Geduld is op: de EU geeft May nog één laatste kans

Brussel

Stemt het Britse Lagerhuis die kans opnieuw weg, dan dreigt een harde, chaotische brexit of dermate lang uitstel dat het vertrek op losse schroeven komt te staan.

De Britse premier May werd donderdagmiddag anderhalf uur lang door haar EU-collega’s bevraagd over haar verzoek de geplande brexitdatum (29 maart) door te schuiven naar 30 juni. Overtuigende antwoorden bleven uit. Zo kon May niet duidelijk maken waarom ze denkt dat het Lagerhuis straks wel ‘ja’ zou zeggen tegen een brexitakkoord dat het twee keer eerder verwierp. Ook weigerde May antwoord op wat haar plan is als de stemming opnieuw op een nederlaag voor haar zou uitdraaien.

Ze merkte op – tot ontzetting van haar collega’s – dat de EU altijd op het allerlaatste moment met een oplossing komt, alsof Brussel daarvoor verantwoordelijk is en niet Londen. ‘Ze heeft geen plan-B, ze had geen plan-A’, concludeerde een verbijsterde diplomaat.

Getergd besloten de leiders het Verenigd Koninkrijk voor het blok te zetten. Een ontwerpvoorstel van EU-­president Tusk om uitstel te verlenen tot 22 mei, mits het Lagerhuis volgende week het akkoord zou steunen, werd weer van tafel gehaald. Geen van leiders had er trek in volgende week weer naar Brussel te komen.

In plaats daarvan kwamen vroegere deadlines (11 april en 7 mei) op tafel. Mocht Londen meer tijd willen, dan moet het meedoen aan de Europese verkiezingen (23-26 mei), iets waar May fel tegen gekant is.

Bij het sluiten van deze krant waren de onderhandelingen tussen de 27 leiders nog gaande.

catastrofaal

Met name de Franse president Macron stelde zich hard op tegenover May. De afgelopen dagen maakte hij al duidelijk dat zijn geduld op is met de politieke impasse in het Lagerhuis. ‘Een nee-stem (van het Lagerhuis) leidt naar no-deal’, zei hij bij aankomst in Brussel. Een brexit zonder akkoord dat een zachte landing garandeert, is volgens premier Rutte economisch en politiek catastrofaal voor het Verenigd Koninkrijk.

Macrons frustratie werd breed gedeeld. ‘Tot de brexitonderhandelingen wist ik niet dat ik zó veel geduld heb’, sneerde voorzitter Juncker van de Europese Commissie.

Bondskanselier Merkel toonde zich voorzichtiger. Zij benadrukte dat ‘dit historische moment’ (voor het eerst verlaat een lidstaat de EU) behoedzaamheid vergt en zei tot ‘het uiterste te gaan’ om een ordelijk vertrek te waarborgen. Ook Rutte zei dat ‘we ons nu geen ongelukken kunnen permitteren’.

May had om uitstel tot 30 juni gevraagd om bij een ‘ja’ van het Lagerhuis de benodigde wetgeving door te voeren. Haar collega’s voorzien echter juridische problemen met de Europese verkiezingen als het Verenigd Koninkrijk die houdt, terwijl het wel nog lid is van de EU. Het Europees Hof van Justitie zou het nieuwe parlement ongeldig kunnen verklaren. <