Direct naar artikelinhoud
interviewKamerlid Thierry Aartsen

VVD omarmt volkscultuur, met Thierry Aartsen voorop: ‘Er gaat 7 miljoen naar het Concertgebouworkest en nul naar het bloemencorso. Dat vind ik raar’

Meer geld naar nieuwe kostuums voor de schutterijen in Limburg en de gilden in Gelderland. En minder naar de kostuums van de Nederlandse Opera of het Nationale Toneel. Kort samengevat is dat de draai die de VVD wil geven aan het cultuurbeleid. 

De Raad van Elf van Knorreland (carnavalsnaam van Haren, bij Oss) bouwt in februari 2017 een feestje met de winnaars van de optocht.Beeld Marcel van den Bergh

‘Op volkscultuur wordt in Den Haag nog wel eens neergekeken’, zegt het Bredase Kamerlid Thierry Aartsen (28), woordvoerder cultuur en media. ‘De verhouding is scheef, dat moet eerlijker.’

Dit zal de VVD-inbreng zijn bij de behandeling van de cultuurbegroting, maandag in de Tweede Kamer. Aartsen’s voorstel heeft twee snelheden. Om te beginnen meer geld uit het Fonds voor Cultuurparticipatie naar volkscultuur. Na 2021 een meer structurele verschuiving van landelijke professionele instellingen naar regionale amateurinitiatieven. Een lijn die overigens aansluit bij het CDA, dat al in 2016 om meer geld voor fanfares vroeg, vanwege hun samenbindende functie.

Zoals bij Halbe Zijlstra als staatssecretaris van cultuur een foto van Metallica op zijn werkkamer hing, zo heeft Aartsen een schilderij van Thuur Piek, decennialang ‘pliessie’ bij de raad van elf van Breda. Aartsen is liefhebber van cabaret, het Nederlandse lied en blaaskapellen. ‘Maar dat doet er niet toe. Ik kom niet naar Den Haag om geld voor Thierry-hobbies op te halen.’

Wat verstaat u onder volkscultuur?

‘Dat kan het bloemencorso zijn, met mensen die bij bakkers en slagers geld ophalen en dan in grote tenten die wagens versieren, blauwbekkend van de kou. Tenten waar ze ook slapen, om te voorkomen dat spullen worden gejat. Een bouwloods kan wonderen doen. Ik denk ook aan gildes en schutterijen en de schilden en instrumenten die moeten worden onderhouden. Aan de veiligheidskosten van carnavalsoptochten, omdat er betonblokken moeten worden geplaatst. Aan ringsteken in Zeeland, carbidschieten, kaatsen. Maar ook in de Randstad vind je het, zoals de viering van het Leidens ontzet.’

Waarom zou je, terwijl de zorg is gedecentraliseerd, regionale cultuur willen centraliseren?

‘Over de verdeling hoeven we in Den Haag niet te gaan, dat doen commissies met mensen die daarvoor hebben doorgeleerd. Wij moeten hier sturen op hoofdlijnen. Het moet eerlijker. Er gaat 7 miljoen euro naar het Concertgebouworkest dat 210.000 bezoekers trekt. En nul euro naar het bloemencorso, waar op één dag een miljoen mensen heengaan. Dat vind ik raar.’

Als bezoekersaantallen maatgevend worden, gaat alle subsidie straks naar André Rieu, De Toppers en Marco Borsato.

‘Hartstikke leuk allemaal. Maar je gaat niet op aantallen sturen. Het gaat om cultuur die niet zonder steun kan, en wel bijdraagt aan de samenleving. Er gaat 15 miljoen naar de opera, terwijl er ook 150 schutterijen en gildes zijn die graag mooie kostuums willen.’

Zijn die schutterijen niet juist trots dat ze alles zelf regelen en niemand verantwoording schuldig zijn?

‘Dat kan, maar het moet ook voor mensen met een dunnere portemonnee mogelijk zijn mee te doen. Het is ook een kwestie van waardering. En vaak zal het geen structurele subsidie zijn, maar een investering in infrastructuur: een bouwloods, de restauratie van een oud vaandel. In Den Haag lijkt het alsof alleen hoge cultuur bestaat, daar krijg ik jeuk van. Mijn kreet is: dat is óók cultuur.’

Hoe gaat u de VVD-coryfeeën die niet zoals u naar een avondje NAC gaan, maar liever naar de Stopera, er van overtuigen dat het niet erg is dat de zangers kostuums uit een vorige voorstelling dragen?

‘Dat beeld klopt niet. De VVD is een volkspartij. Onze mensen staan ook bij het corso en het carbidschieten vooraan. De collega’s in de fractie zien het positieve van volkscultuur. En ongetwijfeld vind je heel wat vrienden van D66 en GroenLinks in de Stopera, glaasje chablis in de hand.

‘Bolkestein sprak van het bezielend verband, dat wat de samenleving bijeenhoudt. Als het bij de schutterij met iemand wat minder gaat, dan steunt de omgeving. Mensen zorgen voor elkaar. Je kunt er kneuterig en lacherig over doen, maar doe dat lekker met je chablistje in het Concertgebouw. Niet in Den Haag.’

VVD-Kamerlid Thierry Aartsen bij de haringkar op het Buitenhof.Beeld Freek van den Bergh

Het Concertgebouworkest wil wereldtop zijn, het Nederlands Dans Theater ook. De beste 3 oktober-viering van de wereld lijkt geen zinnige ambitie. Hoe verloopt de beoordeling?

‘Je ambitie kan zijn dat je wat bereikt voor de samenleving. Ballet kan je misschien aan het denken zetten. Dat kan het corso ook; twee jaar geleden hadden ze een vluchtelingenkaravaan als thema. Bij cultuur gaat het om prikkelen, verbroederen, uitdagen. Dan is er geen verschil tussen corso en ballet.’

Wat zijn de grenzen van volkscultuur? Kan er subsidie komen voor het Suikerfeest?

‘Die grens is lastig te trekken. Ik denk niet dat religieuze feesten er onder moeten vallen.’

Uw steun voor volkscultuur past bij het politieke debat, waar wordt gezocht naar een bevestiging van de nationale identiteit. Is dat een drijfveer?

‘Als de wereld verandert, zoeken mensen naar verankering. Dan kun je negatieve vormen opzoeken, zoals ter rechterzijde gebeurt. Je kunt het relativeren, zoals links doet. Ik wil daar tussenin zitten. Het goedvolk van de VVD zit niet te wachten op negatieve identiteitsdiscussies.’

Uw komst naar de Tweede Kamer verliep niet onopgemerkt. U bleek een Twitterverleden te hebben dat mensen boos maakte. Hoe kijkt u daar op terug?

‘Het is enorm jammer als je zo moet starten. Ik ben de eerste landelijke politicus die twitterde voordat hij politiek actief werd. Dat maakt uit. Iedereen doet in zijn jeugd onbezonnen dingen, ik ook. Ik heb er excuus voor gemaakt.’

En dan die tweet waarin u enthousiast bent over Zwarte Pieten in NAC-shirts, terwijl Oh Sylvana van Rob van Daal (‘Kun jij niet gaan emigreren? ‘t Is met jou toch kut met peren’, red.) uit de stadionspeakers klinkt?

‘Iedereen heeft een eigen stijl qua humor. Dat lied raakte pas besmet toen er die erge beelden onder werden gezet. Luister eens naar de teksten van rapper Boef. Zo heeft ook Rob van Daal recht op artistieke vrijheid. Zoiets hoort er bij als publieke figuur. Ik heb dat ook al ervaren.’

Het  VVD-Kamerlid Thierry Aartsen lag in september direct na zijn aanstelling onder vuur om zijn opmerkelijke Twitterverleden. In een excuusfilmpje verontschuldigde hij zich voor een van zijn ‘slechte grappen’. 

Aanvullingen & verbeteringen

In een eerdere versie van dit artikel stond dat het Bloemencorso 100 duizend bezoekers trok op een dag. Correct is: een miljoen.

In een eerdere versie van dit artikel werden onterecht de cijfers van het Concertgebouworkest toegekend aan het Concertgebouw.