Uit de kranten: Zijn de Koerden schuldig aan het nieuwe geweld in Irak of verdienen ze steun?

Trouw

In Irak is weinig reden tot juichen. De twee partijen die samen de strijd tegen ISIS voerden, hebben het inmiddels met elkaar aan de stok. Terwijl ISIS-strijders in de westelijke woestijn pogingen doen zich te hergroeperen, wordt in het noordoosten gevochten tussen Koerden en het federale Iraakse leger.

Helemaal onverwacht komt die strijd niet. Al lang is duidelijk dat het verdrijven van ISIS nieuwe problemen met zich meebrengt: want wie neemt het grondgebied van de jihadisten in als die zijn verjaagd?

Al langer was ook duidelijk dat de Koerden gebruik wilden maken van de strijd tegen IS om hun territoriale claims te versterken. Midden in de oorlog namen Koerdische strijders de oliestad Kirkuk in – de gedroomde (economische) hoofdstad van hun gebied. En drie weken geleden zagen de Koerdische leiders hun kans schoon om een referendum te organiseren over onafhankelijkheid van Bagdad. Daarmee hebben de Koerden hun hand overspeeld. Afgezien van Israël onthielden hun grootste bondgenoten (de Amerikanen) hun zegen aan de onafhankelijkheidswens. Niemand zit te wachten op een nieuw conflict in een totaal instabiel Midden-Oosten.

Natuurlijk is goed navoelbaar waarom de Koerden snakken naar een eigen land. Zij hebben decennia gezucht onder de dictatuur van Saddam Hussein, en de vreselijkste misdaden doorstaan. Sinds 1991 werken zij toe naar het moment dat ze van hun autonome regio een levensvatbare staat kunnen maken. Maar dat moment is niet nu. Door de zaken op de spits te drijven, snijden de Koerden zichzelf in de vingers: ze verliezen grondgebied dat ze stevig in handen leken te hebben en zetten hun onafhankelijkheidszaak jaren terug in de tijd. Veel erger is dat ze een nieuwe burgeroorlog in Irak riskeren.

The Wall Street Journal

Een centraal uitgangspunt van president Trumps buitenlands beleid is het verbeteren van de relaties met Amerika’s bondgenoten. Die ambitie wordt nu op de proef gesteld in Noord-Irak.

Maandag lanceerde het Iraakse leger een grote aanval op de Koerden in Kirkuk. Tijdens onze geschiedenis met Irak hebben we geen betrouwbaarder bondgenoot gehad dan de Iraakse Koerden.

Tot dusver heeft de regering-Trump weinig gezegd. ‘We kiezen geen partij, maar vinden het niet leuk dat ze botsen’, zei Trump.

Maar als de VS toelaten dat een van hun zichtbaarste bondgenoten verslagen wordt in het Midden-­Oosten, reken er dan op dat andere bondgenoten in de regio dit zullen opmerken en hun relatie met de regering anders zullen gaan bekijken.

Zeker, de Iraakse Koerden hebben zelf bijgedragen aan wat er nu gebeurt.

President Barzani’s onnodige referendum over onafhankelijkheid gaf de regering in Bagdad een voorwendsel om de nationalistische kaart te spelen en het olierijke Kirkuk te heroveren.

Maar de strategische details zijn van belang. Iraks aanval gaat met steun van Iran. Volgens het Institute for the Study of War in Washington zijn Iraanse milities vorige week richting Kirkuk getrokken om het Iraakse leger te ondersteunen.

De regering-Abadi in Bagdad staat onder constante druk van sjiitisch Iran om zich tegen de belangen te keren van Iraks soennitische bevolking in het noorden en westen van het land.

De VS hebben al veel invloed in Irak verloren. Het in de steek laten van de Koerden zou dat Amerikaanse verlies nog vergroten. Voordat Irak en de Koerden oorlog gaan voeren, zou Amerika erop kunnen staan dat Koerdistan autonoom blijft en dat er een regeling komt om de olie-­inkomsten te delen. <