27 mei 2019 om 03:00
Luister naar

Commentaar: Europese zorgen

Stembusuitslagen kunnen misleiden. Zeker bij de Europese verkiezingen. Want de analyses en commentaren zullen weer gaan over of ‘de pro-Europese’ partijen hebben gewonnen, of de eurosceptische of de anti-Europese partijen.

Maar daar ging het voor veel kiezers niet om, toen ze hun stem uitbrachten. Denk alleen al aan de Britten, voorgesorteerd voor de brexit en geconfronteerd met chaos in Londen. Anderen wantrouwen de eigen regering, zoals in Roemenië, waar twee derde van de kiezers ‘Brussel’ juist ziet als bescherming tegen de overheid in eigen land. Of neem de Groningers, die afgelopen week hun bed weer werden uitgetrild.

De echte vraag is, wat kiezers tot hun keuze dreef. Dat is in ieder land verschillend, bleek uit een onderzoek onder 60.000 Europese kiezers in Europa. Maar één verontrustend antwoord kwam telkens bovendrijven.

De EU is geen symbool van vrede meer. Veel burgers zijn onzeker, over hun toekomst, die van hun kinderen, van de EU en zelfs van de vrede in Europa. Vooral jongeren – in Nederland zelfs de meerderheid – denken dat landen binnen de EU in de komende tien jaar weleens met elkaar op de vuist kunnen gaan. De EU staat in hun beleving gelijk aan politieke conflicten, eigenbelang, machtspolitiek. Een derde van de ondervraagde burgers is ‘het verhaal’ van de Europese samenwerking als project van vrede en democratie kwijtgeraakt.

Het heeft geen zin meer, hun kritiek per onderwerp te beantwoorden, met cijfers en feiten over zaken als migratie, klimaatbeleid of inkomen. Dat overtuigt niet meer. Want het dragende verhaal eronder is zoekgeraakt, in die constante sfeer van politiek conflict.

Hoe ontwrichtend dat kan werken, laat Frankrijk zien. Daar won Emmanuel Macron de verkiezingen met een verhaal dat beloftes inhield. La Republique en Marche, de republiek voorwaarts, is de naam en de slogan van zijn partij. Maar het werden vooral de ontevreden ‘gele hesjes’ die optrokken naar Parijs.

In de beleving van de meeste Fransen zijn Brussel en Parijs één pot nat. Ruim twee derde van de Franse ondervraagden gaf aan dat zowel de Europese als de nationale politiek ‘een kapot systeem’ is. En in de hele EU gelooft maar 24 procent echte invloed op de politiek te kunnen hebben.

Dit gat tussen de politieke leiders en hun burgers is te wijten aan het gebrek aan een leidend, principieel en vooral gedeeld verhaal. En het zijn de politici die even moeten ophouden met hun debatten en zetels tellen. Ze moeten terug naar de burgers, om weer samen een visie op te bouwen voor de democratie, in eigen land en in Europa.

In het commentaar verwoorden redacteuren
de mening van het Nederlands Dagblad
Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
d

Het lijden van kinderen houdt ons een spiegel voor, waar we liever niet in kijken

De uitroep van Jezus 'Mijn God, mijn God, waarom heeft u mij verlaten' is ook van deze tijd. Het is een vraag die niet afgeserveerd moet worden, maar juist ons hart opent voor de pijn van mensen in nood.

nd

Als we nou eens stoppen met vliegschaamte en die vervangen door treintrots?

Het is belangrijk om stil te staan bij wat er allemaal wél bereikt wordt in de strijd tegen klimaatverandering. En dat is best een boel. Ons gedrag is al flink veranderd in de afgelopen jaren.

Afbeelding

Wilders zal Kaag wel dankbaar zijn: zijn gedroomde kabinet kan met een gezonde staatskas aan de slag

Geert Wilders zal Sigrid Kaag wel heel dankbaar zijn. Ze heeft de schatkist in blakende welstand nagelaten voor zijn gedroomde kabinet. Maar naast een gezonde staatskas, vergt regeren een eenheid van visie.

Afbeelding

Een terreurdaad is in Moskou net zo erg als in Parijs. We zijn niet met 'de Russen' in oorlog

De terreuraanslag in Moskou was bijna een kopie van die in het Bataclan-theater in Parijs (2015). Of vinden we deze terreurdaad toch wat minder erg, omdat ‘de Russen’ nu onze vijanden zijn?

Afbeelding

David de Vos is onderdeel van de brede beweging van de 'milde orthodoxie' geworden

De charismatische prediker David de Vos is kerkelijk mainstream geworden. Geen wonder: evangelische en traditionele gelovigen vinden elkaar steeds vaker. Dat is goed voor beide, want ze kunnen veel van elkaar leren.

nd

Kinderen wel/niet vaccineren is een grote verantwoordelijkheid, maar in de eerste plaats van ouders zelf

De vaccinatiegraad daalt; kinderziektes komen weer vaker voor. Maar met een ramkoers vanuit de overheid, die onder meer de VVD voor ogen staat, win je niet het vertrouwen van burgers met vaccinatietwijfel.

commentaar

Defensie is niet alleen een militaire taak, het gaat om de veerkracht van de hele samenleving

Defensie is niet alleen een militaire taak, de verdediging van de democratische samenleving moet door militairen en burgers samen worden gedragen. Maar dat betekent een omslag in het denken, waarmee Europa nu begint.

n

Help de boeren hun schapen te beschermen, maar over het afschieten van wolven moeten we het nu nog niet hebben

Natuurlijk lopen de emoties hoog op als er weer schapen zijn doodgebeten door een wolf. Maar het is echt nog te vroeg om nu al te gaan praten over het afschieten van wolven.

Afbeelding

Houd ruimte open voor water, lucht en horizon, boven het laatste reepje achtertuin van Amsterdam

Het is kortzichtig om de plannen voor enorme bedrijfshallen in de Lutkemeerpolder bij Amsterdam domweg door te zetten, nu we intussen weten wat 'klimaatadaptief bouwen' in dit lage, natte land zou moeten betekenen.