19 oktober 2017 om 03:00
Commentaar
Sjirk Kuijper
Luister naar

Ministeriabel

Wat maakt iemand geschikt voor het ministerschap? Een stadig stijgende loopbaan in het bedrijfsleven, een cv vol bestuursfuncties, een tracklist van vlijmscherpe Kamerdebatten: je hebt het echt niet nodig, en niets van dat alles belooft een kreukloze ambtstermijn.

Kijk naar de afzwaaiende ploeg, vooral naar de VVD-ministers die eervol en uit zichzelf stoppen. Zoals een Melanie Schultz van Haegen: zij was nog maar acht jaar ­afgestudeerd, gemeenteraadslid, en een halve termijn wethouder geweest. En toen werd ze, net 32 jaar oud, ­bewindsvrouw: eerst vijf jaar staatssecretaris en ­later nog zeven jaar minister. Een protegé van premier ­Rutte was ze niet – veeleer een van zijn steunpilaren. En een degelijke vakvrouw. Misschien wel vooral omdat ze een eigenschap mist die onder Kamerleden, met name de bekendere, wijdverbreid is: ijdelheid. Communicatie-adviseurs moesten haar duwen en overreden om af en toe een interview of fotoshoot te doen.

Een goed Kamerlid is niet automatisch een goede minister. Prominente, vlammende politici zijn dikwijls gedreven, autonome en onbevreesde vechtersbazen: niet bij de interruptiemicrofoon weg te slaan. Maar een bewindspersoon moet juist behoedzaam te werk gaan, relaties leggen en onderhouden, geduldig luisteren naar burgers en belangenorganisaties. En verbinding zoeken: niet alleen met fracties en partijen die al aan jouw kant staan, maar juist ook met ‘tegenstanders’.

En daar komt nog de aansturing van een ministerie bij. Terwijl een Tweede Kamerlid een handjevol toegewijde beleidsmedewerkers moet delen met z’n fractie, krijg je als minister een hiërarchische piramide onder je. Slimme professionals, van wie velen hun politieke baas in kennis en ervaring overtreffen. Goede ambtenaren heten ‘politiek sensitief’ te zijn – maar goede ministers hebben minstens ­zoveel sensitiviteit nodig jegens hun ambtenaren, van chauffeur tot secretaris-generaal.

Van de kandidaat-ministers die tot nu toe genoemd c.q. bekend zijn, hebben er enkele als wethouder een ­grote gemeente bestuurd. Dat is waardevolle ervaring. Verder zijn twee Kamerleden die aan de formatietafel zaten, ­Carola Schouten (CU) en Wouter Koolmees (D66), zelf ambtenaar geweest op een ministerie. En ook als fractiemedewerker was Schouten al onderhandelaar binnen een vechtcoalitie, net als toenmalig fractieleider Arie Slob. Je kunt dus wel stellen dat de CU niet eerder zó ministeriabel was.

Risicovol, dat zijn bewindslieden die door hun partijleider verkoren worden als dank voor goede diensten. Dan heb je het over de meest ongrijpbare factor van het politieke bedrijf: oude banden waaraan men zich verschuldigd voelt. Een wijze leider ontleent steun aan zulke intimi, maar haalt ze niet binnen in z’n team.

In het commentaar verwoorden redacteuren
de mening van het Nederlands Dagblad
Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
nd

Als we nou eens stoppen met vliegschaamte en die vervangen door treintrots?

Het is belangrijk om stil te staan bij wat er allemaal wél bereikt wordt in de strijd tegen klimaatverandering. En dat is best een boel. Ons gedrag is al flink veranderd in de afgelopen jaren.

Afbeelding

Wilders zal Kaag wel dankbaar zijn: zijn gedroomde kabinet kan met een gezonde staatskas aan de slag

Geert Wilders zal Sigrid Kaag wel heel dankbaar zijn. Ze heeft de schatkist in blakende welstand nagelaten voor zijn gedroomde kabinet. Maar naast een gezonde staatskas, vergt regeren een eenheid van visie.

Afbeelding

Een terreurdaad is in Moskou net zo erg als in Parijs. We zijn niet met 'de Russen' in oorlog

De terreuraanslag in Moskou was bijna een kopie van die in het Bataclan-theater in Parijs (2015). Of vinden we deze terreurdaad toch wat minder erg, omdat ‘de Russen’ nu onze vijanden zijn?

Afbeelding

David de Vos is onderdeel van de brede beweging van de 'milde orthodoxie' geworden

De charismatische prediker David de Vos is kerkelijk mainstream geworden. Geen wonder: evangelische en traditionele gelovigen vinden elkaar steeds vaker. Dat is goed voor beide, want ze kunnen veel van elkaar leren.

nd

Kinderen wel/niet vaccineren is een grote verantwoordelijkheid, maar in de eerste plaats van ouders zelf

De vaccinatiegraad daalt; kinderziektes komen weer vaker voor. Maar met een ramkoers vanuit de overheid, die onder meer de VVD voor ogen staat, win je niet het vertrouwen van burgers met vaccinatietwijfel.

commentaar

Defensie is niet alleen een militaire taak, het gaat om de veerkracht van de hele samenleving

Defensie is niet alleen een militaire taak, de verdediging van de democratische samenleving moet door militairen en burgers samen worden gedragen. Maar dat betekent een omslag in het denken, waarmee Europa nu begint.

n

Help de boeren hun schapen te beschermen, maar over het afschieten van wolven moeten we het nu nog niet hebben

Natuurlijk lopen de emoties hoog op als er weer schapen zijn doodgebeten door een wolf. Maar het is echt nog te vroeg om nu al te gaan praten over het afschieten van wolven.

Afbeelding

Houd ruimte open voor water, lucht en horizon, boven het laatste reepje achtertuin van Amsterdam

Het is kortzichtig om de plannen voor enorme bedrijfshallen in de Lutkemeerpolder bij Amsterdam domweg door te zetten, nu we intussen weten wat 'klimaatadaptief bouwen' in dit lage, natte land zou moeten betekenen.

Commetaar

Poetins referendum over de oorlog en het 'nieuwe Rusland' waarvan hij alleen de bestemming bepaalt

Vladimir Poetin heeft zich verzekerd van een zesde termijn. Daarin heeft de Russische natie volgens hem ervoor gekozen de bestemming van het land in handen van één persoon te leggen - die van hem en hem alleen.