Farmaceuten betalen weer meer sponsorgeld
Gouda
Dat blijkt uit cijfers van het Transparantieregister Zorg die dinsdag zijn gepubliceerd.
Het totale sponsorbedrag van de medische industrie komt daarmee op 71,5 miljoen euro, een stijging van 26 procent vergeleken met het jaar ervoor. Die toename is voor een groot deel een registratie-effect: het register vermeldt voor het eerst ook de financiële banden met alle fabrikanten van hulpmiddelen, zoals pacemakers en prothesen. Van de 71,5 miljoen euro ging 85 procent naar zorginstellingen. Het geld was vooral bestemd voor projecten en bijeenkomsten.
Het aantal artsen dat vergoedingen ontving van de industrie steeg licht: 3871 zorgverleners kregen betaald, ruim tweehonderd meer dan het jaar ervoor. Het gaat bijna uitsluitend om specialisten. Zij ontvingen bij elkaar 8,7 miljoen euro, ruim drie ton meer dan een jaar eerder. Het betrof vooral honoraria voor het geven van presentaties of deelname aan een adviesraad en vergoedingen voor onder meer reis- en inschrijfkosten voor congressen.
De stijging komt op het conto van de fabrikanten van hulpmiddelen; de laatste tijd is een aantal farmaceutische bedrijven juist gestopt met het betalen van artsen voor spreekbeurten en congresbezoek, uit vrees de schijn tegen te krijgen. Maar volgens de Stichting Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH) zijn patiënten erbij gebaat dat artsen, ziekenhuizen en bedrijven samenwerken, om kennis uit te wisselen over nieuwe medische hulpmiddelen en innovatieve producten te ontwikkelen.
Vergoedingen voor het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek zijn niet opgenomen in het register. Europese regels verplichten bedrijven wel om de uitgaven aan onderzoek per land vast te leggen. Frederik Schutte, secretaris van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR) en verantwoordelijk voor het register, zette al die bedragen op een rij en komt, voor 35 bedrijven, op een bedrag van meer dan 100 miljoen euro.
‘Ik zou het veel zuiverder vinden als artsen, zorginstellingen en patiëntenorganisaties geen financiële banden hebben met de industrie’, reageert PvdA-Kamerlid Lilianne Ploumen. ‘De farma-industrie is zo groot, die houdt de andere partijen in haar macht. Maar de ene partij kan niet altijd zonder de ander. De industrie biedt geld voor onderzoek en voor steun aan patiëntenorganisaties.’
Het transparantieregister werd zes jaar geleden opgezet om betalingen van de industrie openbaar te maken. Het idee is dat die transparantie mogelijke beïnvloeding tegengaat: van alle artsen is immers na te gaan hoeveel geld zij ontvangen. De registratie van die betalingen is echter niet wettelijk verplicht en daardoor is onduidelijk of het overzicht compleet is. Ploumen heeft daarom een motie in voorbereiding om een wettelijke verplichting af te dwingen. ‘We weten nu niet wat er niet in staat. Er zijn sluiproutes mogelijk. De farmaceutische industrie werkt internationaal, dus veel betalingen zullen uit het buitenland komen. Pas als we een volledig overzicht hebben, kunnen we daar conclusies aan verbinden en ons afvragen wat die financiële banden te betekenen hebben.’
In België is zo’n wettelijke verplichting onlangs ingevoerd. Het Belgische jaaroverzicht, dat vorige maand is gepubliceerd, komt uit op een bedrag van 203 miljoen euro, inclusief uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek, flink meer dan in Nederland. Volgens Schutte van de CGR geven ook hier steeds meer buitenlandse farmaceutische bedrijven hun betalingen aan artsen en ziekenhuizen door. ‘Maar ik kan inderdaad niet garanderen dat ons overzicht compleet is.’ Uit een vergelijkend onderzoek tussen registers in verschillende Europese landen, onlangs gepubliceerd in het International Journal of Health Policy and Management, blijkt dat Nederland het niet slecht doet. <
