Direct naar artikelinhoud
Han Lips kijkt tv

Naz Kawan zat in de auto bij haar vader toen er een aanslag op hem werd gepleegd, maar wil niet zwelgen in slachtofferschap

In de rubriek Han Lips kijkt tv schrijven verschillende redacteuren van Het Parool elke dag over wat hun opvalt op tv. Vandaag: Oorlog is erfelijk.

Vluchteling ben je maar even, stelde mode-ondernemer Naz Kawan in het programma ‘Oorlog is erfelijk’.Beeld Deborah van Dam

Over Israël wordt weleens gezegd dat het geen land is, maar een trauma. Een sociaal experiment van intergenerationeel leed, waarbij het maar niet lukt de wonden te helen door de tijd, maar waar het trauma juist springlevend blijft in die begrensde, bij elkaar gebrachte toestand. Ach, het is maar een theorie, de werkelijkheid heeft de neiging ingewikkelder te zijn dan elke poging om hem te begrijpen. Wat wel onomstotelijk vaststaat: oorlog is niet voorbij als de oorlog voorbij is.

Het is het thema van de gesprekken in de serie Oorlog is erfelijk waarin Natascha van Weezel – tevens Paroolcolumnist – bekende Nederlanders vraagt naar de impact van oorlog op hun leven. In de slotaflevering van het tweede seizoen zijn dat programmamaker Hans Goedkoop en Naz Kawan, die het Irak van Saddam Hoessein ontvluchtte. Tegenwoordig is ze succesvol als mode-ondernemer, bij haar atelier en kledingmerk 2050 werken mensen met een achtergrond als vluchteling.

Maar eigenlijk heeft ze een hekel aan dat woord. Vluchteling, dat ben je maar even, moet dat dan je identiteit worden? Zelf was ze drie toen ze in Nederland kwam, nadat ze in de auto had gezeten bij haar vader, op wie in Irak een aanslag werd gepleegd. Hij overleefde het niet, Kawan hield er een trauma aan over. Nachtmerries, en nadat ze er eerst jarenlang niet over had gepraat dan toch therapie en al die gevoelens als woede, verdriet en schuld.

Voor Goedkoop was oorlog verder weg maar wel aanwezig, in de vorm van zijn opa: generaal-majoor Rein van Langen, een prominent figuur in de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog. Goedkoop schrok van diens rol in die oorlog, fraai was het allemaal niet, maar het deed niets af aan zijn liefde voor zijn opa. En vroeger ging het er nu eenmaal nooit over, opa zweeg. Dat Indisch zwijgen, noemt Goedkoop het, dan blijf het stil totdat de derde of vierde generatie eindelijk zegt: kom, vertel nu eens.

Voor Kawan was dat vertellen en voelen nodig om zich geen slachtoffer voelen. Ze zegt: “Slachtofferschap, daar zie ik het nut niet van in. En ik geloof niet dat tijd alles heelt, ik geloof dat wat je doet met die tijd helend is.”

Meer tv-recensies? Lees alle afleveringen van Han Lips in ons archief. Lees ook de wekelijkse rubriek Sterrenstof, waarin we de mediaweek doornemen. Reageren? hanlips@parool.nl.

Han Lips?

Het Parool ondertekent de tv-recensies in de rubriek Han Lips kijkt tv voortaan met de naam van de auteur. De rubriek blijft uiteraard bestaan, maar het fictieve personage Han Lips is met pensioen.