Zes apensoorten in Afrika nieuw op bijgewerkte lijst van bedreigde diersoorten

Amsterdam

Jacht en verlies van leefgebied vormen een toenemende bedreiging voor apen in West-Afrika. Voor zes apensoorten is daar het gevaar voor uitsterven de afgelopen tijd groter geworden, meldde de internationale natuurorganisatie IUCN donderdag in een bijgewerkte versie van de zogenoemde ‘Rode Lijst’ voor bedreigde dieren. Volgens de IUCN wordt inmiddels 40 procent van alle soorten primaten in West- en Midden-Afrika met uitsterven bedreigd.

Op de dieren wordt gejaagd om hun vlees. De aanleg van wegen maakt bossen toegankelijker voor jagers en vergemakkelijkt het transport van vlees naar lokale markten. De apen verliezen ook steeds meer van hun leefgebied, door boskap om plaats te maken voor landbouw en voor de productie van houtskool. ‘De combinatie van vernietiging van bos en de intensieve jacht vanwege bushmeat heeft een aantal ­primatensoorten tot aan de rand van uitsterven gebracht’, aldus Russ ­­Mittermeier van de IUCN in een verklaring.

Zes Afrikaanse apensoorten kregen een hogere status (meer bedreigd) op de Rode Lijst. Een van de soorten in de gevarenzone is de roloway-aap, die voorkomt in Ghana en Ivoorkust. Volgens de IUCN, die het dier indeelde in de categorie ‘ernstig bedreigd’, zijn er minder dan 2000 exemplaren van deze soort in leven. Het dier is een gewilde prooi van jagers vanwege zijn vlees en zijn huid. Dat geldt ook voor de roodkopmangabey, die ooit volop voorkwam van Nigeria tot Gabon. Het leefgebied van deze aap, de bossen langs de westkust, heeft plaatsgemaakt voor grootschalige ­bananen- en oliepalmplantages.

ecotoerisme

Om de verscheidenheid aan primaten in West- en Centraal-Afrika te behouden, moeten volgens Mittermeier nieuwe beschermde gebieden worden aangewezen, dienen bestaande natuurgebieden beter te worden beheerd en moet naleving van wetten voor natuurbehoud beter worden afgedwongen. Ecotoerisme ziet hij als een effectief alternatief voor de jacht.

De IUCN heeft voor de Rode Lijst de status van meer dan 105.000 dieren- en plantensoorten vastgesteld. De categorieën lopen uiteen van ‘niet bedreigd’ tot ‘uitgestorven’. Het aantal soorten dat door de IUCN in de gaten wordt gehouden, is de afgelopen jaren fors gestegen, en daarmee ook het aantal soorten dat met uitsterven wordt bedreigd. Op dit moment zijn dat er wereldwijd meer dan 28.000.

In de bijgewerkte lijst zijn nu zo’n vijfhonderd vissoorten opgenomen die leven in de diepzee. Het zijn soorten die op een diepte van duizend meter of dieper leven en worden bedreigd door diepzeevisserij en door activiteiten van olie- en gasindustrie. Veel soorten leven in delen van de zee die buiten nationale jurisdictie vallen en waarvan het onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor de bescherming, aldus de IUCN.

De organisatie wijst met de nieuwe lijst nadrukkelijk ook op het lot van diverse soorten roggen. Vrijwel alle onderzochte roggen die behoren tot de groep van Rhino Rays, vallen in de categorie ‘ernstig bedreigd’. Deze roggen zijn verwant aan haaien en leven in de ondiepe wateren van de Indische, Grote en Atlantische Oceaan. Ze zijn vaak bijvangst van ongereguleerde visserij of ze worden gevangen om hun vlees en vinnen, die verdwijnen in de haaienvinnensoep. <