Jos Dietrich grinnikt als hij terugdenkt aan wat Peter Bosz op 16 augustus 2000 zegt in de AGOVV-kleedkamer. Die dag speelt de amateurclub een oefenwedstrijd tegen het Nederlands elftal, dat zich voorbereidt op de kwalificatiereeks voor het WK in Zuid-Korea.
Bondscoach Louis van Gaal neemt het duel met de zondaghoofdklasser serieus en treedt op het met twaalfduizend toeschouwers gevulde Sportpark Berg en Bos in Apeldoorn aan met spelers als Marc Overmars, Phillip Cocu en Ronald de Boer. Toch wil AGOVV-coach Bosz aanvallen.
"Hij zei: 'We gaan gewoon vooruit spelen. Het publiek is niet voor niks gekomen.' We verloren met 9-0, maar Peter had schijt aan tegen wie we speelden, als we maar van onze eigen kracht uitgingen. Zo is Peter nog steeds", zegt oud-AGOVV-speler Dietrich.
Het duel met Oranje staat symbool voor de tijd van Bosz bij Alleen Gezamenlijk Oefenen Voert Verder. Bosz begint er in december 1999 als trainer, een week nadat hij is gestopt als speler. Hij is drie seizoenen hoofdcoach van de Apeldoorners.
In die periode zet Bosz de club op de kaart, met zeges op profclubs in de KNVB-beker en de algehele amateurtitel in 2002 als hoogtepunten. Dat doet Bosz met zijn ploeg - net als dit jaar met PSV - met zeer aanvallend combinatie- en pressingvoetbal.
Bosz haalde Schouten-truc bij AGOVV al uit
Bosz heeft in het kampioensjaar bij AGOVV oud-profs Stanley Menzo, Hendrie Krüzen en Marcel Valk in zijn selectie. AGOVV heeft flink geïnvesteerd, omdat het van de KNVB algeheel landskampioen moet worden om tot het profvoetbal toe te mogen treden. Die eis wordt later geschrapt.
Bosz wil domineren, maakt hij vanaf het begin aan zijn spelers duidelijk. "Hij wilde extreem aanvallend voetballen, dominant zijn, zoals hij daarna bij elke club heeft geprobeerd", zegt toenmalig speler Remon de Vries. "Als we het niet goed uitvoerden, was het een kamikazetactiek."
Bosz kiest bij AGOVV voor een 4-3-3-formatie, met Valk - van oorsprong een middenvelder - als centrumverdediger. De oud-prof krijgt de taak zoveel mogelijk door te schuiven naar het middenveld. "Dat was nieuw in die tijd, zeker op dat niveau", zegt Valk.
"Nu stelt Bosz middenvelder Jerdy Schouten bij PSV vaak achterin op, om in balbezit door te schuiven naar het middenveld. Maar Bosz had dat trucje al voor mij bedacht." Lachend: "Als ik Schouten zie spelen, lijkt het alsof ik mezelf zie bij AGOVV."
In de aanvallende formatie speelt keeper Menzo zo ver van zijn doel af, dat hij vaak als extra veldspeler fungeert. "Peter wilde tegenstanders compleet vastzetten. Vaak hadden we de bal na vier seconden weer terug", zegt De Vries.
'Hij liet ons er fantastisch uitzien'
Bosz slijpt zijn speelwijze erin tijdens de vier trainingen per week, waar hij zijn liefde voor aanvallend voetbal vaak laat blijken. "Elke oefening was met een bal. Zelfs het loopwerk. En alles moest op de voorvoeten, à la zijn voorbeeld Johan Cruijff", zegt De Vries.
"We deden vaak rondo's, dan deed Peter zelf mee. Vond hij prachtig. Na de training kwamen we vaak samen met de ervaren spelers en Peter in de kantine, om te praten over voetbal. Dan kwam de naam Cruijff vaak voorbij."
Het voetbal van Bosz leidt de eerste twee seizoenen niet tot prijzen, maar in de jaargang 2001/2002 verovert de ploeg drie titels: het kampioenschap in de hoofdklasse C, de algehele zondagtitel en het algeheel amateurkampioenschap.
Die laatste prijs pakt Bosz met AGOVV dankzij een zege op Huizen. Het is het laatste duel van Bosz als AGOVV-trainer. Na het seizoen vertrekt hij naar De Graafschap en AGOVV gaat in 2013 na tien jaar in de Eerste Divisie failliet.
Dietrich: "We baalden enorm dat Peter vertrok. Je had trainers door wie het leek alsof je elk weekend tegen Real Madrid speelde. Maar Peter zorgde voor het tegenovergestelde. Hij liet ons er elke week fantastisch uitzien."
Spelers moesten wedstrijden visualiseren
Het is volgens de oud-spelers van AGOVV ook te danken aan de mindset van Bosz. Ze noemen hem een voetbalfreak. Bosz is direct en streeft naar perfectie. Zo vraagt hij de AGOVV-spelers om de avond voor een wedstrijd het aanstaande duel te visualiseren.
Ook wordt Bosz, die het als speler van zijn werklust moest hebben, geprezen om zijn winnaarsmentaliteit. Soms slaat Bosz door. Dietrich herinnert zich een gesprek tussen de coach en spits John Stegeman vlak voor een wedstrijd.
"John zeurde vaak over dat tegenstanders hem te hard aanpakten. Toen zei Bosz vlak voor een wedstrijd: 'Weet je John, bij de eerstvolgende loopactie zet je gewoon je hoofd in de borstkas van je tegenstander.' Dat is óók Peter."
Als Bosz en zijn goede vriend en spitsentrainer John Lammers meedoen aan partijtjes, gaat het er hard aan toe. "Ze zochten elkaar altijd op en stonden elkaar volledig uit te kafferen", zegt Dietrich. "Wij dachten: wat is dit, joh? Maar ze wilden allebei winnen."
Alle spelers moeten daarin mee. Als De Vries zich op een wedstrijddag een keer ziek voelt, is Bosz niet onder de indruk. "Hij zei dat hij in zijn carrière nog nooit een wedstrijd had gemist door ziekte. Ik moest gewoon spelen, griep of niet."
Gesprek met spelers over 'Twin Towers'
Toch heeft Bosz volgens de oud-AGOVV'ers ook een zachte kant. Hij is niet vies van een biertje en blijft na trainingen of wedstrijden geregeld hangen in de kantine op Berg en Bos. Hij heeft graag persoonlijk contact met de AGOVV-spelers.
Op de avond van de aanslag op de 'Twin Towers' in New York op 11 september 2001 praat Bosz lang met zijn spelers over de impact van de gebeurtenis. Ook hebben spelers het gevoel altijd bij hem terecht te kunnen.
"Hij nodigde ons wel eens uit voor een barbecue bij hem thuis in Ugchelen", weet Valk nog. "Dan zag je hem genieten, omdat hij 'zijn jongens' bij elkaar had. Dat vadergevoel had hij wel."
Dietrich scheurt aan het begin van het kampioensjaar zijn kruisband af, maar Bosz laat zijn pupil niet vallen. "Hij heeft geregeld dat ik mocht revalideren bij Feyenoord en daarna bij de KNVB in Zeist, bij topfysiotherapeut Dick van Toorn."
"En hij bood aan om bij hem thuis te komen sporten. Ik ben maar twee keer geweest, vond het wat ongemakkelijk. Maar dat Peter het aanbod, zegt veel over hem. Hij is een warme man. Volgens mij ligt hij ook bij de huidige PSV-spelers ook heel goed."
Oud-spelers zijn lovend over Bosz
Volgens Dietrich, Valk en De Vries is Bosz nauwelijks veranderd gedurende de jaren. Ze zien de Apeldoorner met zijn teams nog steeds hyperaanvallend spelen. Bosz' soms afwijkende blik na wedstrijden is volgens het drietal daarnaast niet anders dan vroeger.
Valk: "Ik hoorde laatst in de media mensen zeggen dat Peter toneelspeelt. Dat doet hij niet. Hij kan zich nu eenmaal enorm druk maken over details. Ik herken het vanuit zijn AGOVV-tijd. Na een 5-0-zege kon hij nog uit zijn plaat gaan."
Geen van de drie oud-spelers heeft nog contact met Bosz. De Vries, nu actief als jongerencoach, speelde nog onder Bosz bij Heracles. Dietrich is hoofdcoach van AGOVV en traint twee neven van de huidige PSV-coach, Joey en Marco.
Het drietal gunt hun oud-coach de titel. "Zeker omdat dit PSV me doet terugdenken aan ons eigen team en het mooie voetbal dat we speelden", zegt Dietrich. En lachend: "Peter is in die dik twintig jaar niets veranderd."
Erelijst Peter Bosz (als trainer)
- Kampioen Eredivisie: 2023/2024 (PSV)
- Winnaar Johan Cruijff Schaal: 2023/2024 (PSV)
- Kampioen Eerste Divisie: 2004/2005 (Heracles)
- Algeheel amateurkampioen: 2001/2002 (AGOVV)
- Kampioen hoofdklasse C: 2001/2002 (AGOVV)
- Algeheel zondagkampioen: 2001/2002 (AGOVV)