Luister naar

Klimaatdoel Urgenda raakt ver uit beeld

Nieuws
Het kabinet haalt de voor 2020 gestelde klimaatdoelen niet. De uitstoot van broeikasgassen is te weinig gedaald om te voldoen aan het Urgenda-vonnis. Ook de behaalde energiebesparing blijft achter bij de doelstelling, zo bevestigen diverse betrokkenen. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) publiceert vrijdag een voortgangsrapportage met actuele cijfers over de Nederlandse milieuprestaties.
Yvonne Hofs redactie vk
woensdag 23 januari 2019 om 03:00
De kolengestookte Amercentrale in Geertruidenberg kan niet voor 2020 op non-actief worden gezet, omdat dan 40.000 huishoudens en 550 bedrijven in de kou komen te zitten.
De kolengestookte Amercentrale in Geertruidenberg kan niet voor 2020 op non-actief worden gezet, omdat dan 40.000 huishoudens en 550 bedrijven in de kou komen te zitten. anp / Nils van Houts

Den Haag

Vooral het falen op de zogenoemde ‘Urgenda-toets’ stelt de coalitie voor problemen. Nederlandse rechters hebben het kabinet tot twee keer toe bevolen de Nederlandse broeikasgasemissies in 2020 met minstens 25 procent te reduceren ten opzichte van het ijkjaar 1990. Het PBL zal ­vrijdag waarschijnlijk bekendmaken dat het kabinet met het staande beleid niet verder komt dan 20 à 21 procent.

Dat is een flinke tegenvaller, want in 2017 voorzag het PBL nog dat de CO2-reductie in 2020 zou uitkomen op 23 procent. Op basis van die raming heeft het kabinet steeds volgehouden dat het doel van 25 procent binnen bereik was. Tussen 2017 en 2020 zou er immers een groot aantal wind- en zonneparken bij komen.

Het economisch hoogtij gooit roet in het eten: de groeiende uitstoot door het wegverkeer en de industrie heeft in de laatste jaren alle elders geboekte milieuwinst teniet gedaan.

dwangsom

Als de overheid het vonnis van het gerechtshof niet naleeft, kan Urgenda de rechter vragen de staat vanaf 2021 een dwangsom van ongeveer een half miljard euro per jaar op te leggen wegens klimaatverzuim. Urgenda-directeur Marjan Minnesma heeft al gezegd dat zij niet zal schromen die stap te zetten.

Het vervelende is dat het kabinet het Urgenda-doel niet meer kán halen, ook al trekt de coalitie vanaf nu alles uit de kast. De achterstand op het eerder geplande reductieschema is simpelweg te ver opgelopen. Om in 2020 op 25 procent CO2-reductie uit te komen, moet het kabinet binnen één jaar 9 tot 11 megaton broeikasgas elimineren. Dat komt neer op 5 à 6 procent van de totale Nederlandse broeikasgasuitstoot.

Alleen het subiet sluiten van verscheidene Nederlandse kolencentrales (gezamenlijke jaarlijkse uitstoot circa 25 megaton) zet voldoende zoden aan de dijk om het doel te halen, maar dat kost miljarden. De eigenaren van deze vijf energiecentrales, waarvan er drie pas kort in bedrijf zijn, zullen een hoge compensatie eisen in ruil voor vervroegde sluiting. Voor het kabinet is het erg onaantrekkelijk zoveel geld te spenderen aan het overhaast sluiten van kolencentrales die per 2030 toch al dicht zouden gaan.

De Amercentrale in Geertruidenberg kan sowieso niet voor 2020 op non-actief, omdat dan 40.000 huishoudens en 550 bedrijven in de kou komen te zitten. Het warmtenet van grote delen van Tilburg en Breda draait op de restwarmte van deze kolencentrale. De Hemwegcentrale van Nuon in Amsterdam is de enige die én snel én tegen vrij lage kosten (enkele tientallen miljoenen euro’s) dicht kan. Dat is echter de kleinste van de vijf: sluiting scheelt slechts zo’n 1,7 megaton CO2 op jaarbasis.

maximumsnelheid

Het verlagen van de maximumsnelheid op snelwegen van 130 naar 100 kilometer per uur zou circa 0,8 megaton CO2-uitstoot schelen. Het verduurzamen van circa 100.000 woningen (het maximaal haalbare aantal voor eind 2020) zou ongeveer 0,4 megaton opleveren. Al met al heeft het kabinet bij lange na niet genoeg opties. Het is allemaal ‘too little too late’.

Ook twee andere milieudoelen worden niet gehaald. Het aandeel groene energie in het totale Nederlandse energieverbruik zou in 2020 volgens een Europese richtlijn 14 procent moeten zijn, maar dit blijft waarschijnlijk steken op 13 procent. In het Energieakkoord uit 2013 is bovendien een extra energiebesparing van 100 petajoule afgesproken. Het PBL denkt dat Nederland volgend jaar niet verder komt dan 80 à 90 petajoule. <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Het is niet per se moeilijk om zonder makelaar een huis te kopen of verkopen, zegt Hans André de la Porte van de Vereniging Eigen Huis.

Zonder makelaar een huis (ver)kopen: hoe doe je dat? 'Een makelaar is geen tovenaar'

Een huis kopen of verkopen zonder makelaar scheelt kosten. Maar het vraagt ook meer van kopers en verkopers. Hoe pak je dat aan en waar moet je op letten?

Algemeen directeur en medeoprichter van Roetz Tiemen ter Hoeven in de werkplaats in Amsterdam-Noord waar de sociale onderneming op duurzame wijze fietsen een tweede leven biedt.

Roetz bouwt hippe nieuwe fietsen door onderdelen te 'oogsten' van wegroestende wrakken

Waar veel oude of kapotte fietsen een lot op de schroothoop beschoren is, krijgen deze bij Roetz een nieuw leven. Zo repareert de sociale onderneming onder andere ov-fietsen van NS, met ‘geoogste’ onderdelen uit andere rijwielen.

Tjerk 't Lam en zijn vrouw Lydia in Plus-filiaal Bieshof in Dordrecht. Aanstaande maandag krijgt de winkel een nieuwe eigenaar. Zonder koopzondag ziet de ondernemer geen perspectief op lange termijn.

Tjerk stopt met zijn supermarkt, omdat hij niet op zondag open wil. 'Alles jaagt steeds meer door'

De christelijke ondernemer Tjerk ‘t Lam uit Dordrecht ziet geen toekomst meer voor zijn supermarkt zonder open te gaan op koopzondagen. Daarom stopt hij. Principieel was dat geen lastig besluit, zegt hij, maar emotioneel wel.

Gedupeerden met protestborden demonstreren op het terrein van verzekeraar Achmea. ‘Terugkijkend had klanten niet zo veel leed toegebracht mogen worden.’

De woekerpolis was het grootste financiële schandaal ooit. Kan zoiets weer gebeuren?

Met de laatste grote schikkingen in zicht, loopt de woekerpolisaffaire na dertig jaar ten einde. Hoe kon het ‘grootste financiële schandaal uit de Nederlandse geschiedenis’ zo ontsporen? En kan het weer gebeuren?

De architecten van Bureau B+B houden zich bezig met stedenbouw en landschapsarchitectuur.

Het Nederlandse landschap vraagt veel: duurzaam, klimaatbestendig én natuurinclusief

In een land dat worstelt met ruimtegebrek en klimaatverandering zijn de uitdagingen voor landschapsarchitecten veel complexer geworden. Bureau B+B legt de lat extra hoog. 'Als het werk af is, is het nog niet af.'

Bedrijfsterrein van chipmachinefabrikant ASML in Veldhoven.

Kabinet probeert uit alle macht de chipindustrie in Nederland te houden

Het demissionaire kabinet loopt zich het vuur uit de sloffen om de Nederlandse chipindustrie comfort te bieden. ASMI, NXP en paradepaard ASML dreigen namelijk hun koffers te pakken.