De Tour win je in bed, met tape over het standby-knopje van de tv
Joop Zoetemelk zei het jaren geleden al: de Tour win je in bed. In het huidige peloton wordt ‘slaaphygiëne’ zeer serieus genomen. Bij de Sky-ploeg van Chris Froome is er zelfs een protocol voor ontwikkeld.
Er zijn een hoop zaken die Chris Froome kunnen bedreigen in de jacht op zijn vijfde Tourzege, maar over één ding hoeft hij zich geen zorgen te maken: een goede nachtrust. Sky heeft serieus werk gemaakt van het herstel van zijn renners in de Tour. Zelfs aan het standby-knopje van de tv in de hotelkamer is gedacht; dat verdwijnt onder een zwart stuk tape.
De Tour win je in bed, zei Joop Zoetemelk jaren geleden al. De vraag is alleen: welk bed? Niet alleen Sky, ook andere ploegen besteden steeds meer aandacht aan wat ‘slaaphygiëne’ wordt genoemd: de handelingen die je treft om ongestoord in te dommelen. Bij Sunweb levert sponsor Auping op maat gemaakte matrassen, kussens en dekens voor de renners. Bij Lotto-Jumbo doet matrassenfabrikant M Line dat.
In de Giro d’Italia experimenteerde Lotto-Jumbo met verduisterende gordijnen en mobiele airco, voor de juiste slaapkamertemperatuur. Renners kregen het verzoek om voor het diner de thermostaat tussen de 16 en 18 graden te zetten; de ideale temperatuur om in te slapen.
‘Het moeilijkste tijdens zo’n ronde is inslapen’, legt Mathieu Heijboer, hoofd van de trainersstaf van Lotto-Jumbo, uit. ‘De finish is vaak laat, renners zitten nog vol adrenaline. Voordat ze de lichamelijke, maar vooral de geestelijke rust hebben gevonden om in te slapen, zijn ze zo een paar uur verder.’
Wie daar moeite mee heeft, kan ademhalings- of mindfulnessoefeningen doen. Van Robert Gesink is bekend dat hij gebruikmaakt van de app Headspace, met rustgevende oefeningen. De Duitse sprinter André Greipel neemt van thuis zijn eigen kussen mee en Sky heeft zelfs gebruikgemaakt van een slaapcoach, Nick Littlehales, die een heus slaapprotocol opstelde voor de ploeg. Hij bracht onlangs een boek uit over slaap bij topsporters.
Zakenmensen en toeristen
Ploegen die meedoen aan de Tour de France slapen in door de organisatie aangewezen hotels. ‘Op matrassen die zijn ontworpen voor zakenmensen en toeristen’, schampert Littlehales. Vandaar dat ook zij over eigen, op maat gemaakte matrassen beschikken. ‘Je stuurt Chris Froome toch ook niet met een tweedehandsfiets de bergen in?’
Littlehales werkte als slaapexpert bij een beddenfabrikant toen hij besloot zich te specialiseren in het fenomeen slaap bij topsporters. Hij stuurde een brief naar Manchester United met de vraag of de club misschien van zijn diensten gebruik wilde maken. Nadat hij met zijn adviezen Phil Neville van een rugblessure had afgeholpen, maakte Littlehales snel naam in de sportwereld.
Ja, hij is ook bij Chris Froome thuis geweest om diens slaapkamer te ontleden. Hij trof er aan wat hij bij zoveel andere topsporters aantrof: een flatscreen, een vloerkleed, een glas water op het nachtkastje. Allemaal spullen, zegt Littlehales, die afleiden van de hoofdzaak: herstellen.
En dan heeft hij het nog niet gehad over het grootste gevaar voor een goede nacht: de mobiele telefoon. Littlehales kent de uitspraak van Joop Zoetemelk niet. ‘Maar die man had natuurlijk helemaal gelijk. Zou je hem nu in onze wereld zetten, met alle iPhones en schermpjes waar we verslaafd aan zijn, dan zou hij uitroepen: O my god, I need help.’
Melatonine
Bij slaap draait het om melatonine, een hormoon dat slaap reguleert op basis van licht. Als het lang genoeg donker is, wordt melatonine aangemaakt. Bij licht stopt de productie. Vandaar dat in de hotelkamers van de Sky-renners het standby-signaal van de tv wordt afgeplakt: ‘Het verstoort de balans’, aldus Littlehales.
Volgens Sky, de rijkste ploeg in het peloton, zijn in topsport details belangrijk, ‘marginal gains’. Al die kleinigheden bij elkaar – van het type wasmiddel waarmee de shirts worden gewassen tot een speciale smetvrije pen waarmee Chris Froome handtekeningen uitdeelt – moeten bij elkaar opgeteld het verschil maken tussen winst en verlies.
Al ruim voor de start van de Tour is een studie gemaakt van de hotels waarin de ploeg verblijft. Het liefst legt de ploeg zijn renners in kamers op de hoogste verdieping, op het westen, zodat ze ’s morgens geen brandende zon door hun ramen zien schijnen, en geen last hebben van wegrijdende auto’s op de parkeerplaats. En liefst zo ver mogelijk weg van de lift, zodat ze niet gehinderd worden door omgevingslawaai.
Camper
In 2015 liet de ploeg al eens kopman Richie Porte in de Giro d’Italia dagelijks in een camper slapen zodat hij elke nacht onder dezelfde omstandigheden kon rusten. Dat idee – in hetzelfde jaar door de UCI verboden – was afkomstig van Dave Brailsford, de algemeen manager van Sky, die zijn ogen de kost had gegeven bij de Formule 1. Daar is het al veel langer gebruikelijk dat coureurs in hun camper op het circuit de nacht doorbrengen.
‘Een goede slaap zorgt voor mentale rust’, stelt Littlehales. ‘Zodra onze renners gesloopt van hun fiets afstappen, hoeven ze zich niet af te vragen: waar kom ik terecht? Nee, ze weten: straks kan ik rusten in een perfect geprepareerde slaapkamer. Een slechte nachtrust is geen excuus meer om niet goed te presteren.’
André Greipel, de Duitse sprinter van Lotto-Soudal, erkent dat slaap belangrijk is, maar een protocol gaat hem te ver. ‘De één slaapt het liefst met een raam open, de ander wil graag nog een klein lichtje aanhebben. Ik denk dat het belangrijker is om te doen waar je je goed bij voelt dan dat je slaap in allerlei regels gaat gieten.’
Simon Geschke, de Duitser in dienst van Sunweb, meent dat goede nachtrust voor 20 procent bepaalt of je een goeie Tour rijdt, maar ook volgens hem zijn er grenzen. ‘Je kunt iemand inhuren die een stuk tape over het standby-lichtje van de tv plakt, maar je kunt ook je eigen boerenverstand gebruiken. Als ik last heb van de tv, dan trek ik gewoon de stekker eruit.’