Oud-europarlementariër en Turkije-kenner Lagendijk mag weer naar zijn huis en echtgenote in Istanbul na ban van 2,5 jaar

Wat de plotse omslag in Ankara heeft bewerkstelligd, weet Lagendijk niet. Eind vorig jaar leek een terugkeer naar Turkije verder weg dan ooit omdat president Erdogan zelf zou hebben laten weten de GroenLinkser niet meer op Turkse grond te willen zien. ‘Ik denk dat het te maken heeft met de aanhoudende druk vanuit Den Haag. Maar ook de verslechterde relatie tussen Turkije en de Verenigde Staten speelt mogelijk een rol. Ankara probeert de banden met de EU weer aan te halen en wil af van dat ‘Nederlandse hoofdpijndossier’. Ik ben in elk geval enorm blij dat ik eindelijk weer naar mijn eigen huis kan’, aldus Lagendijk.

Hij kreeg dinsdagmiddag een telefoontje van de Turkse ambassadeur die hem het goede nieuws bracht dat hij een nieuw visum kan ophalen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde Lagendijk dat ook zij inmiddels waren geïnformeerd.

In september 2016 werd Lagendijk bij aankomst op het vliegveld van Istanbul tegengehouden. Hij mocht het land niet meer in, hij moest een nieuw speciaal visum hebben, op te halen op het Turkse consulaat in Rotterdam. Hij werd na een ondervraging van enkele uren in een vliegtuig naar Amsterdam gezet. Lagendijk was europarlementariër van 1998-2009 en verhuisde nadien naar Istanbul, hij is getrouwd met de Turkse journaliste Nevin Sungur.

Het speciale visum dat hij nodig had, bleek een mythisch papier waarmee ook het Turkse consulaat geen goed raad wist. Zelf zag Lagendijk zijn werk voor de Turkse krant Zaman en aan de Suleyman Sah universiteit als de reden voor zijn uitzetting. De krant en universiteit zijn volgens Erdogan medegefinancierd door zijn grote politieke vijand Gülen, een moslimgeestelijke in de VS die volgens Erdogan achter de mislukte staatsgreep in de zomer van 2016 zat. De president sloot sindsdien talloze kranten en universiteiten, zette vele duizenden tegenstanders gevangen en ontsloeg vele tienduizenden in zijn ogen verdachte ambtenaren.

Afgelopen twee jaar woonde Lagendijk noodgedwongen in Nederland. Druk vanuit Den Haag en Brussel op Ankara had geen effect. Lagendijk was regelmatig op radio en tv als Turkije-expert. Sinds twee maanden woonde hij met zijn vrouw – die al die tijd in Turkije verbleef – op het Griekse eiland Kos.

Lagendijk komt snel naar Nederland om het visum op te halen. Hij hoopt binnen enkele maanden weer in Istanbul te zijn. Bang om straks gemuilkorfd in Turkije te wonen, is hij niet. ‘Ik ben en blijf altijd genuanceerd kritisch over Turkije. Afgelopen 2,5 jaar heb ik me ook niets aangetrokken van mogelijke gevolgen van mijn optredens en opiniestukken, dat zal ik straks ook niet doen.’