Mijn tocht op de J. Henry Dunant.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Mijn vrouw en ik hebben ons in mei 2010 opgegeven bij Het Nederlandse Rode Kruis als vrijwilliger voor het cruiseschip de J. Henry Dunant. Waar wij anderen willen helpen naar onze beste krachten. Van 16 augustus tot en met 21 augustus 2010 zijn we op het schip geweest. De week zal ons nog lang heugen, omdat wij onze krachten van kruin tot voetzolen gegeven hebben. Onze kruin voelden wij uit slaap gebrek, onze voetzolen uit de uren staan en lopen aan dek.

Mijn vrouw had zich opgegeven als medewerker restaurant, ik als assistent kok en als groentjes wisten wij niet wat dat zou betekenen. ’s Avonds wisten we dat wel.

De gasten waren gehandicapte jonge mensen in de leeftijd van 18 tot 25 jaar. Mijn vrouw was bij het telefonisch verzoek nogal huiverig, vanwege emotionele gevoelens bij het zien van de gehandicapten. Er kunnen gasten aanwezig zijn met verschillende lichamelijke, geestelijke en beide gebreken. Zoals horen, zien, praten, spastisch, verlamd enzovoorts. Zodat we bij het verzoek een half uur bedenktijd gevraagd hebben. Het gegeven overwegende, het is een weekje, we willen het, dan ook gaan.

Relaas van een vrijwilliger.

Maandag 16-08-2010.

07.15 uur vertrek uit Oosterhout NB, met de bus en dan de trein naar Amsterdam.

09.35 uur aankomst op de J. Henry Dunnat, afgemeerd aan het IJ.

We waren een van de eerste vrijwilligers in de salon, er waren er pas tien, en onder het genot van een kopje koffie even bijkomen van het gesjouw met de koffer. Wij als nieuwelingen en volkomen leken kwamen al snel tot de ontdekking dat er verschillende vrijwilligers al jaren meegingen, soms wel vijf tot tien keer per jaar waardoor al snel respectabele getallen van twintig, dertig en veertig vaarten ontstonden.

10.45 uur een introductie en veiligheidsfilmpje.

11.30 uur de keuken in. Samen met mijn mede vrijwilligster Brenda, kombuishulp, voorgesteld een de twee vaste koks. Kombuiskleding aan en bij terugkomst 125 toetjes voor de avond klaarmaken. Brenda heeft zes jaar geleden als stagiaire tien weken in de kombuis gewerkt zodat zij eerder assistent kok mag heten, dan kombuishulp. Zij heeft mij er doorheen geloodst.

Aan boord zijn 125 personen waarvan 55 gasten, 15 vast personeel en 55 vrijwilligers.

Om 13.30 uur even rust tot 16.00 uur. We kunnen de hut inrichten en bedden opmaken.

Daarna ontbijt klaarmaken voor de volgende ochtend en de avond maaltijd in schalen en schaaltjes verdelen. Na het serveren van het toetje mag ook het kombuispersoneel van de maaltijd gaan genieten, het is half acht. Om 20.00 uur mag ik naar de hut. Mijn vrouw is nog lang niet klaar in het restaurant.

Ik schrijf mijn eerste relaas om 21.15 uur na even gerust te hebben, omdat het staan al flink in de benen zit, op de het bovendek waar het redelijk rustig is. Vanuit de haven van Hoorn uitzicht op het IJsselmeer. Het is nog niet volledig donker, zware schemer met een bewolkte hemel. Enkele toplichten schitteren als sterren aan het firmament. Mijn vouw heeft mij om 21.45 uur gevonden. We hebben een wandelingetje door Hoorn gemaakt, waar enkele cafés uitpuilen en bruisen van leven. Terug aan boord wat gedronken, een gast geholpen met het installeren van zijn disco-installatie op zijn PC en om 23.00 uur het bed opgezocht. De eerste dag heeft ons al behoorlijk geraakt, we voelden ons lichaam protesteren. We hadden rust nodig. Hoe komen we deze week door? De wekker op 06.00 uur gezet.

Dinsdag 17-08-2010.

06.30 uur loop ik de keuken in, nadat ik de miezerige uitgestrektheid van het IJsselmeer vanwege de saaiheid toch bijzonder vond.

Ontbijt klaarzetten voor de aanwezige magen, daarna 136 ballen gehakt gedraaid. De kok had gehakt klaargemaakt en aangegeven met een ijsschep porties te scheppen van ongeveer 100 gram, met de handen een bal draaien en een beetje plat drukken daarna wegleggen in een bak als voorstation van de bakfase. Met water natgemaakte handen is een bal draaien eenvoudig. Gehakt met vleesstukjes voorzien van ingrediënten, natte waterhanden, bal draaien, bij iedere bal handen natten. Na 100 ballen wist ik zeker dat de gasten mijn handen niet mochten zien, anders verdwenen de ballen ‘achter de rododendrons’.

Lunchplankjes voorbereiden met vleeswaren en kaas. De plakjes vleeswaren en kaas uit de koeling plakken zo aan elkaar vast dat elk plakje afzonderlijk gelost moet worden en zelfstandig, in model, weggelegd op het lunchplankje. Bij de zeer dunne rosbief plakjes valt het zeker niet mee deze heelhuids dubbelgevouwen weg te leggen. Dat ging dan ook een paar keer verkeerd.

Het schip is om 10.30 uur in Urk aangekomen met regen, 5 Beaufort wind en 18 ⁰C, herfstachtig. De gasten gaan zwemmen in het zwembad van Urk. ’s Middags werden de gasten verwend met een film in de Salon op grootbeeld: Madagascar.

De havenarm van Urk ligt binnen de haven volledig gevuld met pleziervaartuigen die verwaaid liggen. Een enkel jacht komt voor-de-wind uit Lelystad binnenlopen. Ook een zeiljacht van 7 m lengte met alleen de stormfok aan het voorstag.

20.30 uur warm gegeten en de kombuisdag zit erop. Ik ga douchen, de kombuiskleding plakt over mijn hele lijf, ben moe en loop langzaam naar onze hut. Als ik weer aan del kom, worden de gasten vermaakt met karaoke, valt de schemer over het IJsselmeer en is de zware bewolking weggewaaid. De Ketelbrug en Lelystad zijn weer te zien. In het zuiden breekt de bewolking, een vage Salvatore Dali lichtschijn is nog net te zien. De vuurtoren van Urk, maar ook de rode tonnen laten hun lichten schijnen over het IJsselmeer. Het IJsselmeer laat nu zijn vriendelijke kant zien, met op de achtengrond de karaoke uit de salon.

‘Wil,’ hoor ik plots roepen, ik kijk op en zie een spastisch bruin getinte jongen bewegen in mijn richting. Zijn voeten schuiven over het dek, romp, hoofd en armen draaien alle kanten op. Mijn vrouw komt van achter hem naar mij toe. Als ook hij bij mij staat zegt mijn vrouw, ‘ Dit is Brian, hij wil graag schaken en ik heb tegen hem gezegd dat jij dat kunt.’ We hebben geschaakt op een loopbord van 3*3 m. Af en toe stootte hij een stuk om met zijn voeten. Hij vond het geweldig, ondanks een schaakmat na ongeveer dertig minuten. Hij heeft een vijftal mensen kunnen strikken voor een partijtje, helaas allen verloren, maar telkens met frisse moed een nieuw poging gewaagd.

Woensdag 18-08-2010.

06.30 uur de wekker. Vanochtend is het ontbijt een half uur later, ik word om 07.00 uur in de keuken verwacht.

Het is bewolkt, regen en 4 Beaufort op het IJsselmeer als we ca 08.30 uur naar Lelystad vertrekken, dan naar Amsterdam en Beverwijk en meren aan in een werkhaven.

Vandaag is de themadag Afrika, voor de gasten, dagrecreatie en diner. Dagrecreatie in de vorm van muziek, spel en schilderen. Bij de aanvang van het diner komt het activiteitenteam in Afrikaanse klederdracht het versierde restaurant binnen, onder luid applaus en Afrikaanse muziek. Het team, gesteund door restaurant medewerkers, brengen de stemming er duidelijk in. Het diner wordt luidruchtig vrolijk naar binnen gewerkt. Als het diner afgelopen is wordt aangekondigd dat de disco direct van start gaat, omdat het diner vanwege de uitbundigheden uitgelopen is en de diskjockey om 23.00 uur naar huis moet. De disco houdt het Nederlandse lied hoog met Vader Abraham, Andre Hazes en Jan Smit.

Om 21.15 komt Bart bij me langs. Ik had hem geholpen bij de opstelling van zijn disco. Bart is spastisch geboren. Zijn tweeling broer en oudere broer normaal. Hij heeft geen zin in disco, zijn hoofd staat er niet na. Zijn vader is drie jaar geleden aan een hartaanval overleden. De gedachte en het verlies malen voortdurend door zijn hoofd. Zijn geest kan niet tot rust komen. Sterker het verlies wordt pregnanter door het overduidelijke vermaak. Gisterenavond karaoke, vanavond disco. Het vermaak steekt schril af tegen de verlies gedachte van vader. Hij wil naar huis. De twee nachten aan boord heeft hij slecht geslapen. Thuis is rust, komen de gedachte aan vader veel minder sterk naar boven als hier. Hij wil rust en slapen. Na een half uurtje praten heb ik hem naar een professionele zorgbegeleidster gebracht. Hij heeft de tocht volbracht.

In de werkhaven blijven we tot 24.00 uur liggen, dan vertrekken we naar het Noordzeekanaal een ligplaats zoeken voor de komende dag. Tijdens het varen door de werkhaven passeren we enkele Tall Ships. De schepen zijn verlicht en doen, sprookjesachtig, immens en niet van deze wereld aan. Een van de schepen heeft een voor mij Russische naam, ik vermoed een opleidingsschip.

Donderdag 19-08-2010.

06.30 uur de wekker. Tegen 07.00 uur loop ik de keuken in. Alsof ik niet weg ben geweest begin ik met de gebruikelijke werkzaamheden. Brood en broodbeleg klaarzetten. Voor het diner toetjes klaargemaakt en rode pepers zeer fijn gesneden. Lunchbeleg op platen gelegd en in de koeling. De avondmaaltijd wordt bereid en staat in het teken van een Indische maaltijd. De reist wordt gekookt en als ze beetgaar is zeer snel afgekoeld en in de koeling. ’s Avonds opwarmen door gekookt water door de reist, in vergiet, te laten stromen, ze is dan warm de waterdamp komt er vanaf en droog.

09.00 uur zeer veel pleziervaartuigen voor Sail Amsterdam varen richting IJmuiden en verwelkomen daar de Tall Ships die vanuit zee de Noordzeekanaal opvaren. We hebben, vanuit onze ligplaats, een mooi overzicht over de schepen die langs varen nu naar links, straks naar rechts, Amsterdam. Rond 11.00 uur komt het eerste Tall Ship aanvaren voorafgegaan door een grote politieboot met alarmverlichting, met daarop Prins Willem Alexander. Rondom de schepen krioelt het van zeer kleine tot grote pleziervaartuigen die nu terugkomen. Vanaf het eerste Tall Ship tot 13.00 uur op het zonnedek, dat zijn naam eer aan deed, omdat het stralend zonnig weer is met een klein briesje, vaart het ene Tall Ship langs na het andere allen geflankeerd door tientallen pleziervaartuigen. Het journaal zal wel een schatting geven van het aantal schepen dat vandaag meevaart. Zelf kan ik dat niet zien, ik sta dan in de keuken. We gaan om 14.00 uur meevaren in de stoet richting het IJ, daar naar de ligplaats. De ligplaats is bezet door het hospitaalschip van de Zonnebloem, langszij hebben we een fraai zicht over het IJ. Honderden, wellicht duizenden, schepen van Tall Ships, kruisers, beroepsvaart, pleziervaartuigen tot roeibootjes varen af en aan. Een tanker laat de scheepshoorn met regelmaat klinken en vaart doelbewust het IJ op richting de sluizen van het IJsselmeer. Alles onder het toeziend oog van Havenpolitie, Rijkswaterstaat, Douane en Toezichthouders, waarvan er tientallen tussen de schepen door manoeuvreren.

Tussendoor met Brian even geschaakt, de partij niet afgemaakt omdat ik in de kombuis wordt verwacht.

Als het krioelen van de schepen duidelijk is verminderd, valt de avond over het IJ. De schemer heeft de boordverlichting van de schepen laten ontsteken. Felle witten lichten en zachte groene glijden het IJ op. Het overgrote deel van de gasten gaat aan wal, passagieren, Amsterdam in. Er is een passageregel voor het aan land gaan afgesproken, omdat alleen door het schip van de Zonnebloem de wal kan worden bereikt.

Mijn werkdag eindigt om 20.15 uur even rusten in de hut en douchen. Tegen 21.25 uur neem ik warme chocolademelk uit de automaat, lekker warm en zoet. Mijn vrouw heeft mij gevonden en we wandelen de wal op, als we een stukje gewandeld hebben is het 22.15 uur en barst hoog boven het IJ het vuurwerk los. Alles is rond het IJ tot stilstand gekomen, de ene òòh volgt de andere òòh op bij ieder knal en openspringende paddenstoelen.

22.30 uur het voorwerk in afgelopen en het IJ stroomt leeg. Nu glijden felle witten lichten en zachte rode het IJ af, richting IJmuiden.

We zijn weer aan boord, drinken een glaasje, de wekker staat op 06.30 uur.

Vrijdag 20-08-2010.

06.30 uur de wekker. 07.00 uur de laatste werkdag begint. Ontbijt en lunch klaarmaken.

Van middag is het high tea en begint tegen 16.00 uur als we Lelystad naderen en heeft Oranje als thema. Een verlate WK invulling van het oranje boven. Terwijl we Lelystad binnenlopen, verschijnen de gasten in het oranje. De zon schijnt vanaf vanmorgen al uitbundig, windje 3-4, een prachtige zomerse dag met 25⁰C op de thermometer.

We meren voor de sluizen aan. In het zonnetje ligt een nieuw gebouwde stad, een verlaten haven voor plezierjachten. Waarschijnlijk zijn de schepen nog in Amsterdam. Een groot appartementengebouw aan de haven, huist de enige bewoners rond de haven.

In de spoelkeuken werken drie jonge vrijwilligers uit Urk, twee jongens en een meisje. Met regelmaat hebben ze de afgelopen dagen gevuld met de smartlappen uit Urk. Dat werd door de koks in de kombuis niet gewaardeerd, die dan ook met een duidelijk gebaar de tussendeur sloten, als het geluid te uitbundig werd.

Het loopt tegen vieren als ik weer in de kombuis kom. Lekkernijen klaarzetten voor de high tea. Allerlei cakejes, moesjes met allerlei zoetjeskleuren, dadels, vijgen versierden het buffet. De high tea gaat over in een verlaat WK feestje opgetuigd met veel Hazes en Jan Smit.

Als ik op zoek ga naar de bushalte om 20.00 uur, voor de volgende dag, vind ik een afgesloten Batavia Stad. Twee vrouwen lopen als enige door de straten en vraag hen naar de bushalte. Ze sturen me naar de verkeerde. Na een half uur wandelen vind ik de juiste, lijn F.

Aan boord is iedereen in een vrolijke stemming, het zit erop, morgen naar huis, nog één keer los.

Tot in de late uurtjes wordt er gefeest, consumptiekaarten vol gedronken. De volgende dag hoor ik dat de laatste tegen 03.00 hun kooi opzochten.

Zaterdag 21-08-2010.

06.00 uur de wekker. Tegen 06.30 uur zijn de bedden afgehaald, is onze bagage naar de salon en zijn we klaar voor de terugreis.

06.45 uur de foerage meldt zich, verse groente, vleeswaren, kaas, vlees en brood wordt aan boord gebracht. We brengen alles in koeling en frezer. Voor maandagmorgen als een nieuwe vakantie week weer begint.

07.00 uur het laatste ontbijt voorbereiden voor gasten, personeel en vrijwilligers. Het schip wordt om 08.00 uur schoongemaakt.

Vanaf 10.00 uur mogen de gasten opgehaald worden. Het personeel hoopt dat iedereen om 12.00 uur van boord is, want dan mogen ook zij naar huis.

Wij mogen op 10.15 uur naar huis. We lopen door Batavia Stad naar de bushalte. Batavia Stad is niet bewoond, bestaat slechts uit winkeltjes, winkels en eetcafés, dit uur wandelt er een enkeling.

Bus, trein en bus brengt ons weer in Oosterhout. Tegen tweeën gaat de sleutel in het slot, we zijn weer thuis.

Nawoord.

Het was een pittige ervaring na drie jaar met prepensioen en een half jaar pensioen weer werkdagen van tien tot elf uur mee te maken, zeker op een gebied waar mijn vrouw en ik leken zijn. Toch heeft het aanwezig zijn bij de gasten en het plezier dat zij hadden zoveel voldoening gegeven, dat wij besloten hebben ons voor volgend jaar aan te melden voor de jongeren week.

Voor de gasten is het een fijne vakantie geweest, verschillende keken op zaterdagmorgen sip, enkelen waren zelfs bedroefd, dat ze weer naar huis mochten. Ze wilden niet naar huis, ook Bart niet. Er waren vriendschappen voor het ‘leven’ gesloten. Wij, wij zijn tevreden, voldaan en moe. Het was een geslaagde week, wij kunnen weer van ons pensioen genieten.

J. Henry Dunant, behouden vaart en dank.