Bedrijven betalen amper voor milieuschade
Den Haag
Dat concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in een studie die vandaag verschijnt. Door belasting te heffen op milieuschade gaan bedrijven zuiniger om met grondstoffen en energie, en gaan zij op zoek naar duurzamere alternatieven. Onderzoeker Gerbert Romijn wijst erop dat bedrijven die veel energie verbruiken, weinig energiebelasting betalen. ‘Ook de uitstoot van fijnstof wordt in Nederland over het algemeen niet belast.’
Juist bij vervuilende bedrijven is volgens het CPB milieuwinst te halen. Ook een hogere prijs voor afval kan consumenten stimuleren minder afval te produceren of spullen te kopen die langer meegaan. Die belasting op afval moet niet te hoog worden, stelt Romijn, want dan gaan burgers afval dumpen. ‘Daarvoor kun je statiegeldachtige alternatieven bedenken.’
De huidige manier van produceren en consumeren is niet vol te houden, aldus het CPB. Grondstoffen raken te snel op, en bij de winning en verwerking daarvan wordt het milieu aangetast. Het CPB wijst onder meer op verontreiniging van bodem, water en lucht, en de klimaatverandering. Bedrijven en consumenten laten betalen voor deze vervuiling kan leiden tot een ‘circulaire economie’, waarbij burgers en bedrijven efficiënt met grondstoffen en afval omgaan. Romijn wijst op de lobby van grote bedrijven. ‘Zij zitten daar niet op te wachten. Maar dit beprijzen werkt goed om de circulaire economie een handje te helpen.’
Een prijs zetten op milieuvervuiling is volgens het CPB ‘geen banenmotor’. Want het zet vervuilende bedrijven onder druk. ‘Maar het vergroenen van belastingen heeft, als de opbrengsten weer worden teruggesluisd naar de burgers, op lange termijn geen effect op de werkgelegenheid.’
buitenland
Het gevaar dat Nederlandse bedrijven bij hogere milieubelastingen moeilijker kunnen concurreren, acht het CPB niet zo groot. ‘Sommige bedrijven zullen minder snel groeien of een deel van hun activiteiten naar het buitenland verplaatsen. Maar daar is weinig bewijs voor.’ Nog beter is het als zulke milieumaatregelen internationaal worden genomen, aldus Romijn. Ook kan de overheid innovatiesubsidies invoeren om schone productiemethoden te stimuleren.
Het CPB waarschuwt de belasting op milieuvervuilend gedrag niet te ver door te voeren. ‘Als je wilt dat we nul grondstoffen gebruiken en nul afval produceren, schieten we door’, aldus Romijn. ‘Het doel moet niet zijn alle milieuschade te voorkomen, maar die terug te brengen naar een maatschappelijk acceptabel niveau.’ <
