 1871 (8,17 min) http://youtu.be/Cs-_emKrjhM Videoclip; Isle of Hope, Isle of Tears (4,34 min) http://youtu.be/AcxIdYbKu7Q Videoclip; Immigrants Life 1860-1910 (9,34 min) http://youtu.be/vzT8EqhuYxA

Source photo; Private Archive, Google Picture Gallery, Ellis Island, National Archive

28-09-2011 om 00:00 geschreven door albert65

20-04-2011 om 00:00 geschreven door albert65