Speciale afdelingen voor jongeren met ernstige psychische problemen definitief dicht na misstanden

De verhalen uit het rapport Eenzaam gesloten kwamen aan als een mokerslag. Jongeren die verbleven op de zogenaamde Zikos-afdelingen vertelden hoe het eraan toegaat. Jason Bhugwandass, die zelf vier maanden op zo’n afdeling zat en er getraumatiseerd uitkwam, bundelde de 51 verhalen en presenteerde zijn rapport.

Kinderen werden op de Zikos-afdelingen opgesloten en in het gareel gehouden met fysiek geweld. Het gevolg: gebroken neuzen en verbrijzelde ledematen. Groepsleiders worden in het rapport beschreven als streng, machtsbelust en boos. Jongeren worden gekleineerd en uitgescholden, onder meer voor kankerhoer. Ook wordt in het rapport beschreven hoe hulp uitblijft, bijvoorbeeld als een kind per ongeluk een slagader bij zichzelf doorsnijdt en alarm slaat. Pas als anderen tegen hun deuren beginnen te trappen, komt er iemand om te helpen.

Tijdelijke stop wordt permanent

De bevindingen leidden al tot een tijdelijke opnamestop, de VNG laat donderdag weten dat er definitief geen ruimte meer is om in de toekomst nog jongeren op deze afdelingen onder te brengen. Lopende overeenkomsten (gemeenten kopen zorg in) worden met ‘wederzijds goedvinden’ ontbonden. ‘Professionals, aanbieders, gemeenten en het Rijk concluderen dat deze afdelingen in de huidige vorm gesloten moeten worden.’

Op X reageert Bhugwandass, die zich al jaren inzet voor verandering, verheugd: ‘Ik had niet verwacht dit bericht ooit te kunnen schrijven, maar het doet me deugd met jullie te delen dat de Zikos-afdelingen permanent sluiten. Er zullen geen kinderen meer blootgesteld worden aan deze gruwelijke vorm van “jeugdzorg.”’

Op donderdag kwam ook de inspectie nog met een rapport, over het verscherpte toezicht naar aanleiding van het rapport. In Harreveld wordt een aantal jongeren de hele dag opgesloten in de eigen kamer, of zonder goede reden in isolatieruimtes gezet. Het mag niet en is schadelijk. In Zetten blijkt amper nog vast personeel, zo is te lezen.

Maar hoe nu verder? Kinderen die in de gesloten jeugdzorg terechtkomen, moeten eerder worden herkend, beter worden begrepen en sneller worden behandeld, stelt de VNG. ‘Er is tijd, energie en denkkracht nodig.’ De komende tijd worden er afspraken gemaakt om de hulp te verbeteren voor kinderen die zeer intensieve hulp nodig hebben.