23 april 2018 om 03:00
Luister naar

Minder onderwijskwaliteit? Ik zie het niet

In de twintig jaar dat ik in het onderwijs werk, blijkt de kwaliteit achteruit te zijn gegaan. Dat lees ik in de berichtgeving rondom het rapport ‘De staat van het onderwijs’, dat onlangs door de onderwijsinspectie werd gepresenteerd. Kort gezegd komt het erop neer dat de rekenprestaties afnemen, minder kinderen het streefniveau van lezen behalen, slimme kinderen niet hoog genoeg scoren en de uitstroom richting speciaal (basis)onderwijs is gestegen. Daarbij is de kloof tussen kwalitatief goede en minder goede scholen groter geworden, wat kansenongelijkheid in de hand werkt.

Ik ben in de jaren negentig met onvermoeibaar idealisme aan mijn loopbaan begonnen, vastbesloten dat het zin had wat ik deed; maar kennelijk heeft het weinig zoden aan de dijk gezet. Best pijnlijk, die constatering.

andere praktijk

Eigenlijk ben ik gewoon wat in de war. Want wat er wordt beschreven, herken ik niet in de dagelijkse praktijk waarin ik werk. Nu besef ik dat ik vanuit mijn autochtone christenbubbelschool moeilijk iets over alle scholen in Nederland kan beweren, maar sta mij toe om via mijn gekleurde bril met beperkt zicht een blik in dat wereldje te gunnen.

Bijvoorbeeld de (hoog)begaafde leerling. Twintig jaar geleden werd de term ‘hoogbegaafdheid’ nog nauwelijks gebruikt, laat staan herkend. Je had slimme kinderen en iets minder slimme kinderen in je klas. Als hun schoolwerk klaar was, mochten ze met de armen over elkaar gaan zitten of, als je geluk had, een boek gaan lezen. Net zo lang tot de rest van de klas het werk ook af had.

In het huidige gedifferentieerde onderwijs is dat ondenkbaar of tenminste onacceptabel geworden. Met verdieping, verrijking, plusklassen, masterclasses of zelfs volledig hoogbegaafdenonderwijs zijn de mogelijkheden om talent uit te dagen enorm toegenomen. Gaan we dan nu beweren dat dat niets heeft opgeleverd of zelfs achteruitgang heeft veroorzaakt? Ik ben echt benieuwd hoe deze conclusies tot stand zijn gekomen. Want ik geloof er eerlijk gezegd geen snars van.

Wat ik wel herken, is dat het onderwijs door de komst van internet in een soort identiteitscrisis is beland. Had de leerkracht vroeger nog het monopolie op de kennis van schoolvakken, nu is dat allang niet meer zo. Zoals een patiënt tegenwoordig aan de huisarts komt vertellen wat vermoedelijk zijn kwaal zal zijn, komen ouders aan de leerkrachten uitleggen hoe het onderwijs aan hun kind eruit dient te zien. In korte tijd vond een grote verandering plaats in de manier waarop informatie wordt verworven.

geldrekenen

Het is niet gek dat reken- en leesprestaties achteruitgaan als onze kinderen opgroeien in een maatschappij waarbij nog nauwelijks een beroep wordt gedaan op die vaardigheden. Neem nou het geldrekenen. Toen ik vijftien was, had ik een portemonnee en met een beetje geluk ook nog een spaarpot met munten en briefjes. Om wat te kunnen kopen, was hoofdrekenen een handige vaardigheid. Mijn zoon van vijftien heeft geen portemonnee. Hij heeft een mobiel met een hoesje waar een bankpas in kan. Geldrekenen beperkt zich tot het werpen van een blik op zijn ABN Amro-app. En onze dochter die caissière is, krijgt op haar volautomatische kassascherm precies voorgerekend welk wisselgeld de klant moet ontvangen.

Ik kan me voorstellen dat scholen dan worstelen met de manier waarop ze zich willen verhouden tot die ontwikkelingen. Waar twintig jaar geleden de topografie van Nederland tot aan de kleinste gehuchten moest worden gememoriseerd, klinkt nu de twijfel over het nut van dergelijk stampwerk. Waarom zo moeilijk doen als je slechts wifi nodig hebt om in een split second een langetermijngeheugen te activeren?

Ik hoop echt dat leerkrachten van nu zich niet laten ontmoedigen. Ik geloof dat door alle tijden het allerbelangrijkste wat een leerkracht te doen heeft, hetzelfde blijft als de Griekse dichter Aristophanes 2000 jaar geleden al zei: Onderwijzen is geen kruiken vullen, maar een haard doen branden. Dus eerst maar eens aandacht voor het brandstoftekort.

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Wim Dekker is lector informele netwerken en laatmoderniteit aan de Christelijke Hogeschool Ede.

Het gepest van Wilders mag niet gewoon zijn. Timmermans heeft hulp van andere Kamerleden nodig

Wim Dekker hoopt dat het fatsoenlijke deel van de Kamer niet in debat gaat over wat fatsoen is, maar soeverein afstand neemt van onfatsoen. En hij vraagt om gebed voor Frans Timmermans.

Zo sensationeel is dat boek van David de Vos niet, al suggereert hij het graag

Evangelisch prediker David de Vos prijst zijn verhaal aan als ‘het meest gedurfde en ongefilterde boek over de christelijke wereld dat je gaat lezen’. Verkooppraat, volgens Reina Wiskerke.

Kelly Keasberry is theoloog en pastoraal medewerker bij ziekenhuis AZ Monica in Deurne en Antwerpen.

Ambtenaren, managers, artsen of docenten: grijp eens wat vaker naar de gieter

Voor mij als ziekenhuispastor was het uitsterfbeleid niet om aan te zien, schrijft Kelly Keasberry. Na werktijd besloot ik tot een reddingsoperatie. Gewapend met een gietertje, een schaar en een emmer van de schoonmaker.

Anita Zeldenrust is ouder van een gezinshuis voor kinderen die (soms tijdelijk) niet thuis kunnen wonen.

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten verstommen, gaat je binnenwereld aan de gang

Stilte kan confronterend zijn. Als de geluiden van buiten zijn verstomd, gaat je binnenwereld aan de gang. Het is mij lang gelukt dat uit de weg te gaan, schrijft Anita Zeldenrust. Drukte is een statussymbool.

nd

In Amsterdam zit een witte duif klem. Hoe kan ik de vogel nog redden? Klimmend, via de regenpijp?

Wat doe je als je ziet dat er een vogel verstrikt is geraakt in een net? Op één-hoog? Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Maar er is toch hoop.

George Harinck is rector magnificus aan de Theologische Universiteit Utrecht.

Laat kinderen weer sleutelteksten uit de Bijbel, de geschiedenis en de literatuur uit het hoofd leren

Het is ronduit zonde dat we tegenwoordig bijna niets meer uit ons hoofd leren. Want wat je niet bezit, kun je jezelf niet herinneren. Zorg daarom voor een goed gevulde binnenkamer, stelt George Harinck.

Hans Werkman

Bezwijkt in christelijke gedichten de poëzie 'onder de last van de boodschap'?

Lieddichter Ad de Besten was een meelevend christen, maar christelijke poëzie, moest dat zonodig? Hij las het werk van enkele christelijke dichters en constateerde dat dit wantrouwen geen nieuw voedsel heeft gevonden.

Bart Jan Spruyt is historicus en docent kerkgeschiedenis aan het Hersteld Hervormd Seminarium.

Nederlandse benadering van mensen met twijfels over hun gender wordt steeds meer bekritiseerd

Het beleid om jonge mensen met genderdysforie met puberteitsblokkers te behandelen, wordt in steeds meer landen herzien, ziet Bart Jan Spruyt. Hij betreurt dat die kentering bij Nederlandse politici niet doordringt.

beeld nd

Hoe maak je van duurzaam leven een vrolijke worsteling? We kunnen leren van Psalm 119

Duurzaam leven voelt soms als gerommel in de marge, ervaart Alexander Bosma. Het is makkelijk om het dan maar te laten, terwijl je ervan overtuigd bent dat het moet. Hoe maak je er toch een vrolijke worsteling van?