Reliekenverering: een geschiedenis van uitwassen, wildgroei en pogingen de zaak in de hand te houden

Analyse

Een maand lang toerde een botje van de heilige Bernadette door Nederland. De verering van relieken is bijna net zo oud als het christendom zelf. Waar komt deze praktijk van ’volksdevotie’ vandaan en hoe worden katholieke gelovigen erdoor geïnspireerd?

Hendro Munsterman

vrijdag 26 april 2024 om 02:00

De glazen kist met glimmende reliekenhouder bevat een stukje van het lichaam van de heilige Bernadette en werd onder meer door de straten van Maastricht gedragen. beeld anp / Roger Dohmen

‘Ik ga voor de dertiende keer naar Lourdes. Het is maar goed dat ik niet bijgelovig ben’, grapte de katholieke cabaretier Fons Jansen ooit.

Een bot van Bernadette Soubirous, die in 1858 als 14-jarige in Lourdes achttien Mariaverschijningen zou hebben ontvangen, heeft de afgelopen maand door Nederland gereisd. In alle zeven rooms-katholieke bisdommen trok het vele gelovigen.

Geen enkele katholiek is verplicht in Mariaverschijningen te geloven. Deze zijn ‘optioneel’, net zoals de verering van relieken - botten van overleden heiligen of objecten die met Christus of heiligen in contact zijn geweest. Sterker nog: de Catechismus van de Katholieke Kerk noemt de rel..

Meest gelezen

De Hersteld Hervormde Kerk verwelkomde een grote groep nieuwkomers. Wat deed dat met het kerkverband?

De scripts van De Joodse Raad durfde Rob Oudkerk niet te lezen. ‘Zou ik zo dapper zijn als mijn moeder?’

Paus roept op tot vernieuwing van het pastoorsambt. ‘Nog verborgen schatten aan het licht laten komen’

Homoseksualiteit afkeuren? Dat moet publiekelijk mogen, vindt deze christelijke Finse politica

Parkinson als gevolg van landbouwgif op lelies? De hoogste rechter steekt er een stokje voor

Is de ChristenUnie te eenzijdig over Israël en de Palestijnen? ‘Het onderwerp raakt ons zó diep’

Het Nederlandse koningshuis en de Joden, dat is altijd wat ingewikkeld geweest

Hoe is het om te sterven in het hospice? ‘Soms is er strijd tot het laatste moment’

Zo proberen Amsterdammers met tulpen de paus te lokken. 'Wel naar Amsterdam, niet naar Nederland'

Een Amsterdamse delegatie bood zaterdag een bijzondere tulp aan paus Franciscus aan. Officieel ter gelegenheid van de 750e verjaardag van de stad Amsterdam, maar eigenlijk wordt geprobeerd een pausbezoek te regelen.

Michael Max: 'Met de mensen van het Holocaust Memorial Museum in Washington is een heel bijzondere persoonlijke vriendschap ontstaan.'

Achtergrond

Zijn voorganger hielp nazi's ontsnappen. Met het Holocaust Memorial maakt deze priester een nieuw begin

Via de ‘rattenlijn’ konden na de Tweede Wereldoorlog hoge nazi’s naar Argentinië ontsnappen. De rector van een ooit door Nederlanders gestichte kerk in Rome speelde daarbij een sleutelrol.

In de Vaticaanse perszaal vertelde de Limburgse priester Harry Quaedvlieg over zijn ervaringen tijdens de Internationale Ontmoeting van Pastoors die het Vaticaan drie dagen lang organiseerde in het kader van de lopende kerkvernieuwingssynode.

Achtergrond

Paus roept op tot vernieuwing van het pastoorsambt. 'Nog verborgen schatten aan het licht laten komen'

Op uitnodiging van het Vaticaan spraken 250 pastoors uit 99 landen over hun ervaringen en uitdagingen. Namens Nederland nam de Limburgse priester Harry Quaedvlieg deel. ‘De paus heeft de wijsheid van een pastoor.’

Koning Willem-Alexander en koningin Maxima tijdens een bezoek aan de Friezenkerk in Rome.

Achtergrond

'Mijn schild ende betrouwen' zingt de Nederlandse kerk in Rome elke zondag. 'Een gebed past in de kerk'

In veel Nederlandse kerken wordt rond Koningsdag en Bevrijdingsdag het Wilhelmus gezongen. De Friezenkerk in Rome gaat nog een stapje verder. Wekelijks zingen de bezoekers het zesde couplet.

Paus Franciscus groet vrouwelijke gedetineerden in Venetië die meewerken aan de door het Vaticaan geïnitieerde kunstexpositie 'With My Eyes' in hun vrouwengevangenis in het kader van de Biennale.

Achtergrond

Rooms-Katholieke Kerk wil nieuw tijdperk in relatie met kunstenaars. 'De wereld heeft kunstenaars nodig'

In de relatie tussen kerk en kunst moeten nieuwe stappen gezet worden, daarvan getuigde paus Franciscus tijdens de Biënnale van Venetië. 'Kunstenaars bevinden zich in de wereld, maar zijn opgeroepen om er bovenuit te stijgen.'

Carlien Geelkerken: 'Bij gewijde ambtsdragers ging het qua inhoud vaak een spade dieper. Bij hen was het ook emotioneler. Het is hun werk, hun leven, hun levenskeuze.'

Interview

Van kerkpijn en angst naar nieuwe hoop. Dit deden de synodegesprekken met katholieke priesters en leken

Wat hebben de synodegesprekken in katholiek Nederland opgeleverd? Carlien Geelkerken was 25 keer gespreksleider. Ze hoorde veel ‘kerkpijn’ maar zag ook nieuwe hoop. ‘Wat begon als oud zeer, werd een vurig pleidooi.’

Meest gelezen

Deze dominee vluchtte met zijn gezin weg uit Israël en stelt zich nu weer beroepbaar in Nederland

De Hersteld Hervormde Kerk verwelkomde een grote groep nieuwkomers. Wat deed dat met het kerkverband?

De hersteld-hervormden bouwden in twintig jaar tientallen kerken. Waarom lijken die zo vaak op elkaar?

Jan Hendrik en Manon reizen met hun kinderen de wereld rond. Hoe doen ze dat? ‘Elke zondag eten we taart’

De scripts van De Joodse Raad durfde Rob Oudkerk niet te lezen. ‘Zou ik zo dapper zijn als mijn moeder?’

Conny bezoekt genezingsdiensten met haar zieke dochter: ‘Ze gelooft nog steeds in een wonder’

Paus roept op tot vernieuwing van het pastoorsambt. ‘Nog verborgen schatten aan het licht laten komen’

Diplomaten: Turkije steunt Mark Rutte als NAVO-chef