Direct naar artikelinhoud

De smerigste citaten van Jan Wolkers volgens de Volkskrantredactie

Donderdag is het tien jaar geleden dat schrijver en beeldhouwer Jan Wolkers overleed. De Volkskrant selecteerde het smerigste uit zijn werk.

Achttien quotes om bij te walgen

Het tillenbeest, 1961

In het ziekenhuis kreeg hij eerst een buisje in zijn onderlijf voor zijn ontlasting. Maar toen de ziekte zijn buikholte met woekerende zwammen vulde, kwam er een heel rioleringsnet naast hem in bed liggen.

Het tillenbeest, 1961

Ik stootte het zware stuk marmer van mij af. De stront spatte omhoog. In de krater die het tillenbeest in de stinkende bruine massa had geslagen zag ik het half verteerde gelaat van mijn zuster, zwart als de geprepareerde huid van een indianenhoofd.

Vivisectie, 1961

Wat daar ligt lijkt nog het meest op een kleiige aardappel. Het is niet groter dan een meter. Van armen is niets meer te bekennen, het hoofd is tussen de schouders gedrukt. De losgeslagen tanden blinken in de bloederige vlek waar de mond gezeten heeft.

Vivisectie, 1961
Beeld Max Kisman / de Volkskrant

Kort Amerikaans, 1962

Hij pakte het deksel van een hard geworden hoop koeienstront op en wierp die als een discus weg. In de weke massa voor zijn voeten kropen torretjes en wormen.

Kort Amerikaans, 1962

Het leek alsof ze haar gebit, met de tanden op elkaar geklemd, in haar mond heen en weer schoof in het pepermuntspeeksel. Op haar ogen zaten oneffenheden, woekeringen van troebele gelatine.

Kort Amerikaans, 1962

Opeens rook Eric een lucht van bedorven voedsel en urine. Het was of hij het op zijn tong proefde, of het zijn keel binnenstroomde en hem ging verstikken.

Dominee met strooien hoed, 1963

Op de rand van de boot was een zwart bord vastgeslagen waarop met krijt geschreven stond: VRIJ DERRIE HALEN. 'Dat is voor de bloemkool', legde vader uit. 'Daarvoor gebruikt men menselijke uitwerpselen als mest.'

De wet op het kleinbedrijf, 1964

Het zweet stond op zijn gezicht. Tussen zijn benen hing een slijmerige sliert naar beneden.

De wet op het kleinbedrijf, 1964
Beeld Max Kisman / de Volkskrant

De wet op het kleinbedrijf, 1964

'Kijk naar jezelf! Je reet zit onder de schijt, je poten zijn zo zwart dat het lijkt alsof je je vuile zweetsokken hebt aangehouden. En je stinkt zó erg dat ik ervan moet braken.'

Turks fruit, 1969

Een opvallend roze en spuugnatte mond zat in zijn grote baard waar schurftachtige schilfers in zaten.

Dagboek 1970; vrijdag 13 november

Maak het laatste gedeelte van het schilderij met koeiestront. Het stinkt verschrikkelijk. Heb de stront met een beetje Caparol aangemengd.

Groeten van Rottumerplaat, 1971

Ik dacht eerst van een afstand dat het een groot varken zonder poten was dat van een vleesschip was afgeslagen. Zo hoog was het. Maar dat kwam door de enorm opgezwollen buik van de zeehond. Hij moet zwanger zijn of erg rot en gevuld met gas. Het stonk walgelijk vettig naar bedorven spek.

De doodshoofdvlinder, 1979

En op de terugweg altijd diarree van het kouwe zeewater. Maar je moest het ophouden tot thuis. Bij iedere stap was je bang dat je op zo'n stankstraal vooruit zou spuiten.

De doodshoofdvlinder, 1979

Paul rook een onaangename lucht uit de kist komen. Dezelfde lucht als wanneer je het druppelende deksel optilt van een pan met stamppot die te lang gestaan heeft.

De doodshoofdvlinder, 1979
Beeld Max Kisman / de Volkskrant

De perzik van de onsterfelijkheid, 1980

Wat stinkt dat ademstokkend. Het lekt nog ook. Het lijkt wel of die koe op dooie ratten heeft liggen herkauwen.

Zomerhitte, 2008

Op het aanrecht waren de morieljes in het vergiet tot een teerachtige pap versmolten waar kleine maden doorheen glibberden.

Zomerhitte, 2008

Voorzichtig haalde ik zijn hand weg voor zijn linkeroog. Het was er niet meer. Zijn oogkas was een bloederige holte.

Zomerhitte, 2008

Ik beukte hun schedels aan bloedige scherven en stampte hun hersens het vloerkleed in.


De hele Jan Wolkers

'Lieve opa Wolkers' blijkt ook een agressieve testosteronbom
Donderdag is het precies 10 jaar geleden dat Jan Wolkers overleed. De Volkskrant viert de schrijver en beeldhouwer. Onno Blom kreeg met het schrijven van Wolkers' biografie de opdracht van zijn leven.

Met Nooit meer Auschwitz revancheerde Wolkers zich als woeste kunstenaar
Jan Wolkers tekende in de oorlogsjaren met een woeste eigenzinnigheid, die hij later kwijtraakte. Maar toen kwam het Wertheimparkmonument.

Wolkers' ik-personen zijn wreed én teder, hebben een grote mond en een bang hart
Je kon iets van seks opsteken voordat je eraan deed. Wolkers bracht de literatuur naar de mensen. Maar hoe goed was Wolkers nou echt?

Wat vond een liefhebber als Wolkers van de verfilming van zijn eigen boeken?
Jan Wolkers was een groot filmliefhebber. Wat vond hij van zijn eigen boeken op het witte doek, en van de acteurs die zijn personages vertolkten?

Wolkers bevrijdende kracht drong met Turks Fruit eindelijk door
In protestantse gezinnen, zoals dat van Bert Wagendorp, hakte Turks Fruit erin. De jeugd kreeg er geen genoeg van, ouders stonden machteloos. En er was geen weg terug. Een ode aan een taboedoorbrekend boek.

'Jan Wolkers en ik zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden geraakt in de verbeelding'
Ze zagen elkaar nauwelijks, maar Jan Wolkers en acteur Rutger Hauer waren sinds Turks Fruit 'onverbrekelijk met elkaar verbonden'. Hauer legt uit waarom.

Wolkers beeld John Coltrane (Boy Edgar Prijs) blijkt al 54 jaar onverwoestbaar
Verdronken, begraven, goud gespoten, als kerststukje en vergeten. Hoe hard de winnaars het ook hebben geprobeerd, de door Wolkers vervaardigde trofee John Coltrane blijkt onverwoestbaar.

Zomerhitte, 2008
Beeld Max Kisman / de Volkskrant