Direct naar artikelinhoud
BeschouwingWK 2018

Vooral Belgen gaven kleur aan WK van de gekke scenario’s

Eden Hazard, Kevin de Bruyne en Dries Mertens.Beeld AFP

Het WK was een mooi toernooi, maar niet schitterend. Daarvoor was het voetbal te gereserveerd. Perfect getypeerd door kampioen Frankrijk met zijn nadruk op organisatie, wilskracht en defensie.

De aanval der aanvallen van het WK in Rusland ging zo: Vertonghen passt, dicht bij de eigen achterlijn, hard, over de grond, voorwaarts. Hazard hakt de bal naar Mertens, Mertens tikt kort naar De Bruyne, en die hakt weer terug naar Mertens. Intussen blijft iedereen in beweging. Mertens drijft de bal op en speelt opnieuw naar De Bruyne. Intussen lopen hij en Hazard vrij op de linkerflank. De dribbelende De Bruyne speelt precies op tijd naar Mertens, terwijl Hazard de Engelse aandacht afleidt. Mertens zet voor, Meunier volleert bij de tweede paal. Pickford redt.

Dat van die redding is jammer, omdat de aanval der aanvallen een kroon had verdiend, als uitvloeisel van speelsheid en voetbalkunde. De aanval van de Belgen was het doelpunt van het toernooi geweest, al was het dan gemaakt in de vrij loze wedstrijd om de derde plaats tegen Engeland. Vooral de Belgen gaven het toernooi kleur, met behoorlijk aanvallend voetbal, met zes zeges en tien doelpuntenmakers, met uitblinkers, met avontuur in lijf en leden, met prachtige dribbels van aanvoerder Hazard, met te onthouden wedstrijden in de tweede fase: tegen Japan, tegen Brazilië.

De speler van het toernooi (Luka Modric) en het grootste talent van het toernooi (Kylian Mbappé).Beeld Getty

Boordevol talent

Ze waren nauwelijks minder dan de wereldkampioen uit Frankrijk, de ideale uitvoering van de hedendaagse toernooiploeg: boordevol talent, doch vooral gestoeld op organisatie en wilskracht, met voor het werkelijk mooie te veel aandacht voor de defensie, plus een zeldzame specialist in spelhervattingen, Antoine Griezmann.

Of, zoals de winnende trainer Deschamps zei in zijn evaluatie van de wereldtitel: ‘Ik weet niet of het een goed WK was. Het was een WK met veel chaos, met gekke scenario’s. Sommige zogenaamd kleine landen zijn fysiek ongelooflijk sterk en hun defensieve organisatie is perfect. Hun fysieke fitheid is vaak beter dan die van de toplanden. Daarom hangt veel af van snelle aanvallers die op de tegenaanval iets kunnen afdwingen, of van een spelhervatting. Dat is het voetbal van vandaag. En Frankrijk is kampioen, dus wij deden iets beter dan de anderen.’

Het WK was best een mooi toernooi, met tal van verrassingen en de videoarbiter als veelbesproken nieuweling, plus een finale die op papier niet sexy oogde, al was die goed voor intense voorpret: zouden die verdraaide Kroaten, de toernooisensatie, ook van Frankrijk winnen? Overal waren hun geblokte shirts uitverkocht, ten teken hoe snel het kan gaan met populariteit. De Kroaten deden aardig mee, maar mede door opnieuw twee spelhervattingen liepen de Fransen weg.

Talent van het WK: Kylian Mbappe.Beeld getty

Prachtige sfeer

Misschien is ‘schitterend’ daarom overdreven als predicaat voor het WK, al gold dat zeker voor de bijna vlekkeloze organisatie en de prachtige sfeer. Pas bij de finale ontstond chaos, toen sympathisanten van Pussy Riot door de bewaking wisten te breken, voor de ogen van president Poetin.

Voor het stempel schitterend was het voetbal net te gereserveerd, met Frankrijk als typerende kampioen. Defensief voetbal kan best mooi zijn om te aanschouwen, maar het is niet zo mooi als aanvallend voetbal, zeker voor neutrale kijkers, en daarvan zijn er veel bij een WK. Zonder ploegen of spelers die het avontuur omarmen, is een toernooi vrij snel armoedig en is de magie snel verdwenen.

De Fifa zal binnenkort een rapport laten verschijnen met technische bevindingen en liep daarop vooruit. De goede defensieve organisatie, de variëteit aan gehanteerde spelsystemen en het rendement uit spelhervattingen zullen drie van de conclusies zijn. Bijna een op de 30 hoekschoppen leverde een doelpunt op, vertelde Andy Roxburgh op de bijeenkomst van de technische commissie. In de Champions League is dat ongeveer een op de 45. Dat is opvallend, want spelers trainen veel meer met clubs.

De beste speler van het WK: Luka Modric.Beeld AFP

Zwakke plekken

Anderzijds: juist omdat de bondscoach minder tijd heeft, kiest hij voor snel rendement. Hij verdoezelt de zwakke plekken in zijn elftal door meer waarde te hechten aan organisatie. Of zoals Marco van Basten dat zei, als lid van de technische commissie: de bondscoach berekent de risico’s. Welk risico staat tegenover de intensiteit van de aanval? 

Van Basten noemde de vorige winnaars Spanje en Duitsland beïnvloed door trainer Guardiola, die eerst bij Barcelona werkte en later bij Bayern München. Zij gingen uit van balbezit en legden de nadruk op de aanval. Frankrijk hoefde de bal niet per se. Frankrijk koos voor rendement. Gelukkig heeft een aantal spelers exceptioneel talent, zodat toch wel van de ploeg viel te genieten, van het samenspel sowieso.

De beste keeper van het toernooi Thibaut Courtois.Beeld AFP

Over vier jaar is het WK in Qatar, niet als heerlijk verdrijf van de zomer, maar van 21 november tot 18 december, als onderbreking van de competities in Europa. Een toernooi in twaalf stadions, vaak voor de gelegenheid gebouwd in erbarmelijke werkomstandigheden, op een oppervlakte van zeg de provincies Gelderland en Noord-Brabant samen. 

Voormalig coach Bora Milutinovic, die werkt voor het organiserende land, zei volstrekt zonder cynisme: ‘Je kunt twee wedstrijden op één dag zien. Heet? Als je wilt voetballen met 22 graden, zetten we de airco toch op 22 graden.’ Het voetbal in Qatar als maakbare samenleving.

De topscorer Harry Kane. De Engelsman maakte 6 goals.Beeld Getty
De Spanjaarden zijn de sportiefste ploeg van het toernooi.Beeld getty