Regisseur Bruce Brown (1937-2017) veranderde imago van surfers voorgoed: van rare vogels naar hippe dudes
De vader van de surffilm is dood. De Amerikaanse regisseur Bruce Brown veranderde met zijn legendarische documentaire The Endless Summer surfen voorgoed: van een rare sport in een wereldwijde cultuurfenomeen en levensstijl. Hij is 80 jaar oud geworden.
Lange tijd waren surfers op het witte doek vooral vreemde snuiters. Zo werden ze door Hollywood ook neergezet in de talloze comedy's en vrolijke muziekfilms die in de jaren vijftig en zestig zich op of rond het strand afspeelden. Tot Bruce Brown, opgegroeid in Long Beach (Californië) en zelf een redelijke surfer, besloot films te maken over die eigenzinnige jongeren die met hun planken de hoge golven wensten te trotseren.
Eind jaren vijftig maakte Brown al de film Slippery When Wet, waarin hij een groep surfvrienden op Hawaii volgde. Nog eens vier lowbudgetfilms over surfers en het strandleven zouden volgen. Heel groot was de belangstelling niet, al had Brown zeker begin jaren zestig duidelijk het tij mee. Er was een groeiende belangstelling voor de surfsport dankzij vrolijke liedjes als Surfin' USA en Surfer Girl van The Beach Boys. Maar ook de revolutionaire introductie van lichtere, kortere en snellere planken maakte dat surfers hoge golven niet langer slechts hoefden te berijden, maar ze voortaan ook konden bedwingen.
Lees verder onder de tweet
Twitter bericht wordt geladen...
De echte doorbraak volgde in 1966 met The Endless Summer. Hierin volgde Brown de surfers Mike Hynson en Robert August op hun reis rond de wereld op zoek naar de beste surfplek en de eindeloze zomer. Ze kwamen tijdens hun zoektocht onder meer in Australië, Nieuw-Zeeland, Tahiti, Californië, Hawaii, Senegal en Ghana terecht. De paradijselijke beelden, het gevoel van vrijheid dat de door Brown ingesproken film opriep en de aanstekelijke soundtrack van The Sandals, maakten van de surffilm een ongekend succes.
Plotseling waren surfers geen rare vogels meer maar hippe dudes en was surfen meer dan een sport een zonovergoten levensstijl om bij weg te dromen. Van de Verenigde Staten tot Australië trokken jongeren de wereld over, op zoek naar ruige stranden en steeds uitdagendere golven. De soms desastreuze gevolgen hiervan voor kustdorpjes en stranden legde Brown begin jaren negentig met zijn zoon vast in The Endless Summer II, waarin hij terugging naar de plekken uit zijn beroemde documentaire. Maar het vervolg toonde bovendien hoe groot en populair niet alleen surfen, maar ook windsurfen en bodyboarden wereldwijd is geworden.
Lees verder onder de video
On Any Sunday
Brown zou later over The Endless Summer zeggen dat hij gewoon het geluk had dat hij destijds een camera meedroeg in plaats van een surfplank. Al deed de filmmaker zich daarmee wellicht wat tekort. Zo was Brown ook verantwoordelijk voor een van de eerste skateboardfilms, America's Newest Sport, en een van de beste documentaires die ooit zijn gemaakt over motorrijden.
On Any Sunday werd in 1971 genomineerd voor een Oscar en heeft voor motorrijders eigenlijk gedaan wat The Endless Summer deed voor surfers. Voor het eerst werden motorrijders nier meer louter gezien als bad guys of leden van louche motorbendes als de Hells Angels. Brown toonde motorcoureurs, motorcrossers en toerrijders als vrije geesten op twee wielen.
Memorabel is ook de opening van On Any Sunday, waarin kinderen op fietsen over een zanderige, onverharde weg rijden. Het zou volgens liefhebbers van extreme sports de aanzet zijn geweest tot de definitieve doorbraak van BMX of fietscross.