Direct naar artikelinhoud

De vrouwen hebben het voor het zeggen in de Twentse marathon en die formule past in een trend

De omroeper van dienst benadrukt nog een keer hoe spannend de vrouwenrace van de marathon in Enschede verloopt. ‘Maru lijkt op de overwinning af te stevenen, maar vlak Waithira nog niet uit’, klinkt er door de speakers. Het lijkt er niet toe te doen dat er vijf mannen voor de twee Afrikaanse vrouwen rennen.

Kathrine Switzer. Ze werd in 1967 een icoon toen ze ‘illegaal’ de marathon van Boston liep. ‘Get the hell out of my race and give me those numbers!’, schreeuwde de racedirecteur haar toe.Beeld Anp

De oudste marathon van Nederland - de eerste editie was in 1947 - focust zich sinds drie jaar op de vrouwenrace. De editie van zondag is de 50ste, met deze keer tien Afrikaanse loopsters en enkele honderden vrouwelijke recreanten aan de start.

De keuze voor vrouwelijke in plaats van mannelijke toplopers is deels uit nood geboren. Voor het aantrekken van toplopers had de organisatie niet genoeg budget. De subtop was het hoogst haalbare, waardoor publiekstrekkers ontbraken. Tot echte toptijden waren deze mannen niet in staat, maar desondanks liepen ze ver voor de rest van het veld uit. Het maakte de race onaantrekkelijk voor de toeschouwers, vond de organisatie.

Onderscheidend

Door het accent te verleggen naar de vrouwelijke Afrikaanse lopers onderscheidt Enschede zich van de andere marathons in Nederland. De hoop dat de vrouwen de strijd aan konden gaan met de mannen bleek de afgelopen twee jaar gegrond. Tweemaal was een vrouw de snelste.

De Marokkaan Hicham el Barouki is zondag de eerste mannelijke winnaar in drie jaar. Hij finishte na 42 kilometer en 195 meter in 2.26.18, bijna acht minuten voor de eerste vrouw: Kellen Waithira in 2.34.06. Toch wordt de 21-jarige Keniaanse na afloop het meest bejubeld.

‘Het is goed dat tijdens een gemengde race de vrouwen eens de meeste aandacht krijgen’, zegt Frank Futselaar, tempomaker van dienst. ‘De focus ligt altijd op de mannen, ook als er heel goede vrouwen meedoen. Ze verdienen dit.’

Hardlopen wint de laatste jaren aan populariteit onder vrouwen. Evenementen zien een sterke stijging in het aantal deelneemsters. Niet alleen in Enschede, maar in het hele land. De opkomst van zogeheten ‘ladies-runs’ - uitsluitend voor vrouwen - past geheel in dit plaatje.

‘Hardlopen is de ideale manier om fit en slank te blijven’, probeert Ingrid Prigge (54) de trend te verklaren. De drievoudig winnares in Enschede (2007, 2010, 2011) heeft deze zondag haar laatste marathon gelopen. ‘Het is voor vrouwen ook aantrekkelijker geworden om te rennen. Leuke sportkleding speelt een rol.’

Hardloopemancipatie

Pas sinds begin deze eeuw zijn er speciale hardloopschoenen voor vrouwen op de markt, geeft Huub van Langen aan. Hij is eigenaar van een sportzaak en lid van de loperscommissie in Enschede. Hij is ook trainer bij een hardloopvereniging, waar het aantal vrouwelijke leden gestaag toeneemt.

Die trend was ruim vijftig jaar geleden ondenkbaar. Voor vrouwen was het destijds een schande om hard te lopen en al helemaal als het om lange afstanden ging. Lichamelijk en psychisch waren ze daar niet toe in staat, was de veronderstelling. Bovendien zou de baarmoeder beschadigd raken.

Kathrine Switzer werd in 1967 een icoon toen ze ‘illegaal’ de marathon van Boston liep. ‘Get the hell out of my race and give me those numbers!’, schreeuwde de racedirecteur haar toe. Door tussenkomst van Switzers vriend kon ze haar weg vervolgen en de race uitlopen.

In de jaren daarna maakte ze zich sterk voor de emancipatie van vrouwen in de loopsport en groeide ze uit tot een symbool voor de hardlopende vrouw.

Zeventien jaar na het befaamde incident in Boston liepen de vrouwen in 1984 in Los Angeles voor het eerst op de Olympische Spelen een marathon. Drie jaar daarvoor, in 1981, was er ook in Enschede voor het eerst een vrouwenwedstrijd, gewonnen door de Amerikaanse Jane Wipf.

Het was toen al vrij normaal dat vrouwen aan hardlopen deden, al waren mannen verreweg in de meerderheid. Op de lange afstand is dat nog steeds het geval. In Enschede is ook nu 80 procent van de marathonlopers een man. Bij de kortere afstanden (5 en 10 kilometer) zijn de aantallen ongeveer gelijk.

‘Er zijn wel steeds meer vrouwen die zich toeleggen op de marathon’, zegt Prigge. ‘Dat kan ik alleen maar toejuichen. Het blijft een prachtige afstand.’