Direct naar artikelinhoud
Nieuwsvoetbal

Wat we kunnen leren van de speech van Pogba: ‘Wij zijn krijgers!’

Vergeet de dribbelkunsten en de trap van Kylian Mbappé. Het waren de woorden van Paul Pogba die Frankrijk de wereldbeker bezorgden. Beelden van zijn peptalk in de kleedkamer voor de eindstrijd tegen Kroatië zijn een hit op internet. En terecht, zeggen experts: Pogba kan speechen.

De vrouw van de Franse president, Brigitte Macron houdt de wereldbeker vast samen met Paul Pogba.Beeld AFP

‘Jongens, ik wil niet teveel zeggen’, begint Pogba. Moskou, 15 juli 2018, even voor zessen. Hij is omringd door zijn teamgenoten, de spelers van het Franse elftal. Over luttele minuten start de wedstrijd van hun leven, de finale van het wereldkampioenschap voetbal. Maar eerst spreekt Pogba.

‘We weten waar we staan. We weten wat we willen. We weten het in onze harten, we zien het in elkaars ogen. We zijn 90 minuten verwijderd van het schrijven van geschiedenis. 90 minuten. Eén wedstrijd. Eén wedstrijd, die alles zal veranderen. Er zijn twee teams, er is één wereldbeker. We hebben een finale verloren (EK 2016, red.), we voelen het nog. Vandaag laten we niet een ander team afpakken wat van ons is.’

Paul Pogba spreekt zijn medespelers toe in de kleedkamer.

Meestal geldt: wat wordt besproken in de kleedkamer, blijft in de kleedkamer. Mannen of vrouwen onder elkaar. Een enkele keer staat de deur op een kier en kan de wereld meekijken. Soms is het lelijk (Trump’s locker room talk: ‘Grab ’m by ...’), soms krachtig (Robben tijdens de WK-kwartfinale in 2014: ‘Wij winnen de wedstrijd voorin. Koppie erbij. Zij zijn kapot!’). Pogba zal het niet betreuren dat zijn toespraak werd gefilmd. Een Franse tv-zender volgde het nationale team voor een documentaire. Licht voorovergebogen, de handen op tafel, soms een vinger priemend in de lucht, spreekt hij. 

‘We hebben (in 2016, red.) een finale verloren, dat voelen we nog. Vandaag laten we een ander team niet afpakken wat van ons is. Deze avond zal voortleven in het geheugen van alle Fransen die ons vanavond zien spelen. En van hun kinderen, van hun kleinkinderen, van hun achterkleinkinderen. We gaan het veld op als krijgers! Als leiders!’ Met twee klappen op het tafelblad stuurt hij zijn ploeggenoten de arena in. Frankrijk wint met 4-2 van Kroatië. Pogba scoort de derde Franse goal.

Zie de video's hieronder (vertaling door: Lisette Schmidt)

Retorische hoogstandjes

De Franse middenvelder legt in zijn speech een paar retorische hoogstandjes aan de dag, zegt Roderik van Grieken, directeur van het Nederlands Debat Instituut. ‘Hij praat over ‘wij’ in plaats van ‘ik’. Hij benoemt de focus die iedereen voelt. Het is staccato en ongepolijst, kort en krachtig.’ Breedsprakige politici kunnen van Pogba leren, beaamt hij. ‘Maak niet veel punten half, maar focus op één boodschap en kleedt die aan met argumenten.’

Ook speechschrijver Daan de Neef is onder de indruk. In het verleden werkte hij voor de VVD. Samen met Rutte schreef hij de ‘Grote dikke ik’-speech, een zeldzaam moment waarin de VVD-leider afgaf op inhalige bankiers. De Neef: ‘Pogba zegt geen woord te veel. Met onderkoelde noodzaak leidt hij zijn teamgenoten naar dat ene punt: vanavond schrijven wij geschiedenis, over 90 minuten wacht de onsterfelijkheid. Dat beeld van die eeuwige roem laat mensen door het vuur gaan.’ In de eenvoud zit de effectiviteit, zegt De Neef.

Endorfine

Marc Lammers leidde als bondscoach het vrouwenhockeyteam naar olympisch zilver (2004) en goud (2008) en het wereldkampioenschap (2006). Zo’n peptalk heeft effect, weet hij. ‘Het is wetenschappelijk bewezen dat je meer endorfine aanmaakt als je geïnspireerd en geraakt bent. Dan ga je er gewoon voor.’ Hockeyvedette Fatima Moreira de Melo had talent voor de kleedkamerspeech. ‘Focus op de dingen waar je invloed op hebt’, parafraseert Lammers haar toespraak voor de olympische finale van 2008. ‘Schouders naar achteren, borst vooruit.’

In 2004 grepen de hockeyvrouwen naast de titel, het gesprek in de kleedkamer ging vooraf te veel over het moeten winnen. En over die lange 24 jaren zonder goud die op hun schouders drukten. Dat werkt niet, zegt Lammers. ‘Dan krijg je stress en spanning.’ Maar was dat niet precies wat Pogba deed? De druk opvoeren? ‘Ja, dat is link’, beaamt Lammers. ‘Het is ook moeilijk om meetbaar te maken: wat heeft die peptalk nou gedaan met die Fransen?’

Wetenschappers van de Universiteit Utrecht onderzochten in 2008 het effect van ‘inspanningswoorden’ zoals ‘kracht’ en ‘inspannen’ op fysieke prestatie. De deelnemers die tussen de plaatjes van positieve woorden in een flits deze inspanningswoorden kregen voorgeschoteld, knepen harder en langer in een bal dan de controlegroep die enkel de positieve woorden had gezien. Eens in de zoveel tijd ‘Wij zijn krijgers!’ roepen, zou zomaar tot betere prestaties kunnen leiden. Of een wereldbeker. 

Ook vooraf aan de wedstrijd tegen Argentinië zweepte Pogba zijn teamgenoten op. ‘Messi of geen Messi, we maken ze af!’