Hans Hartog, die met Christine le Duc de sekswinkel gemeengoed maakte, is overleden op 82-jarige leeftijd

Hartog, die zijn loopbaan begon als handelaar in Perzische tapijten, kocht in 1968 zijn eerste sekswinkel: Pigalle in de Molensteeg, op de Amsterdamse Wallen. Porno was toen in Nederland nog zwaar taboe. In zijn winkel in Amsterdam verstopte hij in holle ruimtes Deense pornoblaadjes, die via smokkelroutes het land binnenkwamen. Hij verkocht de tijdschriften onder de toonbank.

Goede zaken

De Amsterdamse zedenpolitie deed er alles aan om het materiaal te onderscheppen, vertelde Hartog eerder dit jaar nog aan het Parool. Over een van de rechercheurs, Hans Kallenbach: “Hij hoefde bij wijze van spreken maar één keer op de makkelijke stoel in mijn kantoortje te gaan zitten, of hij wist dat de vulling uit meer dan uit kapok en veren bestond. Als Kallenbach je winkel binnenstapte hield je je hart vast.”

Hartog deed goede zaken, maar hij zat ermee in zijn maag dat zijn vestigingsplaats op de Wallen was. “De helft van de bevolking is vrouw en die doelgroep komt daar niet,” zei hij in 1997. “In de rosse buurt draait het om mannen. Eenzijdig drukken die een stempel op de sfeer. Bovendien had ik geen trek om alleen het type hoerenloper binnen te halen. Mijn voorkeur ging juist uit naar een heldere winkel voor een gemengd publiek.”

Gewone winkelstraat

Voor die tijd waren zijn uitspraken vrij revolutionair. Hans Hartog zocht een nette naam voor zijn winkel, hij wilde niet een naam met een ‘Pietje Porno’-uitstraling, zoals hij dat zelf noemde. Christine le Duc is vernoemd naar de vrouw van Hartog, Tine, en bevat met ‘Duc’ ook het Franse woord voor zijn achternaam. Hartog vestigde zich in het centrum van Amsterdam, buiten de Wallen, in een ‘gewone’ winkelstraat.

Met die stap surfde de Volendammer mee op de golven van een nieuw, liberaal klimaat in Nederland. In de bioscoop draaiden softpornofilms, en ook op tv en in reguliere films was af en toe naakt te zien. Erotiek werd normaal, en dus moesten erotiekwinkels dat ook worden. Hartog verbreedde zijn assortiment met onder meer kleding en speeltjes.

Succesformule

Christine le Duc werd een succesformule, een keten met vestigingen in het hele land. Voor mensen die zich toch nog een beetje schaamden om een winkel binnen te lopen, begon hij ook een postorderbedrijf.

Hartog nam het nette imago van zijn winkels serieus. In 1997 trok Christine le Duc zich terug als sponsor van het programma Seks voor de Buch. In dat programma konden kijkers live aan de telefoon of via een filmpje heel Nederland deelgenoot maken van hun seksuele fantasieën. Volgens Hartog was dat ‘veel te grof’.

In 2003 verkocht de Volendammer Christine le Duc, bij gebrek aan geschikte opvolger, aan de Duitse branchegenoot Beate Uhse. Op de rouwkaart die de familie verspreidde, is Hartog breed lachend te zien. ‘Een markante, inspirerende persoonlijkheid is na een rijk en vol leven van ons heengegaan,’ schrijft zijn familie. ‘Wat zullen we hem missen. Hij was onze rots in de branding.’