Filmhuizen en acteurs willen geen fossiele reclames voor films: ‘We maken ook geen reclame voor roken’

De oproep komt onder meer van acteurs als Sieger Sloot, Carice van Houten, Katja Herbers, Ramsey Nasr en Waldemar Torenstra, die samen met burgerbeweging Reclame Fossielvrij een petitie zijn gestart. Daarin roepen ze specifiek filmhuizen op te stoppen met het tonen van reclames voor auto’s, benzinebedrijven of luchtvaartmaatschappijen.

Ze schrijven: ‘In filmhuizen zijn geregeld reclames te zien van fossiele bedrijven zoals Shell en KLM en reclames die vliegreizen of vervuilende auto’s promoten. Dat past niet bij filmhuizen, die vaak maatschappelijk betrokken films vertonen en niet bang zijn om taboes te doorbreken. Het past ook niet bij het publiek van filmhuizen.’

Filmhuizen LAB111, Kriterion, Studio/K en De Uitkijk hebben zich al achter de oproep geschaard. “Het is tijd dat we ons allemaal uitspreken over fossiele reclames; die moeten stoppen. Wij spreken de dringende hoop uit dat ook andere filmhuizen zich aansluiten bij onze oproep,” laat Tobias de Jong van filmhuis LAB111 weten.

De petitie richt de pijlen op Jean Mineur Mediavision, het Amsterdamse bedrijf dat reclamepakketten voor bioscopen inkoopt.

Afhankelijk van sponsoring

Het is niet de eerste oproep vanuit de culturele sector om geldstromen van ‘vervuilende’ bedrijven een halt toe te roepen. Eerder verlengde Eye het contract met KLM niet meer. En in oktober ondertekenden tientallen culturele instellingen, waaronder Theater Frascati, theaterfestival Oerol, festival Into the great wide open en het Cello Octet, de Verklaring Fossielvrije Sponsoring Cultuur.

Activisten die een breuk van het Rijksmuseum en de Nationale Opera & Ballet (NO&B) met ING eisten, haalden bakzeil. Zowel de opera als het museum houdt de banden met de bank die leningen geeft aan fossiele bedrijven warm. De inkomsten zijn te belangrijk. En, zo benadrukte NO&B-directeur Stijn Schoonderwoerd onlangs in de Volkskrant, ook toen culturele instellingen de banden verbraken met Shell, veranderde dat bedrijf niet. “Shell is gewoon zijn ding blijven doen.”

Culturele instellingen zijn voor een groot deel afhankelijk van sponsoring. De Vrije Universiteit Amsterdam becijferde dat in 2020 145 miljoen euro van bedrijven naar Nederlandse culturele instellingen ging. Het grootste deel daarvan gaat naar bekende organisaties als het Koninklijk Concertgebouw Orkest of het Rijksmuseum.

Ergens beginnen

Daarom is het opmerkelijk dat vooral de relatief kleine en financieel kwetsbare filmhuizen nu worden aangesproken. Maar volgens acteur Sieger Sloot, een van de initiatiefnemers van de oproep, moet je vooral ‘ergens beginnen’. “Laten we het gesprek vooral aangaan. We maken ook geen reclame voor afval op straat gooien, of voor roken. Fossiele reclames horen net zo goed in dat rijtje. Wij kunnen tegen de klippen op mooie verhalen en hoopvolle werelden tot leven brengen met onze films, maar de echte hoop zit hem in een wereld zonder fossiele brandstoffen en verspilling.”

Tobias de Jong van Lab 111 zegt dat hij zich geen zorgen maakt over financiële consequenties. “Het kan dat het iets betekent voor de inkomsten, maar we vinden dit te belangrijk. En we hopen dat het door andere reclames kan worden opgevangen.”

Over de auteur: Lorianne van Gelder schrijft ruim tien jaar voor Het Parool, vooral over theater, cultuur en media. Ook is zij presentator van de wekelijkse Paroolpodcast Amsterdam wereldstad.