Politiek in de maag met kosten en ‘dwang’ warmtenet: ‘Je kunt niet zomaar zeggen: zo, deze wijk moet van het gas af’

Politiek Den Haag worstelt met de warmtenetten. De overstap van verwarming via cv-ketel en aardgas naar (rest)warmte is nodig om snel duurzamer te worden, maar gaat gepaard met hoge kosten.

In diverse steden, waaronder Amsterdam, kampen bewoners die al van het gas af zijn met hogere rekeningen en trekken aanbieders van warmtenetten zich terug. De energiebedrijven vrezen dat het kabinet en gemeenten de rekening bij hen neerlegt, nu minister Rob Jetten (Energie en Klimaat, D66) een spoedregeling in elkaar heeft gesleuteld die de energiekosten omlaag moet drukken.

“We horen al dat Vattenfall in Amsterdam zegt: op deze manier krijgen we ons bedrijfsmodel niet rond,” zei CDA-leider Henri Bontenbal woensdag in een debat over de warmtenetten.

In de Tweede Kamer is een meerderheid wel voor een snelle reparatie van de hoge prijzen. Tot dusver zijn warmtenettarieven gekoppeld aan de gasprijzen, maar dat is volgens het kabinet niet eerlijk. Uiteindelijk zal de factuur gebaseerd worden op reële kosten van de warmtelevering, maar die zijn nog onbekend. Eerst moet markttoezichthouder ACM inzicht krijgen in alle werkelijke kosten – dan kan pas een eerlijke prijs bepaald worden.

Gekoppeld aan de gasprijs

Tot die tijd hangt de prijs dus samen met die van het gas, waardoor in diverse grote steden bewoners van corporatiewoningen nu geconfronteerd worden met een veel hogere rekening. “Er zijn wijken in Amsterdam waar mensen honderden euro’s meer dreigen te moeten betalen,” zei Kamerlid Suzanne Kröger (GroenLinks-PvdA). “Dat is een probleem in een wijk waar dat bedrag voor de kinderen in het gezin het verschil betekent tussen wel of niet op schoolreis kunnen gaan.”

Jetten gaat vanaf 1 januari alvast verzachting bieden voor klanten van warmtenetten, door een aantal toeslagen te verlagen. Verschillende fracties willen nog sneller meer korting regelen, al is onduidelijk of daar een meerderheid voor is.

Wel zit men in de maag met een ander aspect van nieuwe wetgeving. Gemeenten krijgen dan de optie om hele wijken verplicht van het gas af te halen, en onder meer PVV, BBB en NSC – de nu formerende partijen – vrezen voor felle weerstand van bewoners. “Dit werkt alleen als je draagvlak hebt,” zegt NSC-Kamerlid Wytske Postma. “En dat wordt kwetsbaar als je ergens binnenkomt en zegt: zo, deze wijk moet van het gas af. Dus iedereen moet wel meegenomen worden.”