Een federale regering vormen wordt een huzarenstukje: dit zijn de mogelijke coalities

Nee, een federale regering zal er niet snel zijn. De kiezer heeft de kaarten zo ingewikkeld gelegd en Vlamingen en Franstaligen hebben zo verschillend gestemd dat de onderhandelingen wellicht een hele tijd zullen aanslepen. Koning Filip mag alvast beginnen puzzelen. En N-VA lijkt in een zetel te zitten.

Farid El Mabrouk & Matthias Vanderaspoilden

Wie had gehoopt dat het land deze keer gespaard zal blijven van ingewikkelde onderhandelingen is eraan voor de moeite. Dat de extremen zo goed hebben gescoord, maakt het allemaal nog ingewikkelder dan in de Wetstraat werd gevreesd. Vlaams Belang rijft in de Kamer maar liefst 18 zetels binnen en de communisten van PTB/PVDA denderen door naar 12 zetels. Samen zijn dat 30 zetels die in principe verloren zijn – indien het cordon tegenover Vlaams Belang en PVDA stand houdt uiteraard – en die het dus nog moeilijker maken om federaal tot een ploeg te komen.

LEES OOK. De stemmen zijn geteld, maar wat nu? Wachten op de koning, De Wever en Di Rupo

Koning Filip is nu aan zet, maar zijn rol is niet meteen benijdenswaardig. Wie stuurt hij straks in het veld? De grootste partij, N-VA, of de grootste politieke familie? Zondagnacht woedde nog een bitse strijd tussen liberalen en socialisten, maar nu alle stemmen geteld zijn blijken de socialisten de grootste. De PS haalt 20 zetels, SP.A 9, waardoor rood groter is dan blauw: 14 zetels voor MR, 12 voor Open VLD.

OVERZICHT. Bekijk hier alle uitslagen per gemeente in kaart

Duidelijk is nu al dat het aartsmoeilijk wordt. Met deze zetelverdeling lijkt het moeilijk om N-VA uit de federale regering te houden. Maar dan zal er wel heel water door de Schelde moeten vloeien om hen te overtuigen om met de PS in zee te gaan. Want de Bourgondische coalitie – N-VA samen met de liberalen en socialisten – is op dit moment de enige werkbare meerderheid met drie ‘families’. Een monstercoalitie van vier families – de oranje, blauwe, groene en rode – is ook mogelijk, maar weinig waarschijnlijk. Andere mogelijkheid is een onlogische en politiek moeilijk werkbare coalitie van een centrumrechtse Zweedse meerderheid langs Vlaamse kant en een linkse coalitie langs Franstalige kant.

Onbestuurbaarheid op federaal niveau?

N-VA komt zo dicht bij op wat ze hoopte voor 26 mei: de onbestuurbaarheid op federaal niveau. Duidelijk is in elk geval dat er zonder N-VA geen federale meerderheid mogelijk is met een Vlaamse meerderheid. N-VA-voorzitter Bart De Wever liet al weten dat dat in geen geval mag gebeuren. Maar ook voor CD&V is dat niet evident.

Sire, veel succes.

Dit zijn de coalities die al dan niet mogelijk zijn:

Bourgondische coalitie (N-VA en liberalen en socialisten): 80 zetels

Dit is de enige comfortabele coalitie die mogelijk is zonder vier politieke families aan boord te hijsen. Bart De Wever maakte in Antwerpen tot ieders verrassing zo’n coalitie met de liberalen en socialisten, maar op federaal niveau is dat helemaal geen sinecure. N-VA moet er dan immers ook de PS bijnemen die ze de voorbije jaren zo heeft verketterd. En sprak Bart De Wever voor de verkiezingen geen veto uit tegen Elio Di Rupo en zijn companen? Inderdaad.

Paars-groen (liberalen, socialisten en groenen): 76 zetels

Ja, ook paars-groen is een mogelijkheid. Maar dan is het wel kantje boord: met amper één zetel op overschot zou het niet verstandig zijn om PS, MR en Ecolo en aan Vlaamse zijde SP.A, Open VLD en Groen te laten samenwerken.

Klassieke tripartite (liberalen, christendemocraten en socialisten): 72 zetels

Deze klassieke combinatie haalt het niet. Het was decennialang een recept dat altijd werkte, maar door het succes van Vlaams Belang en PVDA is dat nu al helemaal niet meer het geval.

Olijfboomcoalitie (christendemocraten, liberalen en groenen): 64 zetels

Er werd vooraf gesproken over een mogelijke olijfboomcoalitie, maar die samenstelling haalt verre van een meerderheid.

Jamaicacoalitie (christendemocraten, liberalen en groenen): 64 zetels

Veel swingende reggae zou er niet komen uit deze coalitie, want ze komt lang niet aan de vereiste 76 zetels voor een meerderheid.

Zweedse coalitie (liberalen, CD&V en N-VA): 63 zetels

Juist, dit is de coalitie van de huidige regering. Die werd na de verkiezingen van 2014 de kamikazeregering genoemd en die voorspelling kwam ook uit. Michel I struikelde in december vorig jaar en komt duidelijk niet meer overeind, ook al spraken verschillende partijvoorzitters in de campagne hun voorkeur uit voor een heruitgave van de Zweedse regering. Maar dat is dus mathematisch onmogelijk.

Zweeds + CDH: 68 zetels

Het CDH er dan maar bijnemen: het leek lange tijd dé oplossing om de gehavende Zweedse coalitie toch een doorstart te gunnen. Bovendien kon zo de MR gepaaid worden aangezien de liberalen niet meer de enige Franstalige partij in de federale regering zouden zijn. Maar zie: ook met de vijf zetels van CDH erbij zal het niet lukken.

bekijk ook

Zo worden de zetels verdeeld na de verkiezingen

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen