Bart Swings wint eindelijk een 'echte' medaille voor België

In de mixed zone neemt de Belgische journalist Philippe Vande Weyer een foto van de televisie. Op het scherm zien we hoe schaatser Bart Swings boven in de schaatshal zijn zilveren medaille krijgt omgehangen. De Belgische journalisten kijken elkaar lachend aan. Het is voor hun land de eerste medaille op de Winterspelen in 20 jaar.

Nou ja, eigenlijk 70 jaar. In 1998 was het schaatsbelg Bart Veldkamp die brons pakte op de 5.000 meter. Dat was mooi, maar het was geen 'echte' Belgische medaille. Daarvoor moeten we terug naar de Spelen van 1948 in St. Moritz, toen de Belgen goud wonnen bij het kunstrijden en zilver op de bobslee.

Dit voelt als een bevrijding. 'Het ging altijd maar weer over die medaille van 1998', zegt Vande Weyer.

De 27-jarige Swings stapte acht jaar geleden over van het skeeleren, juist omdat het geen olympische sport is. In Sotsji, met Veldkamp als coach, lukte het net niet. Hij werd vierde op de 5 kilometer - achter drie Nederlanders.

Zaterdag op het nieuwe olympische onderdeel massastart lukt het wel. Aan het slot van de zestien rondes tellende race dicht Swings persoonlijk het gat met Sven Kramer, die het peloton uit elkaar heeft getrokken voor Koen Verweij. Swings eindigt als tweede, achter de Koreaan Lee Seung-hoon. Verweij pakt brons.

Een stralende Maarten Thysen wordt als eerste door de journalisten ondervraagd. Hij begeleidt Swings sinds zijn overstap. 'Na 20 jaar weer een medaille, dat is euforie tot en met', zegt Thysen. 'Het is ook een beloning voor zijn harde werken. Als je nagaat met welke middelen hij dit heeft gedaan. In Nederland kun je met zo veel mooie schaatsers samen trainen, in België is hij zo goed als de enige.'

De spontane blijdschap en verbazing onder de Belgische journalisten over de 'historische' prestatie is mooi om te zien. Vande Weyer checkt op zijn telefoon 'of de koning of de eerste minister al een sms naar Swings heeft gestuurd'. Als de schaatser aan het koord verschijnt, krijgt hij vragen als: 'Wat ga je zo als eerste doen, Bart?'

Na Sotsji had Swings gekwakkeld en kon hij de stijgende lijn niet doortrekken, vertelt hij. Het afgelopen jaar trainde hij met 'het beste team ter wereld', de Noren - winnaars van de ploegenachtervolging in Pyeongchang - en ging het steeds beter. De druk om een medaille te halen was er 'altijd wel geweest'.

Over de finish had Swings vol ongeloof zijn handen voor zijn gezicht gehouden. 'Ik kan het nog steeds niet helemaal geloven', zegt hij. 'Dit is waar ik al die tijd zo lang voor heb gewerkt.'

Mede door de medailledroogte zijn wintersporten maar matig populair in België. Swings hoopt dat daar nu verandering in komt. 'Ik hoop dat jongeren nu zien dat het kan.'

Boven in de hal heerst een uitgelaten stemming: Het ijs waar Swings geschiedenis schreef wordt overlopen door tientallen vrijwilligers wier werk erop zit. Ze dansen, maken foto's en sleeën met stoelen over de finishlijn. Een mooi slot van het olympisch schaatstoernooi.