Trauma’s horen bij een mens als zijn armen en benen. En wat zijn jouw trauma’s?

“Heb jij trauma’s, Theodor?”

“Wat een rare vraag. Onbeleefd ook. Zoiets vraag je toch niet?”

“Waarom is dat onbeleefd?”

“Als ik ‘ja’ zeg, betekent dat dat ik gek ben, en als ik ‘nee’ zeg, hou je me voor een leugenaar.”

“Sorry, laat het me anders vragen... ben je getraumatiseerd?”

“Ja, ik ben behoorlijk getraumatiseerd. Maar ik zal je wat vertellen: iedereen is getraumatiseerd. Heb je niet een ongelukkige jeugd gehad, dan heb je wel een oorlog meegemaakt, of je zit in een verkeerd lichaam of je bent gepest, of je hebt een eetstoornis, of je psychiater heeft zelfmoord gepleegd. Trauma’s horen bij een mens als zijn armen en benen. En wat zijn jouw trauma’s?”

“Ik heb geen trauma’s.”

“Dan ben je gestoord.”

“Ik bedoel, ik zie de hele tijd mensen die trots zijn op hun trauma. Dat vind ik raar.”

“Dat slachtofferschap is al jaren aan de gang hoor. Dat heeft een marxistische traditie. Ben je slachtoffer, dan behoor je tot een groep die de dupe is, die het slecht heeft, een minderheid is en die dus geholpen moet worden. Met wie je solidair moet zijn.”

“Maar als iedereen getraumatiseerd is, dan is iedereen toch slachtoffer?”

“Ja, vroeger... Mag ik het alsjeblieft even over vroeger hebben? Vroeger, toen we allemaal pas echt slachtoffer waren, haalde je het niet in je hoofd om daarover te spreken. Dat was onbeleefd. Als je slachtoffer was, dan had je nog je eer en die hield je hoog. Je verdomde het om slachtoffer te zijn. Elke schlemiel was een held en we waren allemaal schlemielen. Tegenwoordig zoekt men zijn slachtofferschap op. Wie bij zichzelf geen trauma kan vinden, identificeert zich met slachtoffers om zodoende in de illusie te verkeren zelf ook slachtoffer te zijn.”

“Wij zijn slachtoffer van het slachtofferschap.”

“Klopt ja, ik ben getraumatiseerd door al die mensen die menen slachtoffer te zijn.”

“Je voelt je als het ware verkracht.”

“Ja, alsof ik grensoverschrijdend benaderd ben. Het gaat gepaard met schaamte.”

“Zeker als je bedenkt wie er wel allemaal werkelijk getraumatiseerd rondlopen. Een eerste generatie oorlogsslachtoffers, zij die echt zijn verkracht, zij die daarover zwijgen omdat ze zich generen.”

“Schaamte is goed. Je houdt dan je trauma voor jezelf en je valt er andere mensen niet mee lastig.”

“Misschien moeten wij ons trauma exploiteren.”

“Ik doe al niets anders.”

“Ja, dat klopt. Wij doen dat... best wel goed. Wij zijn de echte slachtoffers?”

“Waarvan ook alweer?”

Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees alle columns van Theodor Holman terug.

Reageren? t.holman@parool.nl.