Direct naar artikelinhoud
klopt dit wel?

De stelling ‘Mannen willen liever geen vrouw als baas’ is nogal dubieus

Berichten verspreiden zich razendsnel, of ze nu kloppen of niet. Wij proberen de zin van de onzin te scheiden. Vandaag: ‘Bijna driekwart van jonge mannen wil geen vrouw als baas.

Van wie komt de claim?

Het lijkt treurig gesteld met de emancipatie: de meeste Nederlandse werknemers zouden geen vrouwelijke baas willen. Dat zou blijken uit onderzoek in opdracht van HR-dienstverlener Pay for People. Resultaten laten zien dat bijna 73 procent van de mannen onder de dertig liever niet werkt voor een vrouw, terwijl dat geldt voor 60,5 procent van alle mannen. Ook 54,3 procent van de vrouwen heeft liever een baas van het andere geslacht. Onder meer Hart van Nederland en het AD namen het bericht over.

Klopt het?

Voor meer details over het onderzoek verwijst Pay for People door naar Mediatic. Dit pr-bureau heeft het onderzoek uitgezet bij het marktonderzoekbureau Kien Onderzoek. Mediatic geeft geen inzage in het onderzoeksrapport, maar stuurt wel een overzicht van de resultaten. Daaruit blijkt dat de respondenten, 1093 werkende Nederlanders, telkens moesten kiezen uit tegengestelde opties. Wilden ze liever werken voor een vrouw, of voor een man? De optie ‘geen voorkeur’ ontbrak.

Nergens staat dus dat de respondenten niet voor een vrouw wilden werken. De geforceerde keuze tussen twee uitersten maakt de vragenlijst bovendien ‘erg tendentieus’, zegt Janka Stoker, hoogleraar Leiderschap en Organisatieverandering van de Rijksuniversiteit Groningen. Zelf deed ze in 2005 ook een onderzoek naar voorkeuren voor mannen of vrouwen als leidinggevenden op de werkvloer. Hier hadden de deelnemers echter wel de mogelijkheid om ‘geen voorkeur’ in te vullen. Van 3.229 mensen had iets meer dan een kwart liever een man als baas en 7,3 procent verkoos een vrouwelijke chef. Ruim tweederde van de respondenten maakte het niets uit. Dat laatste gold voor zowel mannen als vrouwen. Stokers steekproef was echter beperkt tot hoogopgeleide werkenden, lezers van het medium Intermediair. De resultaten zijn daardoor minder representatief.

Het Amerikaanse onderzoeksbureau Gallup houdt sinds de jaren vijftig enquêtes over dit onderwerp. Terwijl meer dan de helft van de Amerikanen tot in de jaren zestig een mannelijke baas verkoos, is dat inmiddels nog maar 23 procent. 55 procent van de Amerikanen zegt de sekse van de chef anno 2017 onbelangrijk te vinden. Stoker vermoedt dat de trend in Nederland vergelijkbaar zal zijn.

Ook onderzoeker Claartje Vinkenburg van de Vrije Universiteit vindt de stelling ‘problematisch’. Wel spelen impliciete stereotypen over gender en leiderschap volgens haar een grote rol bij eventuele voorkeuren. Die stereotypen zijn in Nederland sterk, zegt Vinkenburg: ‘Een leider moet assertief en competitief zijn –dat is stereotiep mannelijk. Vrouwen passen minder goed in het plaatje: als ze competent zijn, vinden medewerkers haar niet aardig. Zijn ze aardig, dan veronderstellen we dat ze niet competent zijn.’

Landelijke cijfers over dit onderwerp ontbreken echter. Betrouwbaar landelijk onderzoek naar de voorkeur voor een vrouwelijke of mannelijke baas is er evenmin.

Na kritiek op het onderzoek door Nieuwscheckers.nl wijzigde het AD het bericht.

Eindoordeel

Het onderzoek geeft een sterk vertekend beeld, doordat de deelnemers niet konden kiezen voor de optie ‘de sekse van mijn baas maakt mij niet uit’.  In een ander onderzoek, van de Rijksuniversiteit Groningen, vulde de meerderheid die optie in.

Herna Verhagen, de hoogste baas van PostNL, tijdens een persconferentie.Beeld ANP