Opinie: Een echte feministe, ben ik dat?
Theanne Boer is zelfstandig tekstschrijver. Zij schrijft elke derde vrijdag van de maand een column.
‘Wie kent er een echte feministe?’, vroeg mijn nichtje in onze familie-appgroep. Ze had zo iemand nodig voor een werkstuk, waarin ze de vraag moest beantwoorden of er op dit moment een derde feministische golf plaatsvindt. Ik begon meteen mijn adresboek na te gaan of ik zo iemand kende, iemand die voor mijn nichtje makkelijk bereikbaar was, maar dat viel niet mee.
De rest van de familie hield zich stil, want Theanne zou die vraag wel beantwoorden. Theanne staat namelijk in de familie Boer nogal bekend als best wel feministisch, ze heeft zich er immers tijdens haar studie mee beziggehouden. Dat laatste klopt, maar wanneer betitel je jezelf als feminist? En vind ik dat er op dit moment een derde golf plaatsvindt? Ik zou het eerlijk gezegd niet goed weten, het is simpelweg iets waar ik niet echt over nadenk en dat komt weer doordat ik in mijn eigen leven niets merk van achterstelling en discriminatie. Toch geloof ik direct dat er op ‘de werkvloer’ van alles plaatsvindt aan genderongelijkheid. Maar dat zijn werkvloeren waar ik als zzp’er slechts af en toe kom.
huishoudschool
Maar toch, ik heb geen recht van spreken. Ik heb nooit echt iets hoeven bevechten, zelfs de kerkvloer niet. Ik ben niet geboren in een tijd dat vrouwen nog niet mochten stemmen, of na hun trouwen werden geacht te stoppen met werken. Dat ze naar de huishoudschool moesten, omdat ze toch geen beroep zouden uitoefenen. Ik heb thuis het boek 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis in de kast staan. Daarin wordt pas gevochten, gestreden en ook moedig geleden en in het lot berust. Vorig jaar verscheen 1001 vrouwen in de 20ste eeuw. De eeuw waarin, volgens de tekst op de achterkant ‘de deuren voor vrouwen langzaam maar zeker opengaan’.
Twintig jaar geleden las ik erg veel boeken van zwarte Amerikaanse vrouwen. Toni Morrison, Maya Angelou, Alice Walker. Ze schreven over het zwarte zuiden van Noord-Amerika. De enorme achterstelling en discriminatie daar en de geweldige veerkracht en creativiteit van de vrouwen in die tijd en cultuur is adembenemend. Lees De kleur paars of Ik weet waarom gekooide vogels zingen of lees het recentere Een keukenmeidenroman van Kathryn Sockett – de eerste roman die ik ben tegengekomen van een witte schrijfster die kritisch terugkijkt op haar jeugd waarin zwarten nog altijd ondergeschikt waren. Schokkend, maar prachtig geschreven.
Michelle Obama
En nu lees ik de biografie van Michelle Obama, waarin gender en ras ook een grote rol spelen. Michelle is zich erg bewust van haar vrouw-zijn en haar zwarte huid. En ze is door en door Amerikaans. De prestatiedrang spat van de pagina’s af. Hard werken, hard studeren, om maar zo hoog en zo ver mogelijk te komen. Zo kennen wij dat hier niet. Pas als ze geld als water verdient als advocaat, merkt ze dat dat haar geen voldoening geeft. Haar moeder, die zich heel haar leven uitgesloofd heeft voor haar kinderen, die zich van alles ontzegd heeft om hen maar op de rit te krijgen, begrijpt daar helemaal niets van: ‘Verdien eerst het geld en maak je later zorgen over je geluk’, zegt ze. Geluk is een luxe als je zwart bent en vrouw. Denk maar niet dat je daar iets aan kunt veranderen.
Michelle Obama zet gelukkig door en stapt uit haar carrière. Dat komt ook door Barack die het wel durft: leven vanuit zijn waarden en idealen. De rest moet u zelf maar lezen. Het is een indrukwekkend verhaal van een zwarte vrouw, opgegroeid in een achterbuurt die zich steeds afvraagt wie ze wil zijn, wie ze kan dienen en waarvoor ze wil leven. Tot in het Witte Huis.
En hij zal over u heersen. Genderongelijkheid is van alle tijden, maar niet iets om je bij neer te leggen. Talloze vrouwen vochten en vechten nog steeds om gezien te worden zoals ze zijn. En om juist vanuit hun vrouw-zijn de samenleving én de kerk te mogen dienen. Als de derde feministische golf er zo uitziet, surf ik graag mee.
