Direct naar artikelinhoud
Zo was het toen

De Beurspassage was lang een plek waar je zo snel mogelijk weg wilde (behalve voor Johnny Jordaan en Willy Alberti)

Het is nu een toeristische trekpleister, maar de Beurspassage tussen Nieuwendijk en Damrak was lang een plek waar je zo snel mogelijk weer weg wilde. Met de transformatie tot kunstwerk kreeg de doorgang, die in de vijftiende eeuw begon als Baafjessteeg, een vierde leven.

Het nieuwe gebouw van de Algemene Maatschappij van Levensverzekering, met daarnaast de ingang van de Baafjessteeg, april 1894.Beeld Jacob Olie/Stadsarchief

De Algemene Maatschappij van Levensverzekering betrok in 1893 een nieuw kantoorgebouw – een ontwerp van architect Hendrik Petrus Berlage – op het Damrak, op de hoek van de uit 1416 daterende Baafjessteeg.

Na tien jaar was uitbreiding noodzakelijk. Die ruimte werd gevonden aan de andere kant van de steeg, die als Beurspassage bekend kwam te staan.

Vanwege de galm zou het de favoriete vooroorlogse stek worden van twee brutale straatzangertjes uit de Jordaan: de neefjes Johannes Hendricus van Musscher en Careltje Verbrugge, die later naam zouden maken als Johnny Jordaan en Willy Alberti.

Grote brand

Het kantoorgebouw onderging na de bevrijding een modernisatie, naar wens van de nieuwe huurder: confectiegigant C&A, waarbij volgens architectuurcritici een groot deel van de oorspronkelijke gevel van Berlage werd verkwanseld. Alleen de gevel en winkelpui rechts van de Beurspassage bleven gespaard, inclusief de beeldhouwwerken van Lambertus Zijl.

In de nacht van op 16 februari 1963 legde een urenlange vuurzee de C&A volledig in de as. Het nablussen duurde meer dan twee dagen. De C&A-klanten konden tijdens de herbouw terecht in een noodwinkel op een ponton in het water van het Damrak. Twee jaar na de brand opende burgemeester Ivo Samkalden de nieuwe winkel, een ontwerp van architectenbureau Kirch, Hermans en Van der Eerden.

Verloederd

In de jaren tachtig was de Beurspassage verworden tot een schimmige plek waar je als Amsterdammer zo kort mogelijk wilde verblijven. Met de komst van de Ierse textielgigant Primark in 2014 werd niet alleen de 25.000 vierkante meter winkelruimte tussen Damrak en Nieuwendijk compleet gerenoveerd, maar werd ook de verloederde passage aangepakt.

Zo transformeerde de Beurspassage tot toeristische trekpleister, dankzij het gesamtkunstwerk van Arno Coenen, Iris Roskam en Hans van Bentem over de band tussen Amsterdam en het water. Op plafond en vloer krioelt het met wat in de loop van eeuwen door het water is meegevoerd. In het ontwerp zaten ook enkele skeletten, maar dat zag projectontwikkelaar Bouwinvest niet zitten. Het Parool oordeelde dat De Beurspassage door de sprookjesachtige sfeer eindelijk weer allure heeft.

Zo ziet de Beurspassage er nu uit.Beeld Angela Baas

Zoekplaatje: welke locatie zoeken we nu?

Welke historische plek komt volgende week aan bod in deze rubriek? Herken de locatie op onderstaande foto en stuur je inzending voor maandag 12.00 uur naar: zoekplaatje@parool.nl. Onder de goede inzendingen verloten we weer een jaarabonnement op het maandblad Ons Amsterdam.

Vorige week zochten we dus de Beurspassage. Winnaar van het jaarabonnement op Ons Amsterdam is Kim Borkent.

Welke historische plek zoeken we deze week?Beeld Angela Baas