Burgemeesters in open brief: ‘Wij accepteren geen antisemitisme’

De brief is geschreven op initiatief van de Amsterdamse burgemeester Halsema, zo bevestigt haar woordvoerder, en daarna rondgestuurd onder alle gemeenten. ‘Wij spreken ons uit als we zien of horen dat onze Joodse medeburgers geïntimideerd worden of als er anderszins morele grenzen worden overschreden, ook als die niet strafbaar zijn,’ schrijven de burgemeesters.

Aanleiding is het oplaaiende antisemitisme na de terreuraanslag van Hamas op 7 oktober en de aanvallen daarna van Israël op Gaza. De burgemeesters zeggen het niet alleen terug te zien in de statistieken, maar ook te horen in de contacten met Joodse inwoners. Vrijwel alle burgemeesters ondertekenden de brief, onder wie Ahmed Aboutaleb (Rotterdam) en Sharon Dijksma (Utrecht).

‘Wij hebben met afschuw de terreuraanslag door Hamas op 7 oktober gadegeslagen,’ schrijven de burgemeesters in de brief. ‘Wij gruwen van de gigantische aantallen burgerdoden in Gaza. Kritiek op de Israëlische regering is geen antisemitisme. Maar Joodse mensen verantwoordelijk houden voor het handelen van die regering, alleen omdat zij Joods zijn, is dat wel. Joodse mensen intimideren, uitschelden of zelfs fysiek aanvallen is antisemitisch en strafbaar. Wij staan pal voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid om te demonstreren, maar wij accepteren geen antisemitisme.’

Geen leuzen die anderen kwetsen

Daarnaast wordt in de brief een oproep gedaan aan burgers om respectvol met elkaar te blijven omgaan. ‘Om niet de grenzen van het toelaatbare op te zoeken. We vragen onze medeburgers om geen leuzen te gebruiken die anderen kwetsen en intimideren.’ Die laatste zin is een impliciete verwijzing naar het gebruik van de leus From the river to the sea, Palestine will be free, die veel gebruikt wordt in pro-Palestinakringen.

‘In veel steden zijn er Joodse mensen, vaak met familie in Israël, Palestijnen die in grote angst leven om hun dierbaren en anderen met sterke betrokkenheid bij het conflict die met elkaar in gesprek blijven. Soms ondanks heftige meningsverschillen. Wij zijn ongelooflijk trots op die inwoners. Zij zaaien vrede in onze samenleving. Laten we die kwetsbare vrede niet vertrappen. Laten we ons blijven verzetten tegen elke vorm van discriminatie en racisme.’

Tot slot wordt er ook nog gerefereerd aan de komende herdenking op 4 mei. ‘Deze weken zijn in alle Nederlandse steden en dorpen vele vrijwilligers bezig met de voorbereidingen voor het herdenken van onze doden op 4 mei en het vieren van onze vrijheid op 5 mei. Wij roepen al onze inwoners op om respect te hebben voor die belangrijke en waardevolle traditie.’

Landelijke dag tegen antisemitisme

Donderdag debatteerde de Tweede Kamer al over antisemitisme. Een voorstel van JA21 werd breed ondersteund om 25 april de landelijke dag tegen antisemitisme te maken. Demissionair minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) zei toen ook dat bij verstoringen van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei ‘waar mogelijk’ snelrecht zal worden ingezet.

“Het is aan het Openbaar Ministerie om dat ter plekke te beoordelen.” Dat geldt ook voor Bevrijdingsdag (5 mei) en de Jom Hasjoa Herdenking op 6 mei. Op die dag herdenkt de Joodse gemeenschap over de hele wereld de slachtoffers van naziterreur.

Over de auteur: Tim Wagemakers verdiept zich al bijna 10 jaar in de Amsterdamse politiek en schrijft er sinds 2022 voor Het Parool over als politiek verslaggever.