Madeleine van Toorenburg: Dit kan toch niet de bedoeling van de nieuwe privacyregels zijn?
Privacy is een groot goed. Niemand wil dat persoonsgegevens zomaar voor derden inzichtelijk zijn. Alhoewel, als ik soms zie wat mensen op sociale media delen, dan vraag ik mij wel eens af of ze echt zo op hun privacy gesteld zijn. Dezer dagen zie ik bijvoorbeeld berichten van vrienden en kennissen die op vakantie gaan. Heerlijk natuurlijk, maar is het niet veiliger om pas bij terugkomst foto’s te delen? Dan weet tenminste niet iedereen dat ze voorlopig van huis weg zijn. En heb vooral geen overspannen verwachtingen van privacy-instellingen. Die zijn geregeld een wassen neus.
Het is en blijft oppassen geblazen. Hoe geraffineerd sommige internetdiensten zijn, blijkt wel uit het feit dat zodra je een reis hebt geboekt, meteen langs verschillende wegen de aanbiedingen voor diezelfde reisbestemming binnenstromen. Alles wat je online bekijkt, wordt geregistreerd en dat vind ik beangstigend.
vrijwilligers
In de digitale wereld wordt alles over ons opgeslagen. Medische gegevens, koopgedrag via klantenkaarten, camera’s leggen onze bewegingen vast, met de overheid is haast niet anders dan digitaal te communiceren, slimme meters, yellowbrick.nl (digitaal parkeren), Magister op scholen enzovoort enzovoort. Niet zo gek dus dat de gedachte opkwam dat deze registratielust beteugeld moest worden.
In Nederland hadden we al wel een privacywaakhond, de Autoriteit Persoonsgegevens, maar er is een tandje bij gezet. Vanuit Europa zijn wij getrakteerd op de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), waaraan ook Nederland sinds 25 mei gebonden is. Organisaties zijn op grond hiervan verplicht precies te documenteren welke persoonsgegevens van wie ze in bezit hebben, hoe lang ze die bewaren en wat ze ermee doen.
Klinkt goed. Is ook belangrijk. Maar hoever reikt die bescherming eigenlijk?
In de afgelopen maanden lijkt de paniek toegeslagen. Vrijwilligersorganisaties trekken aan de bel, zzp’ers happen naar adem, evenals ons midden- en kleinbedrijf. Met voor mij als dieptepunt een berichtje dat mijn collega René Peters ontving van een gezinshuis-ouder. Een kind dat bij hem woonde, had afscheid genomen van zijn school voor speciaal onderwijs. Het was geen gemakkelijk afscheid geweest, want de jongen had zich er gelukkig gevoeld. Foto’s om te koesteren werden hem echter niet gegund. Van het slotfeest mochten geen plaatjes geschoten worden en in een meegegeven doos met herinneringen zaten foto’s met zwart gemaakte gezichten. U leest het goed. Zwart gemaakte gezichten.
verjaardagen in het kerkblad
Iedereen moet zich aan de wet houden en de Autoriteit Persoonsgegevens is belast met de handhaving van de wet. Veel schoolbesturen hebben besloten de namen van geslaagde leerlingen niet meer te publiceren en ook de kerk is gewaarschuwd. Pas op met zomaar verjaardagen opnemen in een kerkblad en het noemen van zieken in de zondagsbrief is mogelijk ook niet meer toegestaan. Zelfs het uitzenden van kerkdiensten is aan beperkingen onderhevig.
Maar dit kan toch niet de bedoeling zijn? Een hechte samenleving vereist toch dat informatie wordt gedeeld? Hoe faciliteren we betrokkenheid in deze overspannen wereld? Of wordt de soep niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend en wordt er angst gezaaid door deskundigen die voor een ‘schappelijk bedrag’ hun diensten aanbieden, zodat u behoed wordt voor het overtreden van de AVG? Of lopen we juist nog meer risico’s, omdat de waarde van persoonsdata van bedrijven groter is dan ooit tevoren? Een verzekeraar waarschuwt hier inmiddels al voor. Hij stelt dat de AVG cybercriminelen alleen maar in de kaart speelt.
Het mag ons niet verlammen. Met toestemming vragen is heus al veel opgelost. We zullen met elkaar een weg moeten vinden om ook digitaal samen te leven met oog voor privacy en zonder vrees voor boetes. Dat vereist wel dat we snel in de Kamer om tafel gaan met zowel de minister als de toezichthouder. Ik heb al een behoorlijk mapje met bespreekpunten en vermoed dat er nog wel een paar bij komen.
