Nieuwbouwwoningen vaker te laat opgeleverd door een groeiend tekort aan monteurs
Nieuwbouwwoningen worden steeds vaker te laat opgeleverd omdat er te weinig monteurs zijn om gas, water en elektra aan te leggen. Nutsbedrijven en aannemers waarschuwen dat vertragingen van weken tot maanden de komende tijd nog vaker zullen voorkomen, omdat de personeelstekorten niet snel verholpen kunnen worden.
Het nieuwbouwhuis van Linda Schwiebbe-Spaans in Waddinxveen zou direct na de kerstvakantie worden opgeleverd. Dat ging niet door en na enkele keren uitstel krijgt ze de sleutels nu pas eind maart, al kan het volgens de projectontwikkelaar ook nóg later worden. Nutsvoorzieningen als gas en water moeten nog worden aangelegd en het is onduidelijk wanneer er monteurs beschikbaar zijn. Linda spreekt van een 'frustrerende en onduidelijke situatie'. Ze woont met haar gezin al maanden noodgedwongen in een huurflat. 'Het nieuwe huis is helemaal af, maar ik heb geen idee wanneer we erin kunnen. En door de vorst van de afgelopen dagen loopt de aanleg nog meer vertraging op.'
Honderden klachten
In de wet is geregeld dat een netbeheerder na de aanvraag (door aannemer of koper) achttien weken de tijd heeft om de nutsaansluiting te realiseren. Steeds vaker wordt die termijn overschreden. Het afgelopen halfjaar heeft Vereniging Eigen Huis (VEH) honderden klachten van huizenkopers ontvangen, vergelijkbaar met die van Linda Schwiebbe: het nieuwbouwhuis is afgebouwd, maar de eigenaar kan het niet betrekken omdat er geen gas, elektriciteit of stromend water aanwezig is.
De oplevering wordt uitgesteld en gedupeerde kopers moeten langer dubbele hypotheeklasten betalen of - als het oude huis al verkocht is - een tijdelijke huurwoning betrekken en opslagruimte huren voor hun inboedel. Die kosten kunnen kopers vaak nergens verhalen. Een VEH-woordvoerder: 'De aannemer moet een deel van de koopsom als schadevergoeding betalen als het huis op de opleveringsdatum geen nutsvoorzieningen heeft of wanneer de afgesproken bouwtijd in dagen wordt overschreden. Maar die bouwtijd wordt vaak heel ruim genomen en als de nutsvoorzieningen ontbreken, gooit de aannemer het op overmacht. Want hij is klaar en kan er niets aan doen dat elektramonteurs te druk zijn.'
Hij is klaar en kan er niets aan doen dat elektramonteurs te druk zijn
De komende jaren zitten we nog met een tekort aan vakmensen, want het opleiden duurt drie tot vier jaar
Groot tekort
Vereniging Eigen Huis heeft een brandbrief gestuurd naar minister Ollongren van Binnenlandse Zaken. De belangenbehartiger van huiseigenaren wil van haar weten waar het precies fout gaat bij de aanleg van nutsvoorzieningen. Het antwoord is niet moeilijk te achterhalen: er is een groot tekort aan technici die de aansluitingen kunnen verzorgen, zegt een woordvoerder van mijnaansluiting.nl, de koepel van netbeheerders.
Oudere werknemers gaan met pensioen en weinig jongeren kiezen voor een opleiding tot monteur of installateur. Een woordvoerder van Alliander zegt dat de netbeheerder dit jaar driehonderd technische vacatures uit heeft staan. 'De komende jaren zitten we nog met een tekort aan vakmensen, want het opleiden duurt drie tot vier jaar. Het wordt door capaciteitsproblemen steeds moeilijker ons werk op tijd te doen.'
18 weken is de wettelijke termijn voor het realiseren van een nutsaansluiting door de netbeheerder, na de aanvraag van een aannemer of een koper
Economische groei
Netbeheerder Stedin kampt met hetzelfde probleem en noemt ook de economische groei als een verklaring voor het groeiend aantal vertragingen. Een woordvoerder laat weten dat er veel nieuwe woningen en bedrijfspanden gebouwd worden en dat nieuwbouwprojecten die jaren stil hebben gelegen, nu weer van de grond komen. Ook daar zijn aansluitingen voor nodig. En omdat netbeheerders aanvragen niet mogen weigeren, krijgen ze het steeds drukker.
Netbeheerders moeten ook rekening houden met de energietransitie. Steeds meer huishoudens stappen van aardgas als warmte- en kookvoorziening over op elektriciteit. Volgens de woordvoerder van mijnaansluiting.nl neemt de vraag naar aardgasmonteurs (die de gasaansluitingen ontkoppelen) en elektramonteurs (die zwaardere aansluitingen moeten plaatsen) daarom alleen maar toe.
Bedrijven moeten honderden, zo niet duizenden werkkrachten vinden en opleiden
Efficiënter
De oorzaken voor de vertraging zijn dus duidelijk, zeggen aannemers en nutsbedrijven eensgezind. De keten van netbeheerders, aannemers, projectontwikkelaars en gemeenten moet efficiënter samenwerken, luidt de boodschap. Want vertraging bij de aannemer leidt tot een kettingreactie, waardoor ook de aanleg van bijvoorbeeld een gasaansluiting moet worden opgeschoven.
Maar een betere samenwerking lost het probleem niet op, waarschuwen de netbeheerders. De komende jaren zullen veel meer nieuwbouwprojecten met vertraging worden opgeleverd. Bedrijven moeten honderden, zo niet duizenden werkkrachten vinden en opleiden. 'Herwaardering van technisch en praktisch onderwijs is noodzakelijk', zegt de woordvoerder van mijnaansluiting.nl. Vereniging Eigen Huis wil dat de minister actie onderneemt om 'de voor huizenkopers problematische situatie een halt toe te roepen'. Maar zij zegt niet te weten waaruit die actie moet bestaan.