RIVM adviseert saaie e-sigaretten: jongeren zien vapes nu als mode-item

De elektrische sigaret was ooit bedacht als minder schadelijke variant voor rokers. Inmiddels zijn de vapes in alle soorten en maten te krijgen, met regenboogkleuren en verlichting.

Voor jongeren is de vape steeds meer een accessoire. En dat is terug te zien in de cijfers. Uit recent onderzoek blijkt dat ruim 21 procent van de 12- tot 25-jarigen het afgelopen jaar een e-sigaret heeft gebruikt. 1 op de 10 deed dat maandelijks. Zelfs 1 op de 10 12- tot 14-jarigen nam vorig jaar weleens een hijsje van een e-sigaret.

De opmars van de vape baart het RIVM zorgen. Het ontdekte dat jongeren vooral beginnen omdat ze de e-sigaretten ‘er mooi uit vinden zien’, ze hip zijn en ze de kleine rookapparaten makkelijk in hun zak kunnen verstoppen, bijvoorbeeld op school. “Al die kleuren en extraatjes die vapes bieden maken het extra aanlokkelijk voor jongeren om er een te kopen,” constateert onderzoeker Anne Havermans.

Rookvrije generatie

Het kabinet werkt juist aan een rookvrije generatie. Het wil dat kinderen die in of na 2017 zijn geboren niet meer gaan roken. Om dat voor elkaar te krijgen, moet de vape veel onaantrekkelijker worden, stelt het RIVM. De smaakjes zijn al verboden, nu het design nog. Dus: sta alleen een standaardontwerp toe.

Hoe dat eruit moet zien? Daarvoor is meer onderzoek nodig. Want wat vinden jongeren echt niet aantrekkelijk? Havermans: “Zo’n neutraal ontwerp moet bovendien niet ineens goedkoop worden. We zien dat kosten een rol spelen bij de keuze voor een vape. Jongeren zien hoge kosten als nadeel van sommige types.”

De verkoop van elektrische sigaretten met smaakjes is sinds 1 april al verboden, om zo het vapen minder aantrekkelijk te maken voor de jeugd.

Ook andere landen binden de strijd aan met de oprukkende vape. In België komt vanaf januari 2025 een verbod op wegwerp-e-sigaretten. Zo’n verbod geldt al in Australië.