21 oktober 2017 om 03:00
Column
-
Luister naar

Zondeval der dieren?

Maar in het geval hij het niet met opzet deed en God zijn hand bestuurde, kan hij vluchten naar een plaats die ik jullie zal aanwijzen.

Exodus 21, vers 13

Lees de krant en je wordt steeds weer verrast. Op 22 september werd in het Nederlands Dagblad gevraagd naar de mogelijkheid van een zondeval der dieren. Die speculatie laat ik voor wat ze is. Er is geen wet tegen proefballonnen.

Wonderlijk is de manier waarop deze proefballon van een bijbelse onderbouwing wordt voorzien. Almatine Leene attendeert in het desbetreffende artikel op de (tragikomische) praktijk van processen die in vroeger eeuwen tegen dieren zijn gevoerd. Anekdotisch interessant, maar het zegt niet iets over het antwoord op de gestelde vraag; vroeger hebben ze ook heksen verbrand, zouden ze dan toch bestaan? Leene – en daar wordt het interessant – wijst erop dat God in de Bijbel af en toe de dieren verantwoordelijk houdt voor hun gedrag. Ze verwijst uiteraard naar de slang in de Hof. Dat reptiel wordt inderdaad als verantwoordelijk aangesproken, maar de aard van het beest is in het licht van de hele Bijbel op zijn minst zo ‘beladen’ dat het moeilijk model lijkt te kunnen worden gesteld voor dieren in het algemeen. Maar ook dat terzijde. Vlak vóór de opmerking over de slang, verwijst Leene naar de zelfopenbaring van de Here aan Israël bij de Horeb. Ik citeer uit het artikel: ‘... dat God in de Bijbel af en toe dieren verantwoordelijk houdt voor hun gedrag. In Exodus 19 bijvoorbeeld, waar Hij ook de dood afroept over ieder dier dat het waagt de Horeb te betreden.’

Dit komt op mij over als een argument dat a: zich lastig naar de werkelijkheid laat vertalen, en b: de tekst van de Bijbel overvraagt. Wat is er aan de hand? Op de dag af drie maanden na hun vertrek uit Egypte, komt het volk Israël aan in de Sinaïwoestijn. Ze hebben hun tentenkamp opgeslagen ‘vlak bij de berg’. De Heer belooft Mozes ter onderstreping van zijn leiderspositie een ontmoeting waarvan het volk getuige zal zijn. Getuige, maar op afstand. De berg wordt vanaf de voet afgegrensd (vers 23). Wie toch te dichtbij komt, moet worden gestenigd of met pijlen doorboord. Dit geldt ook voor dieren die de berg betreden.

Hoeveel dieren zouden er op dat moment op de Horeb hebben geleefd? Kwamen er klipdassen voor, raven, hagedissen, spinnen? Moest Israël jacht maken op deze dieren wanneer zij zich onverantwoordelijk gedroegen, de berg betraden? Moesten zij sterven door steniging of met pijlen worden doorboord? Iedereen, ook Leene, zal de onzinnigheid van dit scenario beseffen. Het kan bij deze opdracht van God aan Mozes en het volk – niet aan de dieren – enkel zijn gegaan over de dieren van Israël. De verantwoordelijkheid voor het welzijn van die dieren wordt bij Israël gelegd. Hun dieren zullen het met de dood moeten bekopen wanneer zij, de eigenaren, slordig met Gods bepaling omgaan.

In Exodus 21 gaat het over een dodende stier. Die moet worden opgeruimd, maar de spannende vraag blijkt: was de eigenaar nalatig of niet? De verantwoordelijke blijkt ook daar de mens. Proefballonnen prima, maar vul ze niet door bijbelteksten ‘op te blazen’.

Of het nu mensen of dieren betreft.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Hilbrand Rozema

In Enschede kun je een houten ezel op wieltjes zien, die Koning Jezus draagt. Normaal gesproken dan

‘Het is het eindpunt van de trein, bijna geen mens hoeft er te zijn, bijna geen hond gaat zover mee: Enschede.’ ... zo dichtte Willem Wilmink. Ik ging in zijn stad op zoek naar een houten ezel met Koning Jezus.

.

Ik had nooit eerder een man horen zeggen dat hij feminist is

'Ik was zélf in het stereotype getrapt van de brutale meid die haar neus ophaalt voor alles wat mannen in machtsposities zeggen', schrijft Lysanne van de Kamp. En dat terwijl ze zich altijd zo ergerde aan dat stereotype.

Feniks de la Fosse

'Zijn ex regeert ons huishouden, ik kan er niet meer tegen.' Hoe kan dit worden opgelost?

‘Ik heb het nodig dat je me geruststelt’, zegt een vrouw tegen haar partner in de praktijk van relatiecoach Feniks de la Fosse tegen. ‘Ik ben gewoon onzeker en heb het nodig om te horen dat ik nummer één ben.’

Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.