Luister naar

Toetsingscommissie: 'Arts die euthanasie toepaste op wilsonbekwame vrouw handelde zorgvuldig'

Nieuws
Mits de arts zorgvuldig handelt, mag er euthanasie worden toegepast op patiënten die wilsonbekwaam zijn. Dat blijkt uit een nieuw oordeel van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie, over de situatie van een alzheimerpatiënte.
Eymeke Verhoeven Eymeke Verhoeven
zaterdag 20 oktober 2018 om 21:10

Den Haag

De arts die euthanasie verleende aan deze dementerende vrouw van in de zestig, deed dat – ondanks haar onvermogen aan te geven of zij dat wilde – zorgvuldig. Dat is het oordeel van de toetsingscommissies. Voorafgaand aan de levensbeëindiging diende de arts een slaapmiddel in tabletvorm toe om haar rustig te houden.

Vorig jaar nog oordeelde de commissie in een soortgelijke situatie juist dat de dienstdoende arts onzorgvuldig handelde. Die casus werd bekend als de ‘koffie-euthanasie’, omdat de patiënte haar slaapmiddel in een kopje koffie kreeg. Ondanks de sedatie maakte de dementerende vrouw tijdens het inbrengen van het infuus bewegingen om overeind te komen. Volgens de oordelende commissie had de arts de euthanasie moeten stoppen. De tuchtrechter zei er afgelopen zomer over: ‘Ook demente patiënten houden het recht om alsnog euthanasie te weigeren.’

tegenstribbelen

Hoewel het volgens de Euthanasiewet is toegestaan euthanasie uit te voeren bij gevorderde dementie, gebeurt dat zelden. Een van de zorgvuldigheidseisen in die wet schrijft voor dat de arts ervan overtuigd moet zijn dat het euthanasieverzoek ‘vrijwillig en weloverwogen’ is. Demente patiënten die eerder een wilsverklaring hebben opgesteld, herinneren zich de strekking daarvan vaak niet meer of verzetten zich.

Ethicus Theo Boer, die zelf enkele jaren lid was van een Regionale Toetsingscommissie Euthanasie, noemt het opmerkelijk dat de nieuwe casus het oordeel ‘zorgvuldig’ krijgt, terwijl het Openbaar Ministerie nog bezig is met het strafrechtelijk onderzoek naar de ‘koffie-euthanasie’. ‘Ik had verwacht dat ze in afwachting daarvan even pas op de plaats zouden maken. Het OM kan zich nu niet meer buigen over deze nieuwe casus, omdat het dossier na het oordeel ‘zorgvuldig’ dichtgaat.’ Boer ziet wel verschillen tussen de twee situaties. ‘In tegenstelling tot de casus met het kopje koffie was hierbij sprake van een heel duidelijke wilsverklaring.’ De tweede afwijking is de dosering van het slaapmiddel. ‘Die was in dit nieuwe geval sterk verhoogd, waardoor de patiënte op het moment van levensbeëindiging helemaal niet meer aanspreekbaar was.’ De motivatie daarvoor vindt Boer merkwaardig: om te voorkomen dat de vrouw zichzelf zou verwonden bij het inbrengen van de infuusnaald. ‘Het tegenstribbelen bij het kopje koffie wordt niet meer genoemd; de vrouw in de nieuwe casus kreeg geen gelegenheid zich te verzetten.’

groot probleem

Volgens het commissieverslag stelde de patiënte ongeveer vijf jaar voor het overlijden een schriftelijke wilsverklaring op, die zij door de jaren heen steeds uitvoerig met haar arts besprak en actualiseerde. Uiteindelijk herkende de vrouw niemand meer en werd ze volledig afhankelijk van hulp. Haar toestand wordt in het rapport omschreven als paniekerig. De arts concludeerde dat het lijden voor de patiënte ‘ondraaglijk en naar heersend medisch inzicht uitzichtloos was’.

‘Het grote probleem van euthanasie bij dementie’, zegt Boer, ‘is dat het heel moeilijk te bepalen is wanneer iemand ondraaglijk lijdt. Soms kent iemand opeens weer gelukkiger momenten.’ Boer denkt dat de casus nieuwe discussies zal oproepen. ‘Het lijkt er nu op dat als je een ernstig lijdende patiënt met een wilsverklaring maar genoeg slaapmiddel geeft, euthanasie geen probleem is. Terwijl volgens mij de meerderheid van de Nederlandse artsen van mening is dat je euthanasie gewoon niet moet toepassen op patiënten die niet meer weten wat er gaande is.’ <

Mail de redactie
Mail de redactie
Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt.
Lisa Westerveld (GL-PvdA, links) roept samen met Faith Bruyning (NSC, rechts) op om een zogenoemde beknopte parlementaire enquête uit te laten voeren naar de gesloten jeugdzorg van 2008 tot nu.

De Kamer is diep bezorgd over de gesloten jeugdzorg, maar ziet weinig in weer een enquête

GroenLinks-PvdA en NSC willen met een ‘beknopte parlementaire enquête’ uitzoeken hoe de misstanden in de gesloten jeugdzorg zo lang konden doorgaan. Maar een meerderheid van de Kamer twijfelt of ‘nog een rapport’ wel de oplossing biedt.

Agenten met machinegeweren bewaken de Dom in Keulen rond Kerst en Nieuwjaar na de ontdekking van aanslagplannen van ISIS-Khorasan.

ISIS heeft Europa nog steeds in het vizier voor aanslagen als die in Rusland

In heel Europa zijn veiligheidsdiensten in staat van paraatheid. Want de aanslag in Moskou was niet het enige plan van ISIS. Het heeft Europa weer stevig in het vizier, te beginnen met kerken.

‘Je kunt aan je vlucht een CO2-uitstootcijfer hangen, maar wat zijn de precieze gevolgen dan?'

Waarom we toch blijven vliegen ondanks schaamte. 'Zet op een rij wat je belangrijkste waarden zijn'

Vliegschaamte blijft een dingetje, van de 18 tot 65-jarigen heeft 1 op de 5 er last van. Waarom blijven we vliegen, terwijl we weten dat het het klimaat fors schaadt?

De brug over het Noordhollandsch Kanaal bij Purmerend ligt midden in de A7, en is verreweg de belangrijkste verkeersader in het gebied.

Motorambulances en speedpedelecs om de file te omzeilen: de brug over de A7 wordt verbouwd

De verkeersoverlast in Noord-Holland zal gigantisch zijn zodra Rijkswaterstaat begint met de versteviging van een brug, midden in de A7. Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over de gevolgen voor de spoedzorg.

Boerenprotest dinsdagmorgen in Brussel.

EU-landen komen boeren ongekend snel tegemoet, GroenLinks spreekt van 'symboolpolitiek'

De EU-landen zijn akkoord met een serie maatregelen die tegemoetkomen aan de protesten van boeren. De milieueisen om EU-landbouwsubsidies te krijgen worden versoepeld, kleinere landbouwbedrijven worden helemaal niet meer gecontroleerd.

Het gezin Laan, met rechtsboven Henk-Willem en daaronder zijn gehandicapte zoon Joas pleit voor betere toiletvoorzieningen voor mensen als Joas. ‘We hopen dat het balletje nu snel verder gaat rollen.’

Waar verschoon je onderweg een ernstig gehandicapt kind? 'Soms moet het in de bosjes'

Naar de wc gaan tijdens een dagje uit levert kinderen en volwassenen met een ernstige beperking veel gedoe op. Ze hebben vaak een ruimte nodig waarin ze liggend verschoond kunnen worden. Maar die zijn er nauwelijks.