Direct naar artikelinhoud

Van magie beroofde Mourinho is nu ook zijn baan kwijt

The Special One is zijn bijzonderheid kwijt. Het verwachte ontslag van José Mourinho bij Manchester United kreeg zijn beslag voor Kerst, een periode van drukte in het Engelse voetbal.

José MourinhoBeeld AFP

Daar loopt hij, José Mourinho, onderweg naar de perszaal. Alleen. Hij ontwijkt blikken. In de catacomben van stadion Anfield, waar hij deze zondag met Manchester United door Liverpool is vernederd, kijkt hij voortdurend op zijn telefoon. Hij oogt grijs en vermoeid. Hij draagt een grijze trui.

De winnaar van voorheen is een verliezer geworden, met de grootste club ter wereld wat budget betreft, Manchester United. Een club op drift, die in de Premier League op forse achterstand is gezet door Liverpool, Manchester City, Tottenham, Chelsea en Arsenal. Een commerciële moloch zonder succes op het veld, met een voor Mourinho veel te hoog aantal tegentreffers. Zijn bijnaam the Special One is belegen.

Na de persconferentie wandelt hij langs andere journalisten. Weer alleen aandacht voor de telefoon. Geen oogcontact. Hij blijft even staan om een bericht goed te lezen. Dan is hij verdwenen, na wat zijn laatste wedstrijd voor Manchester United blijkt te zijn.

De erfenis van levende legende Alex Ferguson leverde dinsdag de derde ontslagen trainer op sinds 2014, na David Moyes en Louis van Gaal. Ze wonnen een paar bekers. Mourinho versloeg in 2017 Ajax in de finale van de Europa League, omdat hij het Amsterdamse aanvalsspel ontregelde. De landstitel bleef uit zicht onder de 55-jarige Portugees, net als de sprankeling in het spel.

Vernietigend waren de serieuze kranten na de 3-1 op Anfield, waarin het verschil met Liverpool tot 19 punten opliep. United oogt als een bastion ongelukkige voetballers. Topspelers als Pog­ba, Sanchez en Mata zaten op de bank of zijn geblesseerd. Liverpool blies United overhoop, door het schrijnende verschil in energie.

Liverpool, aangevoerd door Jürgen Klopp. Altijd bewegend langs de lijn, met pompgebaren met de arm of overleg met zijn assistenten onder wie de Nederlander Pepijn Lijnders. Mourinho, af en toe wijzend, verder niets. Alleen. Doods.

Mourinho was altijd de tacticus, de man van de superbe counter en van intriges. Hij won zoveel prijzen dat hij zich tot de succesvolste trainers van de geschiedenis mag rekenen. Bij Porto, Chelsea, bij Inter vooral, waar hij met Wesley Sneijder als bepalende middenvelder bijna alle prijzen won in het gouden jaar 2010. Zo succesvol als in Milaan is hij nooit meer geweest.

Ogenschijnlijke arrogantie

Mourinho was de autodidact die de hoogste banen kreeg. In een onlangs verschenen documentaire over voormalig trainer Bobby Robson, die hem bij Sporting Portugal als tolk en vertrouwensman liet fungeren en meenam naar Barcelona, is hij eigenlijk precies dezelfde Mourinho, alleen ruim twintig jaar jonger. Hij vertaalt niet alleen, hij spreekt ook met zijn gezicht, met die ogenschijnlijke arrogantie. Hij riep sindsdien altijd ergernis op, om zijn gedrag of om zijn gemiddeld gesproken defensieve speelwijze. Hij kon een elftal wel perfect voorbereiden en hij was gespecialiseerd in het creëren van een gemeenschappelijke vijand.

Juist dat aspect verdween rigoureus dit seizoen, na een jaar zonder prijzen, nadat Mourinho vanaf het begin had geklaagd over te weinig investeringen van de club die in Amerikaanse handen is. Zijn aankopen functioneerden matig of niet. De vijandschap kwam van binnenuit.

Zondag bereikte United het dieptepunt. Lingard, Matic, Herrera, Rash­ford, ze lieten zich achteloos terzijde schuiven. Lukaku had niets in te brengen bij Virgil van Dijk. Pogba mokte op de bank. Liverpool had wel acht keer kunnen scoren. Mourinho stelde dat de twee treffers van invaller Shaqiri gelukkig waren, omdat ze van richting werden veranderd. Het waren uitspraken van een man die het zicht op de realiteit kwijt is.

United verklaarde dat Mourinho de club heeft verlaten. Dat staat vriendelijker op het cv dan ontslag, wat het is. United zal een exorbitante afkoopsom betalen, naar verluidt rond de 25 miljoen euro voor het nog tot 2020 lopende contract.

United betaalde ook afkoopsommen aan de vorige trainers, van wie Van Gaal mogelijk een glimlach niet heeft kunnen onderdrukken dinsdag. Van Gaal, voorheen bij Barcelona mentor van de jonge trainer Mourinho, liet United tot de laatste cent betalen omdat hij zich bedrogen voelde. United was al bijna een half jaar rond met Mourinho, zonder Van Gaal te verwittigen. Zijn vrouw Truus had het hele spel allang in de gaten, door haar vrouwelijke intuïtie. Van Gaal moest weg in 2016, na twee seizoenen.

Mourinho, die tweeënhalf jaar in een hotel woonde, vertrekt weer tweeënhalf jaar later. De qua geld grootste club van de wereld, volgens de accountants van Deloitte, blijft in verwarring achter.