Corridor moet 'Gaza losweken van Hamas'

Den Haag

In de debatten over Israël zijn de rollen in het parlement doorgaans duidelijk verdeeld. De ChristenUnie, en dan vooral Tweede Kamerlid Joël Voordewind, is uitgesproken pro-Israël. D66 legt, bij monde van Sjoerd Sjoerdsma, juist nadruk op de Palestijnse zaak. Tot nu. Beide partijen en Kamerleden zetten hun verschillen opzij en komen met een gezamenlijk voorstel. ‘In onze loopgraven blijven hangen en elkaar de tent blijven uitvechten, helpt niets.’

De problemen in Israël en de Palestijnse gebieden zijn al groot genoeg. Neem bijvoorbeeld Gaza. ‘In een ­gebied zo groot als Texel wonen twee miljoen Palestijnen, die nergens heen kunnen’, zegt Sjoerdsma. ‘Wij zouden er ook benauwd worden.’ De recente gewelddadige confrontaties aan de grens tussen Gaza en Israël maken volgens Sjoerdsma en Voordewind duidelijk dat de situatie onhoudbaar is.

Een veilige corridor tussen Gaza en de Westelijke Jordaanoever zou kunnen helpen, opperen zij. De Kamerleden stoffen een oud plan af: al in 1993 spraken Israëli’s en Palestijnen af dat de doorgang er zou komen. Er liggen zelfs al concrete plannen en doorrekeningen van de Wereldbank over hoe de vijftig kilometer overbrugd kunnen worden: met een vierbaans snelweg verzonken in een tunnelbak, een directe treinverbinding of een lang viaduct.

Sjoerdsma en Voordewind willen (nog) geen optie kiezen. Volgens hen moet minister Stef Blok (Buitenlandse Zaken) eerst met het idee de boer op. De Israëlische en Palestijnse ambassades hebben al laten weten ‘welwillend’ naar het voorstel te zullen kijken. ‘Nederland is het enige land dat gezamenlijk met Israëli’s en Palestijnen aan tafel zit’, aldus Voordewind.

Hoe gaat een corridor Gaza helpen?

Sjoerdsma: ‘Het zou betekenen dat familieleden elkaar weer kunnen bezoeken, mensen in Gaza weer toegang hebben tot gezondheidszorg, en vooral: handel. Dankzij Nederlandse scanners is de export een klein beetje toegenomen. Dat is heel belangrijk voor de mensen die het betreft, maar een erg groot verschil maakt het niet. Jongeren in Gaza zijn allemaal hoogopgeleid, er staan goede universiteiten. Maar zodra ze afgestudeerd zijn, hebben ze geen enkel perspectief. Er zijn nul banen. Niets is zo frustrerend als goed opgeleid zijn, maar niets met die kennis kunnen. En door de verbinding kunnen Palestijnen op een veilige manier van Gaza naar de Westoever.’

Voordewind: ‘Als ChristenUnie zijn we voor een tweestatenoplossing, met een veilig Israël en een leefbare Palestijnse staat. Dan moet je de ­Gazanen hun economie laten ontwikkelen, hun familieleden laten bezoeken. Dat zal ook de druk op Israël verlichten. De corridor kan de bevolking laten zien dat het echt anders kan. Anders dan, zoals nu, gefrustreerd op de vierkante meter zitten.’

Tegelijk is Gaza wel de plek waar de raketten richting Israël worden afgeschoten. Is het plan niet te optimistisch?

Voordewind: ‘De veiligheid van Israël moet gewaarborgd zijn. De macht van Hamas is nog steeds groot, maar er is ook een jongerenbeweging die zegt: geef ons perspectief op een toekomst. Van hen is 50 procent werkloos. De radicale krachten hebben er nu nog de overhand. Daardoor krijg je die constante escalatie van geweld, zoals bijvoorbeeld aan de grens. Ik denk dat het draagvlak voor Hamas stevig zal afnemen als de bevolking nieuw perspectief krijgt. De Gazanen willen onderwijs voor hun kinderen, huizen bouwen, banen hebben. Het zou mooi zijn als zelfs het toerisme weer op gang komt. De harde strijd tegen Israël heeft zich niet uitbetaald. Een corridor zou Gaza kunnen losweken van Hamas.’

Sjoerdsma: ‘In de afgelopen drie jaar is het aantal raketten fors afgenomen. Dat komt ook doordat de bevolking in Gaza helemaal klaar is met de terroristische organisatie en haar raketten. Zij willen helemaal geen ruzie met Israël, waardoor hun woonomgeving kapot gaat en hun kinderen gevaar lopen. Ze willen, als het even kan, een normaal leven leiden. En Hamas begint dat, heel langzaam, ook in te zien. Een corridor zou een beslissende stap kunnen zijn.’

U heeft beiden achterbannen met uitgesproken opvattingen. Hoe gaat u die overtuigen van uw samenwerking?

Voordewind: ‘Het alternatief is niets doen en de huidige situatie nog jaren laten voortbestaan. Met alle onveiligheid voor beide partijen en het belabberde perspectief voor zowel Israël als Gaza. Als we écht wat willen doen voor Israël, is dit een goed aanbod. Elkaar blijven bevechten levert alleen frustratie op. Al is het maar omdat we de minister dan de ruimte blijven geven om geen partij te kiezen, waardoor alles blijft zoals het was.’

Sjoerdsma: ‘Al is er maar een kans van 0,001 procent dat het tot iets leidt, dan nog moeten we het doen. Het gaat niet om onze achterbannen. Het gaat erom dat Palestijnse en Israëlische leiders hun bevolking meekrijgen in stappen die betekenisvol zijn. Als wij ons hier al laten weerhouden door de enkeling die hier niet op zit te wachten, komen zij zeker niet in beweging.’ <