Luister naar

Geheimzinnigheid EU zit ook parlementariërs dwars

Nieuws
De Europese Unie bestempelt veel te veel documenten als vertrouwelijk. Nederlandse Kamerleden trekken aan de bel. ‘Als we dit niet kunnen veranderen, kunnen we beter op het strand gaan liggen.’
Sjoerd Mouissie Sjoerd Mouissie
maandag 19 februari 2018 om 20:50
Kamerleden Pieter Omtzigt, Martin van Rooijen en Renske Leijten bieden Eurogroepvoorzitter Mário Centeno een rapport aan. Ze willen meer transparantie in de Europese Unie.
Kamerleden Pieter Omtzigt, Martin van Rooijen en Renske Leijten bieden Eurogroepvoorzitter Mário Centeno een rapport aan. Ze willen meer transparantie in de Europese Unie. Sjoerd Mouissie

Brussel

Mário Centeno glimlacht vriendelijk. De kersverse voorzitter van de Eurogroep houdt een rapport in zijn handen. Het is hem net overhandigd door Tweede Kamerleden Renske Leijten (SP), Pieter Omtzigt (CDA) en Martin van Rooijen (50Plus). Centeno bekijkt het nog eens goed, maakt een grapje. En dan ...? Dan verdwijnen de politici naar binnen en gaat de deur dicht.

Het is de perfecte illustratie van het onderwerp dat Leijten, Omtzigt en Van Rooijen met Centeno komen bespreken: het grote gebrek aan transparantie bij de Europese instellingen. En het is niet voor niets dat ze in de gang van de Eurogroep van Centeno – en eerder Jeroen Dijsselbloem – staan.

De organisatie die is opgericht om miljarden aan belastinggeld in kwakkelende Europese lidstaten te pompen, heeft zelf geen statuut waaraan ze zich moet houden en maakt formeel niet eens deel uit van de Europese Unie. ‘Hierdoor valt de organi­satie niet onder de regels voor openheid van documenten’, aldus Pieter Omtzigt. ‘Het redden van arme landen kost 700 miljard’, aldus Renske Leijten. ‘Het is in ieders belang dat duidelijk is hoe en wat daar besloten wordt.’

steun

Dat inmiddels veel mensen vinden dat de EU meer openheid van zaken moet geven, blijkt uit de steun voor het rapport. Het stuk werd ondertekend door de nationale parlementen van 22 lidstaten. ‘Dat is nooit eerder voorgekomen’, stelt Omtzigt.

Het laat ook zien dat de Europese geheimzinnigheid niet alleen burgers, maar ook parlementariërs danig in de weg zit.

Stukken komen vaak laat, slechts 24 uur voor een Kamerdebat is geen uitzondering. Of, erger nog: ze worden als vertrouwelijk bestempeld. ‘Dan mag ik bijvoorbeeld zeer technische wetten niet voorleggen aan medewerkers’, zegt Omtzigt. ‘En ik mag er niet uit citeren in een openbaar debat.’ Dat was bijvoorbeeld het geval in de discussies over de nieuwe pensioenregels. ‘Bedenk dat daar 1400 miljard euro aan Nederlands geld mee gemoeid is.’

Tijdens een bijeenkomst over het rapport, maandagmiddag, klinkt veel kritiek op de grootste producent van vertrouwelijke stukken: de Europese Raad. In het jaar 2016 produceerde de Raad, waarin de Europese ministers besluiten nemen, 4500 stukken. Daarvan kregen 2500 documenten het stempel ‘limité’ (vertrouwelijk), wat betekent dat ze niet, of pas ná onderhandelingen openbaar werden. Maar van die 2500 documenten moesten er 1800 alsnog worden ­vrijgegeven nadat burgers een informatieverzoek deden. In een spijkerhard rapport concludeerde de Europese ombudsman eerder deze maand dat Europa ‘wanbeheer’ pleegt, als het om de openbaarheid van informatie gaat.

nooit genoeg

Of het rapport van de Kamerleden daarin snel verandering brengt, is de vraag. ‘Op ons is veel meer kritiek dan op andere Europese instellingen’, klaagt een medewerker van de Europese Raad maandag. ‘Hoeveel openheid we geven, het zal nooit genoeg zijn.’ Het komt hem op ongeloof op het gezicht van Omtzigt te staan. ‘Meer openheid is gewoon nodig. In de vertrouwelijke documenten zie ik een direct en hard “nee” van Nederland, terwijl ministers in de Tweede Kamer zeggen dat ze echt álles geprobeerd hebben.’

‘Brussel moet goed weten dat het draagvlak onder de bevolking zo ­erodeert’, zegt Martin van Rooijen (50Plus). ‘En dat is heel gevaarlijk voor de toekomst van de euro en ­Europa.’ Gelooft Renske Leijten in verandering? ‘Absoluut. Als we dit niet kunnen veranderen, zouden we net zo goed op het strand kunnen gaan liggen.’ <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Premier Mark Rutte: 'Iemand uitschelden om zijn of haar Joodse achtergrond, dat doe je niet.'

Antisemitisme moeten we samen de kop indrukken, vindt Rutte. 'Het gaat echt de verkeerde kant op'

Het kabinet zal alle middelen inzetten om antisemitisme te bestrijden, maar het is te gemakkelijk om alles van de overheid te verwachten. 'Ieder van ons heeft een verantwoordelijkheid anderen aan te spreken.'

Afbeelding

Bosma: Baudet betuigt spijt maar kwam niet opdagen

FVD-leider Thierry Baudet heeft in een telefoongesprek met Kamervoorzitter Martin Bosma spijt betuigd voor wat hij woensdag na een debat heeft gezegd tegen Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA).

Voorzitter Martin Bosma wil dat Thierry Baudet zich donderdagochtend bij hem meldt voor een gesprek.

Bosma meldt bedreiging Klaver door Baudet na debat, wil gesprek

FVD-leider Thierry Baudet heeft Tweede Kamerlid Jesse Klaver (GroenLinks-PvdA) woensdag na een debat tot twee keer toe bedreigd. Dat schrijft Kamervoorzitter Martin Bosma in een brief aan Baudet.

Deskundigen (v.r.n.l.) Jacquelien Bulterman-Bos, Els Stronks, Gerdineke van Silfhout, Martin Bootsma en Henk Wilbers na afloop van het rondetafelgesprek over lees- en taalvaardigheid woensdag in de Tweede Kamer.

De boodschap aan de Tweede Kamer klinkt luid en breed gedragen: 'Het leesplezier moet terug in de klas'

Wat gaat er mis met het Nederlandse leesonderwijs? Een stoet deskundigen trok woensdag aan de Tweede Kamer voorbij in de zoektocht naar antwoorden. ‘De verwachtingen moeten omhoog, de lat ligt echt te laag.’

GroenLinks/PvdA-leider Frans Timmermans, geflankeerd door zijn fractiegenoten Jesse Klaver en Kati Piri.

De achilleshiel van Timmermans: Israël en de Palestijnen verdelen GroenLinks-PvdA tot op het bot

Terwijl partijleider Frans Timmermans een verklaring tegen Jodenhaat tekende, zat senator Karimi met een ‘arafatsjaal’ in de Eerste Kamer. Hoe het Israëlisch-Palestijnse conflict de achilleshiel van GroenLinks-PvdA werd.

Op initiatief van Mirjam Bikker (ChristenUnie) spreken dertien van de vijftien fractievoorzitters in de Tweede Kamer zich uit tegen antisemitisme.

Bijna alle fractievoorzitters spreken zich uit tegen Jodenhaat. 'Dit moet stoppen. En wel nu'

Voor de meeste fractievoorzitters in de Tweede Kamer is na de verstoring van het concert van zangeres Lenny Kuhr de maat vol. Zij spreken zich in een gezamenlijke verklaring uit tegen wat zij 'Jodenhaat' noemen.