Recensie: De reis van Yanasei naar het hiernamaals is fantasierijk en speels

“Kijk links, kijk rechts…” Een door Simon Mual gespeelde jongen heeft de waarschuwing niet gehoord. Hij wordt aangereden, en belandt in een grauw tussengebied. Hij wordt opgetild en rondgedragen door dansers met lampjes op hun voorhoofd.

Dat zou de auto kunnen zijn die hem aanrijdt, maar net zo goed zou je er de eerstehulpartsen in kunnen zien die tevergeefs zijn leven proberen te redden. Na deze krachtig gechoreografeerde openingsscène belandt de jongen in een wereld die hem aanvankelijk verwart en angst aanjaagt.

Kleurige fantasiecreaturen

In een knalrode uitdossing, compleet met plateauzolen en een imposant omhooggestoken paardenstaart, werpt zangeres Shanice Redan zich op als gids. Ze zingt: “Mijn vrienden hoef je niet te vrezen / ze lijken misschien eng maar / het zijn vriendelijke wezens / in het voorportaal van Yanasei / wij gaan jou helpen.” Niet bepaald een tekst die uitblinkt door zijn muzikaliteit, maar dankzij Redans geweldige stem kan het er toch mee door.

Die vrienden waarover ze zingt zijn kleurig gekostumeerde fantasiecreaturen, zoals een soort wasbeer met een over de vloer zwiepende zwart-witstaart en een manisch giechelende dame in een gele verenjurk met hanenkam.

Fraai en evocatief

De verwarring, de woede en het verzet van de jongen maken in een reeks interacties met deze wezens plaats voor acceptatie, en bereidheid om door te reizen naar de plek Yanasei, Surinaams voor hiernamaals en uit te spreken als jan’ na see. Iets van die achtergrond komt naar voren als Redan in het Surinaams zingt.

Dat klinkt zo fraai en evocatief, dat je je met terugwerkende kracht toch weer gaat ergeren aan die lompe Nederlandse liedteksten. Afgezien daarvan is Yanasei een uitnodigende, ietwat rommelig gemonteerde productie die de juiste toon vindt om de dood bespreekbaar te maken voor een jong publiek.

Poëtische koers

Yanasei is niet de eerste voorstelling die Ryan Djojokarso (1983) voor Danstheater Aya heeft gemaakt, maar het is wel de eerste in zijn functie als artistiek directeur. In maart nam hij het stokje over van Wies Bloemen, oprichter van het Amsterdamse jeugddansgezelschap. In de jaren negentig was Aya een voorloper in de jongerendans.

Het gezelschap zocht de jeugdige doelgroep op hun scholen en in gymzalen met recht voor zijn raap producties over onderwerpen als seks, liefde, dood en discriminatie. In recente jaren is in de voorstellingen van Aya een verschuiving te zien naar uitvoeringen die wat meer intuïtief en poëtisch van toon zijn.

Het aantrekken van jonge makers als Djojokarso en Anne Suurendonk als huischoreograaf heeft daar zeker aan bijgedragen. Met Yanasei lijkt Djojokarso die koers voort te zetten.