Direct naar artikelinhoud
Achtergrond

Amerikaanse wapenhulp aan Oekraïne is met spoed onderweg: eerste granaten binnen week aan het front

De opluchting is groot in Oekraïne nu de VS eindelijk weer wapens gaat sturen. En snel ook; de eerste leveringen zouden al deze week kunnen plaatsvinden. Intussen lijkt Rusland zich op voor een aanval op Charkiv, om maximaal te profiteren van het huidige voordeel in munitie.

Een Oekraïense militair meteen artilleriegranaat aan het front.Beeld REUTERS

President Biden ondertekent mogelijk dinsdag al de benodigde stukken om Oekraïne voor een bedrag van ongeveer 7,5 miljard euro aan raketten en munitie te voorzien. Dit is het meest urgente deel van het totale steunpakket ter waarde van ruim 56 miljard euro dat de Verenigde Staten vrijmaken.

In Oekraïne is met smart op die steun gewacht – de vertraging had alles te maken met geruzie tussen Democraten en Republikeinen over de noodzaak van militaire hulp aan het buitenland. Maar de kogel ging dit weekeinde door de kerk en dat zal snel gevolgen hebben aan het front, voorziet oud-commodore Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies.

“Voor de Oekraïners is dit meer dan een grote opluchting, want zij waren al maanden bezig met het rantsoeneren van hun munitie. Dus het onmiddellijke effect zal waarschijnlijk zijn dat ze weer iets meer gaan terugschieten.”

Volgens het Britse onderzoeksinstituut het Royal United Services Institute (Rusi) zijn de strijdkrachten van Oekraïne momenteel nog beperkt tot het afvuren van zo'n tweeduizend granaten per dag. Daarentegen vuurden Russische troepen de laatste weken volgens Rusi naar verluidt tot tienduizend granaten per dag af en krijgt Rusland bijna drie miljoen granaten per jaar van zijn eigen fabrieken en van Noord-Korea. “Het is geruststellend voor de frontsoldaten dat rantsoenering niet meer zo essentieel is; nieuwe munitie is onderweg,” meent Osinga.

Delen van het Amerikaanse militaire hulppakket aan Oekraïne kunnen al binnen een week aan het front arriveren. De eerste 155-millimetergranaten voor Navo-houwitsers en munitie voor middellangeafstandsraketartillerie worden met spoed afgeleverd.

Snelle levering

Volgens Amerikaanse media kan de levering zo snel gebeuren omdat een deel van het benodigde arsenaal al in Europa ligt, opgeslagen als strategische munitie op verschillende Amerikaanse bases in West- en Oost-Europa. Deze raketten en granaten zullen nu met spoed naar Oekraïne worden overgebracht, waarna de Amerikaanse voorraden later worden aangevuld met wat momenteel in fabrieken in het hele land wordt geproduceerd.

Het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, meldde al eerder dat een enorme voorraad militaire hulp voor Oekraïne ‘klaarligt om te vertrekken’. Volgens niet-bevestigde berichten is het waarschijnlijk dat het Pentagon Oekraïne dit keer ook zal voorzien van geavanceerdere Patriotsystemen (voor het onderscheppen van de Russische zweefbommen die nu zoveel schade aanrichten) en langeafstandsraketten, de befaamde Atacms, waar de Oekraïense president Zelensky eerder om smeekte.

Artilleriegranaten

Mick Ryan, een gepensioneerde generaal-majoor van het Australische leger die verbonden is aan het Lowy Institute in Sydney, een strategische denktank, noemt het aanvullen van luchtverdedigingssystemen en de artilleriegranaten de topprioriteiten voor Oekraïne om de Russische opmars van de laatste weken te remmen.

Maar er is meer nodig. Ryan noemt reserveonderdelen voor Amerikaanse tanks en gepantserde voertuigen, drones, mortieren, radio’s, informatie- en communicatietechnologie en ‘alles wat nodig is op het moderne slagveld’.

Osinga: “Als ik de Amerikaanse media mag geloven, overweegt het Pentagon ook om zestig extra adviseurs naar Kyiv te sturen. Die zijn nodig voor de logistieke organisatie van dit alles, maar ik vermoed dat ze ook gaan helpen bij het inzetten van Atacms (het zogeheten Army Tactical Missile System dat tactische ballistische raketten kan afschieten over afstanden tot 300 kilometer, red.).” Het meeste materiaal zal de komende weken per trein in Oekraïne worden afgeleverd.

Tandje bijzetten

Osinga en andere specialisten voorzien dat het Russische leger de komende dagen nog een tandje zal bijzetten om maximaal te profiteren van het huidige voordeel in munitie. Rusland heeft van de zwakte van Oekraïne gebruikgemaakt, eerst in Avdiivka en recentelijk door op te rukken naar Chasiv Yar, net buiten Bachmoet. Nu zou ook een aanval op Charkiv worden overwogen.

Op de berichtensite Telegram is sprake van een Russische troepenopbouw net over de grens, op Russisch grondgebied, maar vlakbij Charkiv, de tweede stad van Oekraïne. ‘De situatie aan het front zal daarom waarschijnlijk blijven verslechteren in die tijd, vooral als Russische troepen hun aanvallen intensiveren om te profiteren van de beperkte tijd voor de komst van nieuwe Amerikaanse hulp', schrijven analisten van het Institute for the Study of War, een in Washington gevestigde denktank.

De Amerikaanse miljardensteun viel slecht in Rusland. ‘Dit zal het lot van Kiyv niet veranderen’, kopte de Russische nieuwssite Gazeta.ru. Het feit dat het Amerikaanse Congres naast de betaling van de militaire hulp ook instemde met de inbeslagname van bevroren Russische activa, leidde tot nog meer woede in de Russische pers.

‘Het Amerikaanse Congres heeft de diefstal van Russische activa gelegaliseerd’, klaagde de populaire krant Komsomolskaïa Pravda. De staatskrant Rossiiskaïa Gazeta legde uit dat van de 300 miljard dollar aan wereldwijd bevroren Russische activa er nog zo’n 6 miljard in Amerikaanse banken bevindt. Op sociale media in Oekraïne klinken nu vooral blijdschap en dank.

Kyiv waarschuwt dienstplichtigen in buitenland

Oekraïense mannen die naar het buitenland zijn vertrokken in plaats van mee te helpen in de strijd tegen Rusland, hoeven daar niet te rekenen op hulp van de Oekraïense staat. Deze groep krijgt geen consulaire bijstand meer, meldt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba op X. Hij lijkt daarmee ook te doelen op een groep van duizenden Oekraïners in Nederland.

De regering treft maatregelen om ervoor te zorgen dat alle dienstplichtigen, of ze nu in of buiten Oekraïne zijn, ‘eerlijk worden behandeld’. Toch zullen Oekraïense diplomaten de mannen alleen nog helpen bij een terugkeer naar Oekraïne. Koeleba zei dat er binnenkort meer informatie over de maatregelen komt. De Oekraïense ambassade in Den Haag verwijst naar die verklaring en zegt verder geen nadere uitspraken te doen.

Volgens het Oekraïense oorlogsrecht mogen mannen van 18 tot 60 jaar het land niet verlaten. Toch zijn zij niet allemaal dienstplichtig. Begin deze maand kondigde president Volodymyr Zelensky aan dat de leeftijd waarop mannen gemobiliseerd kunnen worden, verlaagd zou worden van 27 naar 25 jaar. Op welke groep Koeleba doelt, is nog onduidelijk.

Uit de meest recente cijfers van het CBS blijkt dat er ruim 24.000 Oekraïense mannen van 18 tot 60 jaar in Nederland geregistreerd staan. Van hen zijn er bijna 6600 jonger dan 27 en ruim 5200 jonger dan 25 jaar. (ANP)