Volgens de gerespecteerde Amerikaanse krant, die zich baseert op rapporten van Amerikaanse en Aziatische inlichtingendiensten, beschikt Noord-Korea momenteel over alle nodige machinerie om een geavanceerd programma voor biologisch wapens op te zetten. Zo zou het regime in bepaalde fabrieken tonnen microbes kunnen produceren, én heeft het laboratoria gespecialiseerd in genetische modificatie. Bovendien stuurt Opperste Leider Kim Jong-un wetenschappers naar het buitenland om zich te specialiseren in microbiologie. Noord-Korea verkoopt de diensten van haar wetenschappers ook aan regimes in de hele wereld.

In het spoor van ome Kim

In een notoir gesloten land als Noord-Korea worden militaire projecten als dit natuurlijk strikt geheim gehouden. Het land ontkent dan ook nog steeds in alle toonaarden dat het een dergelijk programma heeft, en schermt alle bewijs van het bestaan ten strengste af. Maar… in 2015 was het uitgerekend Kim Jong-un zelf die het bewijs leverde, toen hij met een cameraploeg in zijn zog een bezoekje bracht aan het Pyongyang Biotechnisch Instituut.

Volgens staatsmedia ging het toen om een gewoon “bedrijfsbezoekje” aan een fabriek die pesticiden produceert, bijvoorbeeld bacteriën tegen de wormen en rupsen die de Noord-Koreaanse sla-oogst bedreigen. Maar Amerikaanse analisten schoten wakker toen ze de beelden bestudeerden: zo waren de fabriekshallen duidelijk gevuld met duur materiaal voor de massaproductie van levende microben, en grote droogmachines om van die bacteriële sporen een poeder te maken dat makkelijk verspreid kan worden. Verschillende van die machines mochten (precies om die reden) volgens de toen geldende internationale sancties niet eens verkocht worden aan de Noord-Koreanen.

Maar Kim maalde er niet om: stralend en in een witte labojas leidde hij een groep wetenschappers en legerofficieren voorbij het verboden materiaal. Een pose die hij met veel plezier ook inneemt bij demonstraties van nucleaire wapens en ballistische raketten. Experts menen dan ook dat het uitje geen faux pas was, maar een bewuste strategie en een subtiele waarschuwing aan de vijanden van het regime.

Noord-Korea-specialiste Melissa Hanham benadrukt dan ook: “We kunnen niet anders dan concluderen dat het doel van deze faciliteit de productie van antrax op militaire schaal is. Het maakt ook niet uit of dat momenteel al het geval is: het zou dat in de nabije toekomst kunnen zijn. Op deze foto’s is gewoon een moderne faciliteit voor de productie van biowapens te zien.” Bloedproeven bij naar het zuiden overgelopen Noord-Koreaanse soldaten bewezen in de jaren 80 en 90 al dat het regime eerder ook experimenteerde met cholera, pest en pokken.

“Als ze morgen zouden beginnen met massaproductie, zouden we het niet eens weten”

Bronnen bij de Amerikaanse inlichtingendiensten benadrukken wel dat er tot op heden nog geen bewijs is dat Kim al het bevel heeft gegeven voor de productie van meer dan monsters en prototypes. Wat leidt tot speculaties in inlichtingenkringen: “Dat de Noord-Koreanen biologische wapens hebben is bekend”, aldus een anonieme bron. “De vraag blijft: waarom hebben ze het materiaal aangekocht en de wetenschap ontwikkeld, maar zijn ze nog niet overgegaan tot de productie?”

Bovendien moet de bron toegeven dat inlichtingendiensten een dergelijke koerswijziging van de Noord-Koreanen waarschijnlijk zelfs niet zouden opmerken, aangezien de productiefaciliteiten zich in gewoon functionerende fabrieken voor landbouw- en farmaceutische producten bevinden. “Als ze er morgen mee zouden beginnen, zouden we het niet eens weten”, aldus de bron. “Tenzij we met veel geluk toevallig een informant op het juiste moment op de juiste plaats hebben.”

“Een écht inzetbare optie op het strijdveld”

Een mogelijke verklaring voor het feit dat Pyongyang nog niet begonnen is met de massaproductie van biologische wapens, zijn de beperkingen van dergelijke wapens: ze zijn moeilijk te beheersen, en het kan uren of dagen duren alvorens ze maximaal effect hebben. De consensus in inlichtingenkringen is dan ook dat Kim zijn biowapens als troefkaart achter de hand houdt. “De capaciteit - de wetenschap en de technologie - zijn er nu, en kunnen in weken of zelfs dagen ingezet worden. Kim heeft er weliswaar voor gekozen om er nog niet mee uit te pakken. Maar dat is finaal slechts een politieke beslissing”, aldus CIA-veteraan Joseph DeTrani.

Bovendien zou een publieke bevestiging door de Noord-Koreanen hun positie in internationale gesprekken verzwakken. “Nucleaire wapens zijn voor de Noord-Koreanen vooral belangrijk omwille van het afschrikkingseffect. Maar voor biologische wapens is het anders: dat is voor hen een écht inzetbare optie op het strijdveld. Maar ze willen tegelijk kunnen blijven ontkennen dat ze erover beschikken.”