Direct naar artikelinhoud
nieuwsgeweld tegen demonstranten

Leger Zimbabwe beticht van ‘systematische marteling’ en neerschieten van betogers

De Zimbabwaanse regering en het leger worden overladen met kritiek vanwege het gebruik van grof geweld tegen demonstranten. Mensenrechtengroepen hekelen het neerschieten en zwaar mishandelen van betogers. Zelfs president Mnangagwa noemde het geweld ‘onacceptabel’.

Sinds vorige week zouden meer dan twaalf doden en driehonderd gewonden zijn gevallen bij de protesten.Beeld AP

Volgens schattingen zouden bij de protesten tegen de verhoging van de benzineprijs sinds vorige week zeker twaalf doden en meer dan driehonderd gewonden zijn gevallen. Ruim zeshonderd demonstranten zijn gearresteerd.

Volgens Human Rights Watch en de door de overheid gesteunde Zimbabwe Mensenrechtencommissie openden soldaten lukraak het vuur op demonstranten in de steden Harare en Bulawayo. Ook gaan ze systematisch van huis naar huis waar vooral mannen zwaar worden mishandeld. Met stokken worden burgers volgens mensenrechtengroepen en artsen geslagen op handen, voeten en de rug. De commissie spreekt van ‘systematische marteling’.

Volgens een andere mensenrechtengroep van artsen zijn de doden en gewonden slechts een fractie van het werkelijk aantal slachtoffers. Veel mensen zouden bang zijn om naar een ziekenhuis of kliniek te gaan omdat de veiligheidstroepen gewonden van hun bed te lichten en arresteren. De Associatie van Artsen voor Mensenrechten maakt verder melding van betogers die van dichtbij door hun hoofd worden geschoten. 

Door de verhoging heeft Zimbabwe nu een van de hoogste benzineprijzen in de wereld.Beeld Reuters

Jongerenbendes

De helft van de gewonden zouden voorbijgangers zijn die geraakt werden nadat het leger het vuur opende. ‘Het leger speelt een centrale rol bij het organiseren van dit geweld’, aldus Norman Matara van de associatie. Ook beschuldigde hij jongerenbendes van de regeringspartij ZANU-PF betrokken te zijn bij het hardhandig neerslaan van de protesten. 

Voor het eerst sinds augustus, toen bij geweld na de verkiezingen zes doden vielen, is het leger nu weer in de straten. De Zimbabwe Mensenrechtencommissie vindt het onbegrijpelijk dat de regering nu weer het leger inzet. ‘Het masker van de regering-Mnangagwa’ is nu afgevallen’, aldus Human Rights Watch-directeur Dewa Mavhinga over het grote aantal slachtoffers. 

Hij noemde het openen van het vuur op betogers op klaarlichte dag ‘extreem en zonder enige precedent’. Volgens hem verschillen de huidige regering en die van de afgezette president Mugabe niet veel van elkaar. ‘Alleen heeft deze regering een brutaler onderdrukkingssysteem’, aldus Mavhinga. ‘Dit is door de staat gesteund geweld.’

President Mnangagwa keerde maandag terug naar Zimbabwe vanwege het geweld in de straten van ondere andere Harare en Bulawayo.Beeld AP

Onderzoek gelast

President Mnangagwa, die maandag een bezoek aan het World Economic Forum in Davos afzegde en terugkeerde naar huis vanwege de protesten, heeft een onderzoek naar het geweld gelast. Ook riep hij op tot een ‘nationale dialoog’, onder andere met de belangrijkste oppositiepartij MDC. Deze verloor de verkiezingen van juli. 

Mnangagwa keerde zich echter tegen een regering van nationale eenheid. Hij verdedigde de verhoging van de benzineprijs. Door de forse verhoging heeft Zimbabwe nu een van de hoogste benzineprijzen in de wereld. Volgens de regering was de verhoging nodig om de vraag naar benzine terug te dringen. Bij de benzinepompen waren voor de verhoging dagelijks kilometerslange rijen.

‘Onze droom is kapotgeslagen’

Na de val van dictator Mugabe eind 2017 had journalist Wilf Mbanga de hoop dat het beter zou worden: ‘We hebben ons vergist', schrijft hij nu. Lees het (vertaalde) stuk dat de hoofdredacteur van onafhankelijke krant The Zimbabwean erover schreef.