Direct naar artikelinhoud
Derk Sauer.
Derk Sauer

Onderminister van Defensie Timoer Ivanov nam – net als veel andere slimme Russen – de verkeerde afslag

“Heb je de beelden van Timoer al gezien?” belde mijn oud-collega Svetlana vanuit Moskou. “In zijn generaalsuniform met al zijn medailles op de borst. Hoe diep kun je vallen!”

Ik opende mijn laptop. Het was groot nieuws. De onderminister van Defensie die na afloop van een vergadering met de legertop pardoes wordt gearresteerd. Een paar uur later al voorgeleid in zo’n naargeestige rechtbank staand in een glazen kooi op beschuldiging van corruptie. Timoer Ivanov (48) is daarmee de hoogste official die onder Poetin wordt aangeklaagd.

Hoe anders was het rond 2000 toen een knappe jongeman, strak in het pak, zijn zwarte haar glimmend van de pommade, mijn kantoor in Moskou binnenstapte. “Timoer Ivanov,” stelde hij zich met een ferme handdruk voor. Hij had een stapeltje tijdschriften bij zich. Timoer runde een kleine uitgeverij die het Italiaanse modeblad Collezioni en het trouwblad Wedding uitbracht. Ons bedrijf Independent Media was veruit marktleider in de Russische ‘glossy’s’ met titels als Cosmopolitan en Harpers Bazaar. “Mijn bladen passen perfect in jullie portfolio,” zei Timoer, “wij kunnen heel goed samenwerken.”

Dat samenwerken leidde uiteindelijk tot overname, maar in de maanden dat we samenwerkten leerde ik Timoer kennen als een aimabele, ambitieuze jongeman met een opvallend talent voor cijfers. Hij was dan ook cum laude afgestudeerd econometrist. En iemand met een – zeker gezien zijn jeugdige leeftijd – enorm netwerk.

Niet lang daarna liep Timoer weer mijn kantoor binnen. Nu als medewerker van Sergej Sjojgoe – de toenmalige gouverneur van Moskou. “Zeg Derk, had jij het laatst niet over de nieuwste rage in Europa: led-lampen? Als wij die nu eens in Rusland gaan produceren, dan regel ik dat alle straatverlichting in Moskou naar led overschakelt.”

Ik boorde mijn led-contacten in Nederland aan, we bezochten mogelijke fabriekslocaties rondom Moskou, maar voordat de plannen verder kwamen dan de tekentafel maakte Timoer alweer een nieuwe stap in zijn bliksemcarrière binnen de Russische nomenklatura. Zijn baas Sjojgoe – een goede vriend van Poetin – was net benoemd tot minister van Defensie. Sjojgoes taak was de enorme corruptie binnen de strijdkrachten te beteugelen. Sjojgoe benoemde Timoer Ivanov als ceo van Oboronstroj, belast met alle defensiecontracten op het gebied van huisvesting, kazernes en andere aanbestedingen. Een miljardenbusiness.

Hij verdween uit mijn wereld, maar via sociale media volgden we inmiddels Timoers vrouw Svetlana. Zij liet zonder enige gène de luxueuze levensstijl zien die het echtpaar zich intussen had aangemeten. Vakanties op superjachten, villa’s in Italië en Zuid-Frankrijk en een kitsch paleis in de bossen rond Moskou. “Hij leidt nu het echte Collezioni-leven waar hij als jongeman al zo van droomde,” zei ik tegen mijn vrouw.

Blijkbaar hield de jacht op corrupte officials bij de voordeur op, want Timoer – inmiddels benoemd tot onderminister van Defensie – kreeg al snel het etiket van de rijkste silovik. Onder de vleugels van defensieminister Sjojgoe waande hij zich blijkbaar onaantastbaar. En voor Sjojgoe was Timoer – zijn regelneef – ook onmisbaar. Zelfs toen team Navalny een video publiceerde waar Timoers corruptie bij de reconstructie van het door de Russen platgebombardeerde Marioepol werd blootgelegd, had dat geen gevolgen.

Maar nu staat Timoer Ivanov daar toch ineens in de rechtszaal en is wereldnieuws. Een stuk corpulenter, op z’n achtenveertigste al grijzend en ouderlijk. Met zijn talenten had hij zoveel beters kunnen doen. Maar hij nam – en met hem veel andere slimme Russen – de verkeerde afslag.

Derk Sauer is uitgever van The Moscow Times en columnist bij Het Parool. Hij is ook ­oprichter van de Russische krant Vedomosti en oud-uitgever van RBK Gazeta.