Forum voor Democratie: na kruitdampen lonkt de samenwerking
Den Haag
In menig zaaltje werden woensdagnacht handen voor ogen geslagen, toen de verkiezingsuitslagen op de tv-schermen verschenen. Met zijn Forum voor Democratie marcheert Thierry Baudet de provincies, en straks de Eerste Kamer, binnen. Maar nu de kruitdampen van de stevige teksten iets zijn opgetrokken, hint Baudet op samenwerking.
‘We snappen dat we water bij de wijn moeten doen’, sprak hij donderdag. ‘We gaan proberen tot stabiele besturen in de provincies te komen, we zijn echt klaar voor een besturende rol.’ Baudet verrast met het ‘aanstellen’ van informateurs in twee provincies. Hij heeft onder anderen VVD-coryfee Hans Wiegel benaderd voor die rol. Maar ze gaan eerst nog een hapje eten, laat Wiegel weten.
Expertise is hard nodig, nu Forum in Zuid-Holland, Noord-Holland en Flevoland de grootste partij is geworden. Dat betekent dat de partij het initiatief moet nemen om een provinciebestuur te vormen. Verder won Forum de verkiezingen in welgeteld 91 gemeenten. Een detail: 44 daarvan stemden vier jaar geleden vooral op de VVD.
Volgens Baudet zijn de landelijke coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie ‘enorm geschrokken’ van zijn winst. Eerder eiste de partijleider dat er diverse ministers moesten aftreden, wilde hij straks in de Eerste Kamer samenwerken met het kabinet. Na woensdag is zijn toon opeens milder: Forum staat open voor gesprekken met alle partijen, aldus Baudet. ‘We staan er zakelijk in.’
Met het kabinet gaat dat gesprek er komen, belooft premier Mark Rutte in de wandelgangen van een Europese top in Brussel. ‘Ik zou er ook op rekenen dat de partij die de grootste is geworden, daartoe bereid is.’ Hij hoopt dat ‘Forum bereid is de basis onder het bestuur van Nederland te versterken’. Ruttes partijgenoot, fractievoorzitter Klaas Dijkhoff, houdt het kort: ‘De VVD kan samenwerken met iedere partij die zich constructief opstelt.’ Dijkhoff wil het liefst per onderwerp kijken met welke partij hij samenwerkt.
Bij de coalitiepartners zijn de geluiden wisselend. ‘Onze uitgestoken hand geldt ook voor Forum voor Democratie’, aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers – die er wel direct bij zegt dat samenwerking op een onderwerp als klimaat ‘heel moeilijk’ wordt. CDA-leider Sybrand Buma wil best praten, maar oppositiepartijen moeten niet direct eisen op tafel leggen, waarschuwt hij. ‘De coalitie kan Nederland alleen verder helpen met een verantwoordelijke oppositie, die niet eerst met eisen komt die moeten worden ingewilligd.’
D66 is echter ronduit negatief over een eventuele samenwerking met Forum. ‘Er is een partij die tegen het klimaatbeleid is, die grenzen wil sluiten, die wil dat bewindspersonen aftreden en Nederland uit de Europese Unie gaat’, aldus partijleider Rob Jetten. ‘Die partij heeft zichzelf al uitgesloten van samenwerking met de coalitie.’ De D66’er gooit de deur echter ook weer niet in het slot: ‘We gaan kijken of dat ze dat enorme zetelaantal ook gaan omzetten in verantwoordelijkheid.’