Draghi: de rente blijft voorlopig laag
Sintra
Draghi deed zijn aankondiging tijdens het jaarlijkse ECB-forum in het chique Portugese vakantieoord Sintra. ‘Extra stimulering zal nodig zijn’, stelde hij ferm. Daarbij wees hij op het groeiende protectionisme, tegenvallende economische groei en aanhoudend lage inflatie. De centrale bank gaat volgens Draghi de komende weken al bepalen welke stimuleringsmaatregelen nodig zijn om de Europese economie op stoom te houden.
‘Verdere rentedalingen blijven deel van onze gereedschapskist’, benadrukte de ECB-president. Op dit moment is het belangrijkste rentetarief van de ECB al negatief: -0,4 procent. Dat betekent dat sparen geld kost. Omgekeerd wordt schulden maken beloond met extra euro’s.
Dat is een domper op het gloednieuwe pensioenakkoord. Het idee achter die hervorming, waarvoor de leden van de vakbonden dit weekeinde groen licht gaven, is juist dat de vanaf 2020 dreigende pensioenkortingen vermeden worden. De fondsen hoeven namelijk niet langer extra buffers aan te houden. Er is één belangrijke voorwaarde: de dekkingsgraad (de hoeveelheid geld die een pensioenfonds in kas heeft, als percentage van de toekomstige verplichtingen) mag niet onder de 100 procent duiken.
Uitgerekend dat gebeurt nu. Dinsdagochtend meldde ABP, met drie miljoen deelnemers het grootste pensioenfonds van Nederland, dat de dekkingsgraad is gekelderd naar 96,1 procent. Ook andere toonaangevende pensioenfondsen – PFZW (zorg en welzijn), PME en PMT (metaal) – laten weten dat ze onder de kritieke grens van 100 procent zijn gezakt. Dat komt mede door de lage rente.
Als de ECB zoals Draghi suggereert haar rentetarieven nog verder laat zakken, dan is dat desastreus voor de financiële gezondheid van de pensioenfondsen. Daarmee groeit het risico dat de pensioenen van miljoenen Nederlanders vanaf 2020 toch verlaagd worden. Verhoging van de pensioenuitkeringen, om het jarenlange koopkrachtverlies door inflatie te compenseren, blijft daarentegen een fata morgana.
rekenrente
Vorige week werd het feestje rond het pensioenakkoord al verstoord door de rekenrente. Op basis van die ‘risicovrije rente’ moeten de pensioenfondsen berekenen hoeveel geld zij achter de hand dienen te hebben om de pensioenen van volgende generaties te betalen. Een wetenschappelijke commissie onder leiding van oud-minister Jeroen Dijsselbloem kwam met het bindende advies om die rekenrente te verlagen. Hierdoor zal de dekkingsgraad van pensioenfondsen vanaf 2021 met gemiddeld 2,5 procent dalen. Ook dat vergroot de kans op kortingen.
Trump is boos
De woorden van Draghi maken korte metten met de hoop op een rentestijging. Eerder deze maand kondigde de ECB al aan dat de rente nog zeker tot de zomer van 2020 op haar huidige, lage niveau blijft. Dat is een halfjaar langer dan eerder gemeld. Ook bij die gelegenheid sloot de Italiaan renteverlagingen niet uit. Maar dinsdag klonk Draghi, die dit jaar afscheid neemt van de ECB, nog strijdbaarder.
De Amerikaanse president Donald Trump is niet blij met Draghi. Met zijn opmerkingen heeft hij in de ogen van Trump de waarde van de euro gemanipuleerd. Na de toespraak van de ECB-president daalde de waarde van de euro ten opzichte van de dollar. Daardoor worden Europese producten en diensten goedkoper ten opzichte van Amerikaanse. Trump sprak in een tweet van ‘oneerlijke’ concurrentie. <
