Direct naar artikelinhoud
Nieuws

PVV’er toont flarden van formatiedocument met algemene teksten over asiel en lastenverlichting

De week van de waarheid in de formatie kent een opvallende start. PVV-secondant Gidi Markuszower toonde maandag – naar eigen zeggen per ongeluk – gedeeltes van een concept-formatiedocument aan de media. Op het stuk papier staan algemene kreten als ‘strengste asieleisen ooit’ en er wordt gerept over miljarden aan lastenverlichtingen.

en
Volgens dit document werken partijen onder meer aan ‘het strengste toelatingsregime voor asiel ooit'Beeld ANP

Wat de status van dit PVV-document is, is onduidelijk. Een fotograaf van het ANP maakte beelden van het formatiedocument.

Volgens het PVV-Kamerlid toonde hij het niet bewust aan de media, zo meldt hij in antwoord op vragen van deze nieuwssite. Het document heet ‘bouwstenen voor doorbraken’ en bevat vrij algemene teksten. Zo werken de partijen volgens dit document aan ‘het strengste toelatingsregime voor asiel en het omvangrijkste pakket voor grip op migratie ooit’ en broeden ze op een lastenverlichting van miljarden euro's volgend jaar, al is het precieze bedrag niet ingevuld.

Verder staat er: ‘PVV, VVD, NSC en BBB willen een kabinet steunen dat alle mensen in Nederland houvast en hoop geeft. Niet alles is in één keer op te lossen, maar Nederland wacht op doorbraken.’ En de partijen willen vooral lastenverlichting voor ‘middeninkomens en mensen in de knel’.

Markuszower meldde zich anderhalf uur na de start van de besprekingen bij het formatiegebied met het document onder de arm. Toen de PVV’er door de beveiliging niet meteen werd binnengelaten, zette het ANP hem op de foto met de papieren duidelijk leesbaar naar het publiek gericht. Toen Markuszower dat doorhad, draaide hij het document om.

Documenten

Vaker werd de formatie opgeschud door gelekte documenten. Het beruchtste voorbeeld was de kreet ‘Omtzigt functie elders’ op de papieren van toenmalig verkenner Kajsa Ollongren in 2021, een CU-onderhandelaar liet ooit een concepttekst slingeren in de trein, en Omtzigt zelf toonde – naar eigen zeggen ook per ongeluk – vorig jaar een tekst waaruit bleek dat hij niet met de PVV in een meerderheidskabinet wil stappen.

Gidi Markuszower (PVV) komt aan bij de formatiegesprekken met het document.Beeld ANP

De partijleiders van PVV, VVD, NSC en BBB beginnen maandag aan de week van de waarheid van deze formatieronde. Met de financiële toets van het CPB op tafel moeten er beslissingen genomen worden voor het hoofdlijnenakkoord. Of het lukt, durven de partijleiders niet te zeggen.

PVV-leider Geert Wilders ‘hoopt’ dat de partijen er samen uitkomen. “Het wordt een heel spannende en belangrijke week. Ik zou jokken als ik zeg dat het makkelijk gaat. Maar onder tijdsdruk lukken dingen misschien nog. Ik hoop en denk dat we van goede wil zijn om eruit te komen.”

Wie namens de PVV de beoogd premier is voor de nieuwe coalitie wil Wilders niet zeggen. Op woensdag 15 mei verstrijkt de deadline van deze formatieronde. Dan moet uiterlijk duidelijk zijn of ze eruit komen, maar de informateurs willen liefst voor Hemelvaartsdag daarover duidelijkheid. NSC-leider Pieter Omtzigt zegt dat hij z’n uiterste best doet om eruit te komen: “Het is een heel belangrijke week, voor ons zijn bestaanszekerheid en goed bestuur belangrijk.”

Tempo

De rekenmeesters van het Centraal Planbureau (CPB) hebben vorige week versies van formatieplannen financieel doorgelicht. Dat rapport moet de partijen nu verder helpen bij het smeden van compromissen. Inhoudelijk geven de onderhandelaars geen commentaar op de doorrekening, maar volgens NSC-leider Omtzigt zitten er ‘altijd dingen in de doorrekening die niet kunnen waarvan je had gehoopt dat ze wel kunnen’.

De informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf namen maandag plaats aan een zijtafel op enige afstand van de hoofdtafel met de partijleiders. Het beeld spreekt boekdelen: de politici moeten elkaar nu gaan vinden, de informateurs begeleiden slechts het onderhandelingsproces.

VVD-leider Dilan Yesilgöz herhaalde dat ze nu tempo verwacht, bijna een half jaar na de verkiezingen: ‘Wat de VVD betreft, ronden we de boel nu af en komt er zo snel mogelijk een kabinet,’ meldde Yesilgöz op berichtendienst X.

Breekbaar vertrouwen

BBB-leider Caroline van der Plas gelooft dat de vier partijen samen tot een akkoord kunnen komen. “We zitten hier met z’n vieren, ik ga er wel vanuit dat we tot een akkoord komen.” Van der Plas benadrukte dat ze vorige week hard heeft doorgewerkt, ondanks het ontbreken van formele plenaire formatiegesprekken: “We hebben veel gebeld, veel gemaild, elkaar veel gesproken. We hebben heel veel moeten lezen, veel moeten voorbereiden.”

Al snel na de verkiezingen leken deze vier tot elkaar veroordeeld, maar het onderlinge vertrouwen is breekbaar. De verschillen tussen partijen zijn groot. PVV, VVD, NSC en BBB broeden op een akkoord op hoofdlijnen waarin de richting bij grote thema’s als migratie, woningbouw, financiën en natuur/landbouw wordt bepaald. Dat akkoord moet dan later tot in detail uitgewerkt worden in een regeerprogramma.

Geert Wilders (PVV) tijdens een van de eerdere onderhandelingen.Beeld ANP